Op een markt van volkomen concurrentie zijn er veel vragers en veel aanbieders. Dat betekent dat een individuele aanbieder, of individuele vrager, geen invloed kan uitoefenen op de prijs. De prijs is voor hen een gegeven. Deze prijs komt tot stand door de vrije werking van vraag en aanbod.
Volkomen concurrentie
Er zijn veel aanbieders van een homogeen product. Hierdoor is het marktaandeel van iedere aanbieder is klein. Denk bijvoorbeeld aan de markt voor graan of suiker: dit zijn homogene producten die worden geproduceerd door veel verschillende boeren. De transparantie van de markt is hoog.
Volkomen concurrentie (of volledige mededinging) wordt ook wel de perfecte marktvorm genoemd en bestaat eigenlijk alleen in theorie. Sommige markten, zoals de aandelenmarkt en de valutamarkt, komen enigszins in de buurt van volkomen concurrentie.
Er zijn vier marktvormen: volkomen concurrentie, monopolistische concurrentie, oligopolie en monopolie. Aan de hand van de marktkenmerken zullen we de marktvormen dus bespreken.
Als gevolg van deze factoren bestaat er een groot aantal marktvormen, dit zijn: volledige mededinging, monopolistische concurrentie, homogeen oligopolie, heterogeen oligopolie en monopolie.
Bij een oligopolie is er sprake van een klein aantal aanbieders die op dezelfde markt hun producten of diensten aanbieden. De marktmacht ligt dan dus bij slechts een paar aanbieders. Hoe groot de marktmacht van een aanbieder is, kun je bepalen door te kijken hoe groot het marktaandeel van deze aanbieder is.
Voorbeelden. Voorbeelden van oligopolies zijn veel te vinden in de markten waarmee grote kapitalen of diepgaande kennis gemoeid is. Voorbeelden zijn de staalindustrie, het bankwezen, de computermarkt, de vliegtuigindustrie, de oliemarkt, energie, onderwijs, huisvesting, media, telefonie, supermarkten en internet.
Monopolistische concurrentie is een marktvorm met kenmerken van zowel volkomen concurrentie (er zijn veel aanbieders) en monopolie (de ondernemer is monopolist voor zijn eigen klantenkring en product).
De vier marktvormen zijn:
Monopolie (wanneer er slechts één aanbieder actief is op de markt) Oligopolie (wanneer er slechts enkele aanbieders actief zijn die samen meer dan 80-85% marktaandeel hebben) Monopolistische concurrentie (wanneer er veel aanbieders actief zijn met een uniek maar makkelijk vervangbaar product)
Op een markt van volkomen concurrentie zijn er veel vragers en veel aanbieders. Dat betekent dat een individuele aanbieder, of individuele vrager, geen invloed kan uitoefenen op de prijs. De prijs is voor hen een gegeven. Deze prijs komt tot stand door de vrije werking van vraag en aanbod.
De meeste markten zijn niet perfect. Er is geen sprake van volkomen concurrentie, omdat de meeste markten in de praktijk niet aan alle kenmerken kunnen voldoen. Op deze markten ontstaat een vorm van onvolkomen concurrentie.
Volkomen concurrentie
In deze marktvorm zijn de producten die verkocht worden homogeen, dit houdt in dat de individuele verkopers het product niet kunnen aanpassen om het iets beter te maken dan dat van een andere verkoper, ze verkopen allemaal exact hetzelfde product.
De kenmerken van een markt met volledige mededinging/volkomen concurrentie zijn: er is veel concurrentie, de markt is volkomen en er is sprake van een vrije markt. Er is veel concurrentie als er veel vragers en veel aanbieders zijn die geen invloed hebben op de prijs.
Wat zijn voorbeelden van een monopolie? We kennen in Nederland een aantal monopolies en in de meeste gevallen zijn dit staatsmonopolies, denk bijvoorbeeld aan Prorail, een bedrijf dat door de overheid beheerd wordt en verantwoordelijk is voor het beheer van de treinsporen in Nederland.
De begrippen prijs (P) en gemiddelde opbrengst (GO) zijn identiek aan elkaar. Er geldt dus: P = GO.
Coca-Cola is not considered a monopoly because it does not have exclusive control over the market for carbonated beverages.
Er zijn verschillende soorten monopolies: wettelijke monopolie: bijvoorbeeld de staatsdrukkerij, alleen zij mogen bankbiljetten maken. Natuurlijk monopolie: handelen in bepaalde zeldzame grondstoffen, en economische monopolie in de vorm van octrooien.
Feitelijk monopolie: er is sprake van een feitelijk monopolie als één bedrijf alle concurrenten uit de markt heeft gewerkt, met behulp van een technologische voorsprong of een patent of octrooi (= wettelijk alleenrecht om gedurende een bepaalde tijd een product te maken). Denk hierbij bijvoorbeeld aan medicijnen.
Een voorbeeld van een monopolistische concurrentie is de televisiemarkt. Er zijn veel televisieproducenten, maar een paar grote. Deze hebben ieder hun kenmerken wat een bepaalde doelgroep aantrekt. Een ander voorbeeld is de cola markt met Coca Cola en Pepsi als grootste bedrijven.
In een oligopolie is slechts concurrentie tussen een klein aantal bedrijven. Er is sprake van veel marketing en reclame. Een voorbeeld is de markt voor smartphones. Deze wordt door slechts een handjevol bedrijven beïnvloedt, zoals Apple, Samsung, LG en Huawei.
Abstracte markt= het geheel van factoren dat de vraag naar en het aanbod van een product of dienst bepaalt. Het gaat dan om vraag naar en aanbod van één bepaald goed, bijvoorbeeld ede huizenmarkt, de arbeidsmarkt of de markt voor ruwe olie.
Volkomen concurrentie (ook wel volledige mededinging)
Er is sprake van de marktvorm volkomen concurrentie als veel aanbieders die een homogeen product aanbieden. Deze markvorm noemt men ook wel volledige mededinging. Een ander woord voor mededinging is concurrentie.
Biermarkt Nederland is een oligopolie volgens Olm bier
De grote brouwers werken nieuwkomers tegen en proberen hun eigen positie op allerlei manieren te beschermen. Volgens de Olm directeur is de Nederlandse biermarkt een oligopolie: meer dan 70% van de markt is in handen van vier grote spelers.
Hoeveel producten hij dan moet maken, is ook afhankelijk van het verloop van de (variabele) kosten. Omdat op een markt van volkomen concurrentie de prijs vast staat en niet afhankelijk is van het aanbod van de individuele producent, zal de omzet altijd maximaal zijn wanneer hij zoveel mogelijk producten verkoopt.