Voorbeelden zijn gosereline, leuproreline, nafareline en triptoreline. Antihormonen gaan de werking van de geslachtshormonen oestrogeen en progestageen tegen. Hierdoor kan de groei van het van het weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies worden geremd en endometriose verminderen. Een voorbeeld is danazol.
De progestagenen dienogest, dydrogesteron, lynestrenol, medroxyprogesteron, norethisteron en levonorgestrel IUD (offlabel) zijn effectief bij endometriose-gerelateerde pijn [1]. Gecombineerde hormonale anticonceptiva en progestagenen worden door zowel de eerste- als tweedelijnszorg voorgeschreven.
OAC (Orale AntiConceptiva) De (anticonceptie) pil is een combinatie van een oestrogeen en een progestageen. Voor de behandeling van endometriose heeft een pil waarin een sterkwerkend progestageen zit de voorkeur.
Veel vrouwen hebben baat bij prostaglandineremmers zoals Ibuprofen, Diclofenac en Naproxen (NSAID's). Deze pijnstillers remmen de eigen productie van prostaglandine, zodat de menstruatie minder pijnlijk verloopt. Prostaglandineremmers werken het beste als je ze inneemt voordat de pijn begint.
Wat kun je zelf doen? Tegen de pijn helpen ontstekingsremmers zoals ibuprofen of naproxen vaak goed. Lokale warmte zoals een warme kruik op de buik of een warm bad kan verlichting brengen.
Prostaglandinen zijn weefselhormonen die een rol spelen bij veel lichaamsfuncties en waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor veel symptomen van endometriose. Toename van de klachtenIn het verloop van de tijd kunnen de klachten erger worden en vaker voorkomen.
Symptomen endometriose
Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het slijmvlies van de baarmoeder (het endometrium) zich buiten de baarmoeder bevindt. De goedaardige aandoening kan leiden tot een chronische ontstekingsreactie met pijn en verklevingen als gevolg.
Verschijnselen. De meeste vrouwen met endometriose klagen over een zeer pijnlijke menstruatie, zware buik- en darmpijn of uitstralende pijnklachten naar been of rug. Ook kunnen problemen met de vruchtbaarheid ontstaan.
Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Als je endometriose hebt, zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Het is een goedaardige aandoening, die niet vanzelf overgaat.
Op een echo zijn ook organen in het kleine bekken te zien. Dit zijn de vagina, baarmoeder, eileiders en de eierstokken. Maar ook de blaas en de endeldarm. Omdat onze gynaecologen bekend zijn met endometriose herkennen ze de kenmerken op de echo.
Met elektrische stroom of laserstralen wordt de endometriose weggesneden of weggebrand. Hoe meer endometriose de arts verwijdert, hoe kleiner de kans dat het terugkomt. Het risico op een complicatie is dan echter wel groter. De darmen of de blaas kunnen beschadigd raken, of de hele eierstok moet worden weggehaald.
Het Catharina Ziekenhuis heeft zich de afgelopen tien jaar in Zuid-Nederland ontwikkeld tot een expertisecentrum op het gebied van endometriose. De verschillende specialisten en disciplines werken nauw met elkaar samen en dat levert meerwaarde op voor onze patiënten.
Cyclische schouderpijn kan wijzen op endometriose op het middenrif. Cyclische zwelling en soms bloeden vanuit de navel kan het gevolg zijn van endometriose in de navel, en soms fout gediagnosticeerd als een navelbreuk.
Nazorg. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de endometriose kan uw herstel variëren van 1 week tot 6 weken. Op de consultatie na uw ingreep wordt het operatieverslag met u overlopen. De arts bespreekt met u de kans op een spontane zwangerschap of zal aangeven dat een vruchtbaarheidsbehandeling aangewezen is.
De pil onderdrukt de eisprong. Hij zorgt er ook voor dat het baarmoederslijmvlies rustig blijft en bijna niet gaat groeien. Hierdoor vindt er maar een lichte bloeding plaats tijdens de stopweek. Er zal in de buikholte dus minder baarmoederslijmvlies terechtkomen dat kan uitgroeien tot endometriose.
Bij een enkeling geneest het spontaan, bij anderen niet. Soms breidt het zich in de loop der jaren uit. Endometriose komt meestal alleen voor in de levensfase waarin vrouwen menstrueren. Na de overgang, als de eierstokken geen oestrogenen meer maken en de menstruaties op houden, komt de endometriose vaak tot rust.
Bij endometriose zit er weefsel dat lijkt op baarmoeder-slijmvlies buiten uw baarmoeder. Bijvoorbeeld op uw eierstokken, eileiders, buikvlies, blaas of darmen. Bij pijn tijdens ongesteldheid kunnen pijnstillers helpen, zoals ibuprofen of paracetamol.
Door het ontstaan van deze verklevingen is het soms moeilijk om zwanger te worden. Endometriose is geen kwaadaardige ziekte. Wel kan deze aandoening vervelende klachten geven of, naast verminderde vruchtbaarheid, een rol spelen bij hevige menstruatiepijn. Vaak zijn er helemaal geen klachten.
Een echografie en/of een MRI onderzoek kunnen zeer nuttig zijn in het aantonen of uitsluiten van endometriose. Hierbij is het belangrijk te weten dat endometriose graad 1-2 niet zichtbaar is bij deze onderzoeken. De uitgebreide vorm van endometriose, graad 3-4, kan wel goed in beeld gebracht worden.
Tijdens de cyclus groeien ze onder invloed van hormonen en ontstaan er kleine bloedingen tijdens de menstruatie. Na verloop van tijd raken het buikvlies en de organen geïrriteerd en er ontstaat littekenweefsel. Bij ernstige endometriose kunnen verklevingen en vergroeiingen ontstaan.
Bij endometriose kan er tijdens de menstruatie buikpijn bestaan die in de loop van de tijd en bij het ouder worden langzaam steeds erger wordt. Een andere naam voor deze pijn is dysmenorroe. De pijn komt geleidelijk steeds vroeger, zelfs voordat de menstruatie begint en kan uiteindelijk chronisch aanwezig zijn.
Wat is diepe endometriose? Diep infiltrerende endometriose (DIE) wordt gedefinieerd als de penetratie van endometriose foci in de wanden van de organen in de onderbuik. Diepe infiltratieve endometriose is een speciale klasse.
Wanneer een cyste te groot wordt, kan deze knappen, of om de as draaien, maar gelukkig is dit een zeldzame complicatie. Cysten worden niet altijd groter; soms neemt het lichaam het bloed weer op en wordt het afgevoerd.
Verklevingen in de buik kunnen aanleiding geven tot buikpijn, opgezette buik, verstopping, krampen, misselijkheid, vermoeidheid, diarree, onregelmatige menstruatie, verminderde vruchtbaarheid, pijn bij gemeenschap, etc.
Endometriose is niet volledig te genezen. In het Radboudumc werkt een aantal gynaecologen die gespecialiseerd zijn in endometriose en pijnklachten/kinderwens; je kunt via uw huisarts een verwijzing naar hen regelen.