Naar schatting heeft ongeveer 7,5 procent van de Nederlandse bevolking tussen de 18 en 80 jaar ooit in het leven PTSS gehad. Van de mensen die ooit in het leven een schokkende gebeurtenis meemaken, ontwikkelt ongeveer 14 procent PTSS. Het komt tweemaal vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Risico op PTSS het grootst in de leeftijd 18-34 jaar
In de volwassen bevolking hebben mensen tussen de 18 en 34 jaar met 9,8% het grootste risico op een PTSS. De voornaamste verklaring hiervoor is een hogere blootstelling aan geweld.
Gedrag en gevoelens
Je verliest snel je geduld en bent snel boos. Je hebt last van plotselinge huilbuien. Je schrikt snel en bent overgevoelig voor elke onverwachte situatie of gebeurtenis. Je zoekt gevaarlijke situaties op; je gaat bijvoorbeeld veel te hard rijden.
Hoe mensen met stress omgaan is gedeeltelijk erfelijk bepaald. Daarnaast zijn je jeugd en opvoeding belangrijk. Als je in een stabiele, liefdevolle omgeving bent opgegroeid heb je waarschijnlijk meer 'draagkracht' en minder kans op een PTSS na een traumatische gebeurtenis.
In veel gevallen wordt PTSS veroorzaakt door het meemaken van een (ernstige) traumatische ervaring. Hierbij kun je denken aan verkrachting, mishandeling, ongelukken of oorlogservaringen. Maar niet iedereen die een dergelijke traumatische gebeurtenis ervaart, ontwikkelt PTSS.
Risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van PTSS kunnen vergroten, zijn onder meer: Blootstelling aan eerdere traumatische ervaringen, met name in de kindertijd . Gewond raken of mensen zien die gewond of gedood worden. Gevoelens van afschuw, hulpeloosheid of extreme angst.
Herbelevingen worden meestal uitgelokt (getriggerd) door een zogenaamde 'trigger'. Dit kan gaan om subtiele dingen, zoals een geur of de klank van iemands stem.
Volgens het National Center for PTSD zal ongeveer 7 tot 8% van de mensen op enig moment in hun leven PTSS ervaren. Vrouwen hebben meer kans om PTSS te ontwikkelen dan mannen , en genen kunnen ervoor zorgen dat sommige mensen meer kans hebben om PTSS te ontwikkelen dan anderen.
Luister aandachtig en oordeel niet. Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Zeg dus niet “het gaat vast snel over” en schep geen valse verwachtingen. Iemand met een PTSS heeft geen vertrouwen in een veilige wereld.
Wat maakt PTSS erger? Lang wachten met behandelen is de voornaamste reden voor toename van de PTSS klachten. Hoe langer je wacht, hoe erger de klachten worden. Een slechte leefstijl, waaronder ongezonde voeding, alcohol- of drugsgebruik, is een risicofactor voor toenemende klachten.
Het cluster vermijding en verdoving (criterium C) in DSM-IV werd in DSM-5 opgesplitst in 2 criteria: criterium C (vermijding) en criterium D (negatieve veranderingen in cognities en stemming). Dit resulteert in een vereiste dat een PTSS-diagnose ten minste één vermijdingsverschijnsel omvat.
Complexe PTSS kan de levensduur met 20 jaar verkorten
Uit onderzoek in het American Journal of Preventive Medicine blijkt dat mensen die zes of meer trauma's uit hun jeugd hebben meegemaakt, 20 jaar korter leven dan mensen met vijf of minder trauma's uit hun jeugd.
Het hebben van een partner met PTSS kan veel negatieve invloed hebben op uw relatie. Daarom is het belangrijk om het zeer serieus te nemen zodat u het uiteindelijk een plaats kunt geven binnen uw relatie. Het is lastig om met een partner met PTSS om te gaan.
Lichamelijk letsel is een van de meest voorkomende individuele trauma's.
Patiënten met PTSS hebben verhoogde levels van noradrenaline in hun hersenen.Deze chemische boodschapper is betrokken bij onrust en stress. Dit kan verklaren waarom het voor mensen met PTSS moeilijk is om zich weer veilig te voelen na het meemaken van het trauma.
PTSS KOMT IN DE FAMILIE VOOR
In overeenstemming met de rol van genetische bijdragen bij PTSS, hadden volwassen kinderen van Holocaust-overlevenden met PTSS een hoger risico op PTSS na een trauma vergeleken met volwassen kinderen van Holocaust-overlevenden zonder PTSS [Yehuda et al., 2001].
Factoren die het risico op PTSS vergroten zijn onder meer:
Het zien van een ander die gewond is, of het zien van een lijk.
PTSS uit zich niet alleen geestelijk, maar ook lichamelijk. Dat merk je aan een verhoogde alertheid en spierspanning. Dit kan gepaard gaan met bijvoorbeeld hoofdpijn, misselijkheid of spierpijn.
Ontstaan van de stoornis
Een dissociatieve stoornis hangt meestal samen met traumatische ervaringen. Denk bijvoorbeeld aan kindermishandeling, seksueel misbruik, of een groot verlies. Door dissociatie kan iemand nare gevoelens die naar boven komen door een traumatische ervaring wegdrukken en eraan ontsnappen.
Als je getriggerd raakt, betekent het dus eigenlijk dat een herinnering wordt geactiveerd. Gevoels- en lichaamsherinneringen die zijn opgeslagen in je emotionele brein. Trauma herinneren we ons namelijk sterk met onze gevoelens en ons lichaam, omdat er op dat moment minder energie naar het denken ging.
Mensen met PTSS hebben intense, verontrustende gedachten en gevoelens die verband houden met hun ervaring en die lang aanhouden nadat de traumatische gebeurtenis is afgelopen. Ze kunnen de gebeurtenis herbeleven via flashbacks of nachtmerries; ze kunnen verdriet, angst of woede voelen; en ze kunnen zich losgekoppeld of vervreemd voelen van andere mensen .
De belangrijkste klacht bij psychotrauma of PTSS is het steeds weer opnieuw beleven van de traumatische gebeurtenis. Opdringerige beelden, gedachten en angstige dromen over het trauma blijven terugkomen. Soms voelt het alsof de gebeurtenis opnieuw plaatsvindt, vooral wanneer iets in de omgeving eraan herinnert.