Borstvoeding en flesvoeding is beter afgestemd op de behoefte van een baby. Opvolgmelk bevat meer ijzer en goede vetten en minder eiwit dan gewone koemelk of melk van andere diersoorten zoals geiten. Flesvoeding voor baby's van 0 tot 6 maanden heet 'volledige zuigelingenvoeding'.
Qua voedingswaarde scoren sojamelk, amandelmelk en havermelk het beste. Rijstmelk scoort het slechtst, met weinig vitaminen en mineralen en relatief veel calorieën en suikers. Kijkend naar eiwitten steekt sojamelk met kop en schouders boven de andere plantaardige melken uit.
Haver- en amandelmelk zitten net als sojamelk onder de waarde van koemelk. Het is wel goed om de ongezoete variant van plantaardige melk te kopen, dat is een stuk gezonder. Het grootste verschil zit hem in eiwitten en vitamine B2 en B12. De verschillende plantaardige soorten melk bevatten hiervan minder dan koemelk.
Havermelk bevat meer vezels dan andere melksoorten. Amandelmelk is dan weer rijk aan antioxidanten. Zelfgemaakte amandelmelk is ook een bron van calcium. Sommige plantaardige drinks zijn gesuikerd, deze gebruik je dus best met mate.
Waarom niet
Een beetje gewone melk is niet schadelijk voor een baby, hij kan het gewoon verteren. Maar als hij te veel gewone melk drinkt, krijgt hij te veel eiwit binnen. Te veel eiwit kan schadelijk zijn voor de nieren van een baby. Ook kunnen de nieren zout nog niet goed verwerken.
Voorbeeld voedingsschema baby 12 maanden
Halfvolle of magere melk. Richtlijn: ongeveer 300 ml (2 bekertjes) per dag. 3 keer per dag een maaltijd, bijvoorbeeld 's ochtends en 's middags een boterham en 's avonds een warme maaltijd. Toelichting melk: vanaf 1 jaar heeft je kindje geen opvolgmelk meer nodig.
Wanneer je baby 12 maanden oud is mag hij gewone melk. Dan kan je baby voldoende voedingstoffen halen uit koemelk en vaste voeding. Tot die die tijd geef je borstvoeding of flesvoeding. Hier zitten alle voedingsstoffen in die je baby nodig heeft.
De enige plantaardige zuigelingenvoeding die momenteel verkrijgbaar is, is Novalac Novarice. Deze wordt gemaakt van rijsteiwitten, en de samenstelling is aangepast aan de voedingsbehoeften van zuigelingen. Let op: geef je kind voor 1 jaar nooit 'gewone' plantaardige drinks.
Havermelk is gemaakt van haver en water. Er is dus geen koe bij te pas gekomen: een voordeel voor de vegans! De voedingswaarden van havermelk lijken daarentegen wel minder op die van koemelk. De plantaardige drank bevat minder verzadigde vetten en meer onverzadigde vetten in vergelijking tot halfvolle melk.
Vergelijken we de voedingswaarde van sojamelk met die van dierlijke melk, dan valt op dat er weinig verschil zit tussen de twee. De gewone sojamelk van Alpro bevat zelfs minder suiker (2,4 gram), minder vet (1,8 gram) en meer eiwitten (3,8 gram) dan de gemiddelde dierlijke melk.
Soja is rijk aan eiwit, onverzadigd vet en bevat ijzer en vitamine B1. Wil je geen of minder koemelk drinken? Dan levert sojadrink met toegevoegd calcium en vitamine B12 een deel van de voedingsstoffen die je normaal uit koemelk haalt. Op het etiket van de sojadrink kun je zien wat er precies per 100 milliliter inzit.
De drank bevat 2 gram vezels en vitamine A, B12, D, calcium, ijzer en kalium. De B-vitamines zitten oorspronkelijk in haver. De rest van de vitamine is aan het product toegevoegd. Ten opzichte van koemelk, zit er wel minder eiwit in Oatly havermelk.
Volle melk is de meest onbewerkte melksoort van de drie. Volle melk bevat van nature ongeveer 3,5 % vet. De vetten in melk zorgen waarschijnlijk voor een stabielere bloedsuikerspiegel door de opname van suiker te vertragen. In dit opzicht kan volle melk de beste optie zijn.
Vanaf de leeftijd van 1 jaar mag je je kind tot 300 ml aan zuivelproducten geven. Dit kan koemelk zijn, maar ook karnemelk, yoghurt of sojamelk. Bijvoorbeeld: 150 ml koemelk bij het ontbijt en 150 ml yoghurt als toetje na het avondeten. Je mag yoghurt al geven vanaf de leeftijd van 8 maanden.
UHT-melk is de beste keuze indien u zoekt naar een melk zonder bacteriën met een langere bewaartijd. Als het vetgehalte belangrijk is, is halfvolle melk een goede keuze: hij levert eiwitten, calcium, vitaminen en mineralen, maar niet te veel vetten.
Wanneer je zelf haverdrank maakt, zal het niet zo voedzaam zijn als koemelk. Dit komt doordat de vitamines en mineralen die je in koemelk vindt, niet in havervlokken zitten. Je zou deze vitamines en mineralen, voornamelijk vitamine D, B12 en calcium, dan uit ander voedsel moeten halen.
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Sojamelk komt qua voedingsstoffen vaak het meeste overeen met koemelk en is daardoor de meest voor de hand liggende vervanger.
Geen rijstmelk onder 5 jaar
Het is een beetje afhankelijk van waar de rijst geteeld wordt, maar er is een risico dat er te veel arsenicum wordt opgenomen in de rijstkorrels. Arsenicum is een zwaar metaal dat van nature in de bodem voorkomt. En dat is niet gezond voor een klein kinderlijfje.
Paardenmelk lijkt het meest op moedermelk. Zwangere vrouwen kunnen deze vitaminen goed gebruiken om fit en gezond te blijven gedurende zwangerschap. Er zit meer dan 40 vitaminen en mineralen in paardenmelk, dus geen reden om tijdens je zwangerschap geen paardenmelk te gebruiken.
Voor peuters is geitenmelk nauwelijks beter dan koemelk. In beide soorten melk zit ongeveer hetzelfde aan voedingsstoffen. Ook zit er niet meer ijzer, vitamine D of visvetzuren in geitenmelk. Dit zijn stoffen die belangrijk zijn voor jonge kinderen.
Soms wordt beweerd dat je bepaalde soorten fruit beter niet kunt geven tot je kind bijvoorbeeld 1 jaar is, vanwege de spijsvertering of voedselallergieën. Bijvoorbeeld aardbeien of bessen. Maar alle soorten zijn geschikt.
In de eerste 6 maanden krijgt je baby genoeg vocht uit de melkvoeding. Hij heeft geen extra water nodig. Vanaf 6 maanden stap je langzaam over van borstvoeding of flesvoeding naar vast voedsel. Dan kun je ook andere drankjes aanbieden, zoals water of lauwe (vruchten)thee zonder suiker.
Forceer je kind niet om een fles leeg te drinken. Een kind van 4 kg drinkt gemiddeld 440 à 750 ml flesvoeding per dag. Dit kan over de dag verdeeld worden volgens het ritme van je kind. Dit kunnen 8 porties zijn van 55 à 95 ml per fles of 7 porties van 60 à 110 ml per fles of 6 porties van 75 à 125 ml per fles.