Veel mensen denken dat het in de herfst het vaakst stormt, maar dat is niet waar. De maanden november, december, januari en februari tellen de meeste stormen, waarvan januari de topper is. De meteorologische winter, die van december tot en met februari loopt, telt gemiddeld 4 dagen met storm in ons land.
We spreken van storm als de gemiddelde windsnelheid minstens 1 uur gelijk is aan windkracht 9. Bij (zware) storm geeft het KNMI waarschuwingen uit. Het KNMI gaat uit van storm of windkracht 9 als een uurgemiddelde windsnelheid tussen 75 en 88 kilometer per uur (20,8 - 24,4 meter per seconde) gemeten wordt.
Stormen, ze komen meestal een aantal keer per jaar voor. Toch lijkt het voor het gevoel alsof het vaker in de herfst stormt. Van de 66 zware stormen, stormen van tenminste windkracht 10, die ooit zijn gemeten in Nederland kwamen er 21 voor in de herfstmaanden september tot en met november.
Het wereldrecord staat op 870 millibar en werd op 12 oktober 1979 gemeten in een tyfoon, zoals orkanen in de Grote Oceaan worden genoemd. Tyfoon TIp bereikte de enorme kracht bij Guam in de Grote Oceaan.
Op KNMI-weerstation Cabauw, bij Lopik, werd een windsnelheid van 145 kilometer per uur gemeten. Niet eerder werd in ons land zo ver landinwaarts zo'n zware windstoot gemeten. Bij de storm begin 1990, de zwaarste ooit in Nederland, werd uiteindelijk zelfs orkaankracht 12 gehaald, iets dat in ons land zelden gebeurt.
Afgelopen seizoen raasden in vier dagen tijd drie stormen over ons land: Dudley, Eunice en Franklin. Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In een deel van het land waarschuwden we 18 februari 2022 met een code rood. De eerste storm van het seizoen was Corrie.
Wanneer storm
Een zware storm bereikt windkracht 10 en een en zeer zware storm windkracht 11. Windkracht 12 staat voor een orkaan. Een echte orkaan komt in ons land zelden voor en dat is maar goed ook.
Een orkaan is een supersterke storm, met veel wind en vaak heel veel regen. Een tornado is een wervelwind, een supersnelle rondtollende draaikolk van lucht. Tornado's ontstaan boven land, en vaak tijdens een zware onweersbui.
De meest krachtige windstoot ter wereld
Op Barrow Island, een eiland bij het noordwesten van Australië, werd de meest krachtige windstoot ooit ter wereld gemeten. Op 10 april 1996 trok de tropische cycloon Olivia over het eiland en haalde de wind uit naar een bizarre 408 km/uur.
In IJmuiden werd een windstoot gemeten van 104 km/u. Begin deze week hadden we te maken met de eerste officiële storm van dit jaar, die toen de naam 'Corrie' kreeg.
Boven zee is die wrijving vele malen minder aanwezig, waardoor het langs de kust vrijwel altijd harder waait. De meest windluwe plaats in ons land is Arcen met een jaargemiddelde windsnelheid van ongeveer 11 km/uur. Vlieland is het meest winderig met een gemiddelde windsnelheid van ongeveer 28 km/uur.
Bereikt een windvlaag een snelheid van minstens 50 kilometer per uur, dan is er sprake van een windstoot. Zodra de windstoten snelheden van boven de 75 kilometer per uur bereiken, dan volgt er een waarschuwing voor zware windstoten.
Op 6 februari viel in een groot deel van het land tussen 20 en 50 millimeter. Vlissingen noteerde een uurgemiddelde van windkracht 9 en daarmee was de tweede officiële storm van 2022 een feit en de eerste van februari.
Ter vergelijking: Windkracht 9 schoorsteenkappen, antennes en dakpannen waaien weg, kinderen moeten moeite doen om te blijven staan, takken breken af, alleen zwaluwen en eenden vliegen nog Windkracht 10 aanzienlijke schade aan gebouwen, volwassenen hebben veel moeite om te blijven staan, bomen raken ontworteld, vogels ...
Extra gevaarlijk: bruggen, dijken en open vlaktes. Daar heeft de wind vrij spel en windstoten raken je extra hard. Geniepig: als je vlak langs een gebouw of een vrachtauto rijdt, rij je even in de luwte. Zodra je voorbij bent krijg je de volle laag.
Dit jaar zal de eerste storm 'vrouwelijk' zijn en Arwen heten, de tweede storm is 'mannelijk' en krijgt de naam Barra.
Een zware storm kracht 10 gaat gepaard met zeer zware windstoten en uitschieters naar orkaankracht. Een zeer zware storm kracht 11 veroorzaakt grote schade en met windstoten tot ver in orkaankracht is deze net zo verwoestend als een echte Orkaan. Vanaf windkracht 12 spreken we officieel van een orkaan.
Hoe snel de straalstroom stroomt, wordt bepaald door het verschil in temperatuur van de lucht uit het noorden en het zuiden. Hoe groter dit verschil, hoe sterker de straalstroom en hoe groter de kans op storm op aarde. Als de straalstroom krachtig blijft, kan dat zelfs zorgen voor meerdere stormen na elkaar.
Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In de kustprovincies waarschuwden we vrijdag 18 februari met code rood voor zeer zware windstoten, in de rest van het land stond code oranje uit (m.u.v. Limburg, daar gold code geel).
En zolang de tornado bestaat, bestaat het oog ook. Als de tornado beweegt, beweegt het oog mee. Dat betekent dat ook die BIC, die immers leeft in het oog van de lichttornado, robuust is en het licht dus langere tijd gevangen kan blijven.
Verwoestend natuurverschijnsel niet precies voorspelbaar
Het gebied waar een tornado zich gaat ontwikkelen is vaak voorspelbaar maar niet de precieze plaats en het exacte tijdstip. Door die voorspellingen kunnen mensen voor de kick een tornado opzoeken.
Het duurt meestal enkele tientallen seconden tot 2 á 3 minuten, bij zware tornado's soms wel een minuut of 5 á 10. Een F4 of F5-tornado kan een levensduur hebben van enkele uren en kan daarbij een spoor van vernieling van zo'n 100 km veroorzaken.
De laatste keer dat we een tornado in ons land zagen is slechts een maand geleden. Op 20 mei 2022 trok een windhoos over het Limburgse Beek, nabij Maastricht.
08.10 uur: De laatste storm van betekenis die we in Nederland hadden, was Ciara die op zondag 9 februari 2020 over het land trok. Ook toen werd flink wat schade aangericht en was er in de loop van de dag flink wat overlast door de harde wind.
De storm van 25 januari 1990 wordt nog altijd beschouwd als een van de ergste in zeker honderd jaar. De avond voor de storm had het KNMI al gewaarschuwd voor windkracht 10, maar de dramatische weerberichten konden een ramp niet voorkomen. Zeventien mensen verloren het leven.