Over het algemeen zijn vrouwen het meest vruchtbaar vanaf de late tienerjaren tot ongeveer 30-jarige leeftijd. De vruchtbaarheid wordt daarna minder omdat niet alleen het aantal, maar ook de kwaliteit van de eicellen afneemt. Dit verloop kan variëren tussen vrouwen.
Vooral de leeftijd van de vrouw heeft een grote invloed. Vrouwen zijn het meest vruchtbaar tussen de leeftijd van 20 en 30 jaar. Nadien neemt hun vruchtbaarheid stelselmatig af terwijl tegelijk het aantal miskramen toeneemt. Op 38 jaar bedraagt de kans op spontane zwangerschap per cyclus nog ongeveer 10 %.
De meeste jongens krijgen hun eerste zaadlozing tussen hun elfde en zestiende jaar. Meestal zijn de zaadcellen in de eerste zaadlozing nog niet zo sterk en gaan ze snel dood. Na ongeveer een jaar zijn jongens optimaal vruchtbaar.
Tot welke leeftijd kan je zwanger worden? Er is geen 'vaste leeftijd' tot wanneer je zwanger kan worden. Vrouwen raken ook boven de 35 of 40 jaar nog zwanger.
Bij vrouwen met een regelmatige cyclus van 28 dagen ligt de meest vruchtbare periode tussen dag 11 en dag 16 van de cyclus. Zonder rekening te houden met de dag van de cyclus of het moment van de eisprong heeft men de grootste kans op bevruchting wanneer men om de 2 dagen, dus ongeveer 2 tot 3 maal per week seks heeft.
Je kans om zwanger te raken tijdens je menstruatie is erg klein. Het is echter nog steeds mogelijk om zwanger te raken als je vrijt zonder voorbehoedsmiddelen. Je bent het meest vruchtbaar wanneer je ovuleert. Dit gebeurt ongeveer 10 tot 16 dagen voor je volgende menstruatie.
Om zwanger te worden is het meestal genoeg als je ongeveer om de 2 tot 3 dagen vrijt. Vaker kan ook, maar is niet nodig. De zaadcellen blijven een paar dagen leven in de baarmoeder.
Als je 1 jaar niet meer ongesteld bent geweest, ben je in de menopauze. In de menopauze ben je niet meer vruchtbaar. Je kunt dan stoppen met voorbehoedmiddelen.
Vanaf 43,0 jaar vindt men een vrouw gemiddeld genomen te oud voor het moederschap; voor het vaderschap ligt de grens bij 47,2 jaar. In 2017 werden ongeveer 1 150 kinderen geboren bijeen moeder die op dat moment 43 jaar of ouder was. Mannen van 47 jaar of ouder kregen in 2017 ongeveer 5 400 kinderen.
Je kunt slechts twee dagen per cyclus een kind verwekken.
De 'vruchtbare periode' duurt tot zes dagen. Je bent het meest vruchtbaar op de dag waarop je ovuleert en de dag ervoor. Sperma kan echter tot vijf dagen overleven en als je seks hebt op de dagen vóór de ovulatie heb je meer kans om zwanger te worden.
Zaadcellen kunnen tot drie dagen overleven in je lichaam, wachtend op een eicel¹. Als je dus regelmatig seks hebt, zorg je ervoor dat er altijd zaadcellen aanwezig zijn in je baarmoeder en eileiders als er een eicel vrijkomt. Het is niet nodig om elke dag seks te hebben, want dat kan juist stressvol of vermoeiend zijn.
Mannen beginnen met het produceren van sperma rond de puberteit — meestal tussen 10 en 12 jaar oud . Ze kunnen hun hele leven sperma produceren.
Vanaf 35 jaar zien we veelal een snellere afname van zowel de hoeveelheid als de kwaliteit van de eicellen. Vanaf 40 jaar is de kans om zwanger te worden nog maar enkele procenten. Indien de eierstokken niet meer voldoende eicellen in voorraad hebben om de menstruatie op gang te houden, begint de overgang.
