Onedele metalen zijn metalen die makkelijk oxideren, bijvoorbeeld, Koper, Messing, Tombak, Alpaca, Brons, Aluminium, Tin, Lood, Zink, Cadmium, Kwik, Titanium, Nikkel, IJzer.
De metalen die wel snel roesten (reageren) noem je onedele metalen. Natrium, calcium, barium, aluminium, ijzer, zink, lood, magnesium en chroom zijn voorbeelden van onedele metalen. Toch zijn er vier onedele metalen die wel reageren, maar daardoor meteen de rest van het metaal afsluiten.
Edelmetalen zijn goed bestand tegen corrosie. De chemische verbindingen van edelmetalen zijn thermisch instabiel. Dit betekent dat ze niet roesten of oxideren, maar hun structuurverbinding verandert drastisch bij verhitting. Edelmetalen worden over het algemeen niet aangetast door zoutzuur.
Omdat de elektronegativiteit van zuurstof hoog is, kan zuurstof vrijwel elke andere stof oxideren. Een uitzondering is fluor, het enige element dat zuurstof kan oxideren. Verbindingen tussen fluor en zuurstof zijn dus eerder zuurstoffluoriden dan fluoroxiden. Met vrijwel alle andere elementen vormt zuurstof oxiden.
Zilver wordt zwart door waterstofsulfide (zwavel), een stof die voorkomt in de lucht en in andere stoffen. Wanneer zilver hiermee in aanraking komt ontstaat er een chemische reactie en wordt het zwarte laagje gevormd.
Welke sieraden verkleuren? Metalen sieraden kunnen op ten duur gaan verkleuren. In dat geval zijn ze gemaakt van onedele metalen, zoals: koper, tin en zink. Zelfs wanneer zo'n sieraad is voorzien van een dunne laag zilver of goud is de kans op verkleuring aanwezig.
Metalen en bepaalde stoffen verdragen elkaar niet goed en vormen corrosie; bekende voorbeelden: rvs en chloor, zink en gips. Ook zuren en conserveermiddelen kunnen de corrosie versnellen.
Verschillende metalen kennen verschillende vormen van corrosie. IJzerhoudend metaal gaat bijvoorbeeld bruin roesten, maar op aluminium en zink ontstaan andere vormen van corrosie: zinkoxide en aluminiumoxide.
Koper roest niet, maar er kan wel sprake zijn van corrosie. Dat zit zo. Corrosie is een natuurlijke chemische aantasting van materialen. De meest bekende vorm van corrosie is de elektrochemische reactie waarbij lucht en vocht reageren met metaal en het laten oxideren.
Roest is het roodbruine materiaal dat ontstaat wanneer ijzer reageert met zuurstof in de aanwezigheid van water. Roest is een gehydrateerd ijzer(III)oxide, een mengeling van ijzeroxide en hydroxylgroepen en in die zin een metaaloxide.
Goud is een edelmetaal
Edelmetaal verbind zich niet of nauwelijks met zuurstof (roesten ofwel oxideren). Hierdoor blijven edelmetalen altijd mooi. Ze zijn daarom uitermate geschikt om sieraden mee te vervaardigen. Goud en platina zijn de bekendste voorbeelden van edelmetaal.
Voorbeelden van een edelmetaal zijn goud en platina. Deze blijven er altijd even mooi uitzien. Iets minder edel is bijvoorbeeld zilver, dat na verloop van tijd zwart wordt, maar met even poetsen weer mooi te krijgen is. Nog wat onedeler is koper, dat slaat op den duur groen uit.
Aluminiumoxide zorgt voor een dunne, harde beschermlaag op aluminium die geen zuurstof of andere corroderende bestanddelen uit de lucht doorlaat. Hierdoor vertraagt verdere aluminium corrosie.
Verzinkte schroeven
Ze worden vaak gebruikt bij de constructie van o.a. hekwerken, fietsenrekken, trappen, vangrails en vervoersmiddelen. Het beschermende laagje kan echter relatief snel beschadigen, waardoor verzinkte schroeven over het algemeen ook sneller roesten dan bijvoorbeeld schroeven van RVS.
De technische term voor dit proces is oxidatie. Het ijzer of staal zal onvermijdelijk gaan roesten: de mate waarin is afhankelijk van de duur en lengte van blootstelling aan zuurstof en water. Soms kan het dagen, maanden of zelfs jaren duren, afhankelijk van de intensiteit van de blootstelling.
IJzer wordt door oxidatie bruin, maar lood niet.
Is brons regenbestendig?: ja, maar brons kan wel gaan oxideren, ( dat is de groene kleur die ontstaat zoals vaak te zien is bij antieke bronzen beelden in steden ) en dit is een natuurlijk proces.
Uitleg patineerolie
Het lood vormt in eerste instantie een (lood)oxidatielaag. Deze oxidatielaag reageert met het koolzuur uit de lucht en vormt dan een zeer hechte loodcarbonaatlaag, welke het lood afsluit van de lucht en dus verdere oxidatie stopt.
Kan rvs gaan roesten? Jazeker, ook roestvast staal moet onderhouden worden om roestvorming te voorkomen. Zure regen, zeelucht, metaaldeeltjes en andere factoren van buitenaf tasten het oppervlak van RVS aan. Het kan leiden tot corrosie en maakt het oppervlak dof en vuil.
Kan inox roesten ? Ja ! Net als de meeste andere metalen kan inox roesten (oxideren). Het corrosiegedrag van metalen is afhankelijk van de legerings- elementen.
Doordat het oppervlak van het zink reageert met zuurstof in de lucht of water ontstaat er een oxidelaag, wat na een tijd het zink geheel afsluit voor zuurstof, de zogenaamde patinalaag. Hierdoor kunnen de zuurstofmoleculen het ijzer niet meer bereiken en geen roest-of oxidevorming veroorzaken.
Wanneer je aluminium en rvs in één constructie toepast, zorg er dan voor dat beide metalen niet met elkaar in contact kunnen komen. Ook niet door een druppel regenwater. Bescherm het aluminium bijvoorbeeld door krimpkous of zelfvulcaniserend tape.
Doordat zink onedeler is dan staal en gietijzer zal er bij kleine beschadigingen geen roestvorming optreden. Bij een oppervlaktebeschadiging ontstaat een elektrochemische reactie. De reactie-producten die hierbij ontstaan, zorgen ervoor dat roest zich niet hecht aan (kleine) beschadigingen en zich verbreidt.
Het aluminium wordt verzacht door het toepassen van wrijvingswarmte en mechanische druk, en de stukken worden met elkaar verbonden door het creëren van een nieuw metaal dat een combinatie is van het staal en het aluminium (een intermetallische verbinding).