Kijk je naar de productie van zaadcellen, dan piekt een man rond zijn 18 jaar. Nadien neemt de productie langzaam maar onstuitbaar af. In tegenstelling tot vrouwen, kennen mannen geen duidelijk eindpunt van hun vruchtbaarheid, maar vanaf de leeftijd van 40 tot 45 jaar neemt de zaadkwaliteit toch beduidend af.
Als je ongeveer om de dag seks hebt rond het midden van je cyclus, dus ongeveer tussen dag 10 en 17 van je cyclus, dan zit je qua timing bijna altijd goed. Soms word je op het goede spoor gezet omdat je merkt dat je meer heldere vaginale afscheiding krijgt, dat is een teken van vruchtbare dagen.
Hoe vaak vrijen om zwanger te worden? In de 6 dagen voor je eisprong ben je het meest vruchtbaar. Als je dan vrijt, heb je veel kans om zwanger te worden. Het is genoeg om 1 keer in de 2 tot 3 dagen te vrijen.
Uit een onderzoek uit 2020 bleek dat de kans op bevruchting 30% kleiner is voor mannen ouder dan 40 dan voor mannen jonger dan 30. Er zijn verschillende redenen hiervoor, waaronder dat het spermavolume, het totale aantal zaadcellen en de beweeglijkheid van het sperma (hoe goed het sperma zich naar de eicel kan bewegen) allemaal afnemen naarmate mannen ouder worden.
Ook neemt je hersenvolume bij het ouder worden af. Dit verouderingsproces begint eigenlijk al rond je dertigste, maar op die leeftijd merk je daar nog weinig van. Het is namelijk een heel langzaam proces. Pas vanaf je vijftigste ga je meer merken van de veranderingen in je brein.
75% van de 30jarige vrouwen raken binnen het jaar bevrucht, na 4 jaar is dit 91%. 66% van de 35jarige vrouwen raken binnen het jaar bevrucht, na 4 jaar is dit 84%. Slechts 44% van de 40jarige vrouwen raken bevrucht binnen het jaar, en slechts 64% binnen de 4 jaar.
Safina Namukwaya is niet de oudste vrouw ooit die nog zwanger werd. In 2019 werd een 74-jarige vrouw in India moeder van een tweeling, ook na een IVF-behandeling. In Nederland worden alleen IVF-behandelingen met donoreicellen toegepast bij vrouwen die niet ouder dan 50 zijn.
Er is helaas geen DIY-thuistest om de vruchtbaarheid van een man te testen. Lukt het niet om zwanger te worden, neem dan contact op met je huisarts. Die kan het zaad in een lab laten onderzoeken en je eventueel doorverwijzen bij problemen.
Medisch gezien is de beste tijd om zwanger te worden tussen de 25 en 30 jaar, maar ja, ben jij dan wel toe aan een zwangerschap? Met het stijgen der jaren neemt de vruchtbaarheid snel af, zo leidt uitstel regelmatig tot (ongewenst) afstel.
Veel vrouwen gaan na het vrijen direct naar het toilet. Het is goed om na het vrijen te plassen, want dit maakt de kans op een blaasontsteking kleiner. Maar voor een grotere kans op een zwangerschap kan je het beste tien minuten op je rug blijven liggen.
Je kan aan het maagdenvlies niet zien of iemand seks heeft gehad. Ook een dokter kan dit niet zien. Zelfs als je vaak seks hebt gehad, kan het maagdenvlies nog intact zijn. Bloeden tijdens de seks hoeft niet te komen door een beschadiging aan het maagdenvlies.
Probeer op een ontspannen manier met de zwangerschapswens om te gaan. Geniet van elkaar, ga seks niet alleen zien als een middel om zwanger te worden, maar blijf er ook van genieten. Trouwens, 's ochtends bevat het sperma meer zaadcellen.