Het aantal soa-gerelateerde episodes per 1.000 inwoners daalde onder personen met leeftijd 15-24 jaar (44,3 in 2020 en 42,5 in 2021) en daalde licht onder personen met leeftijd 25-64 jaar (25,1 in 2020 en 24,7 in 2021).
Chlamydia is de meest gerapporteerde soa onder vrouwen, heteroseksuele mannen en MSM-PrEP-pilot. Het vindpercentage onder vrouwen en heteroseksuele mannen is na een stijging in 2020 licht gedaald naar respectievelijk 16,2% en 21,3% in 2021, maar nog wel hoger dan in 2019.
De meest voorkomende soa's bij jongeren vanaf 15 jaar zijn chlamydia en genitale wratten .
Je kunt je laten testen bij de GGD, huisarts of zelf testen. Jongeren tot 25 jaar kunnen altijd bij ons terecht voor een soa-test. Ben je 25 jaar of ouder dan stellen we enkele vragen over jouw situatie. Daarna maken wij een afspraak op het juiste spreekuur of we verwijzen je naar je eigen huisarts.
De meeste SOA zijn eenvoudig te genezen. Andere SOA raak je nooit meer kwijt als je ze eenmaal hebt opgelopen. Soms kun je wel de klachten bestrijden, zoals bij herpes genitalis en genitale wratten. Omdat het virus in het lichaam aanwezig blijft, komen de verschijnselen soms terug.
Wat? Trichomonas is één van de minst ernstige SOA die wordt veroor- zaakt door een parasiet. Mannen hebben meestal geen klachten. Vrouwen ook niet, maar volgende symptomen zijn wel mogelijk (slecht ruikende afschei- ding, irritatie rond de vagina, pijn bij het plassen, pijn tijdens of na het vrijen) Behandeling?
Twintigers lopen het vaakst risico op soa en hiv: voor 9 procent van de mannen en 7 procent van de vrouwen tussen 20 en 30 jaar was het laatste sekscontact met een losse partner zonder dat er een condoom werd gebruikt.
Kan ik gonorroe krijgen door zoenen? Ja, soms kan dat als iemand gonorroe in de keel heeft. Die kan dat gekregen hebben door iemand die de soa heeft te pijpen of beffen. Maar die kans is heel klein.
Ook minder condoomgebruik. Ook het condoomgebruik neemt af onder jongeren. Zo gebruikt 40 procent van de jongens zonder vaste relatie geen condoom.
De gevaarlijkste soa's zijn hiv en syfilis.
Enkele soa kunnen ernstige gevolgen hebben als ze niet of niet op tijd worden behandeld. Zo kan een onbehandelde syfilisinfectie schade toebrengen aan de organen. Vrouwen met chlamydia of gonorroe lopen een verhoogd risico op verminderde vruchtbaarheid, onvruchtbaarheid en op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Over raciale groepen heen hebben jongeren en mannen die seks hebben met mannen (MSM) te maken met hogere SOA-percentages. Een verbijsterende 48% van de totale gevallen van chlamydia, gonorroe en primaire en secundaire syfilis deed zich voor bij jongeren van 15-24 jaar.
Maar helaas blijft het herpes-simplexvirus voor altijd in het lichaam aanwezig en de klachten kunnen dan ook terugkeren. Komt zo'n 18.000 keer per jaar voor, zowel bij vrouwen als bij mannen, en het aantal gevallen stijgt. Bij mannen wordt deze soa in de volksmond een 'druiper' genoemd.
Als het gaat om recente ervaringen in het laatste jaar heeft 18% van de vrouwen en 8% van de mannen weleens seksuele grensoverschrijding meegemaakt, waaronder ook ongewenste opmerkingen en online grensoverschrijding.
Ja dat kan. Als één van de partners herpeswondjes (koortsblaasjes) aan zijn/haar mond heeft kan herpes overgedragen worden. Andere SOA zoals hepatitis B en syfilis (als je een zweer aan de mond hebt) zijn zo besmettelijk dat zelfs tongzoenen een risico op overdracht vormt.
Bij herpes aan de geslachtsdelen, spreken we van herpes genitalis. Dit is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA), die meestal wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus type 2. Herpes kan ook op de ogen voorkomen. Hierbij zijn meestal het bindvlies en het hoornvlies aangetast.
Vaak gaat het dan om keelpijn, plekjes op de mond, pijn bij het slikken en opgezette lymfeklieren in de hals. Maar hoe herken je dan dat je een chlamydia hebt, als je geen klachten hebt. De enige manier om er dan achter te komen is door je te laten testen.
Behandelen van soa's
Dat is bijvoorbeeld het geval bij chlamydia, gonorroe en syfilis. Soa's die door virussen worden veroorzaakt, zijn moeilijker te behandelen. Sommige zijn niet te genezen. Dit geldt bijvoorbeeld voor hiv en herpes.
De SOA-cijfers onder adolescenten stijgen sinds 2014, waarbij jonge vrouwen en mannen die seks hebben met mannen een bijzonder hoog risico lopen. Belemmeringen voor SOA-screening voor adolescenten zijn onder meer zorgen over vertrouwelijkheid en gebrek aan toegang tot gezondheidsdiensten .
BENT U BLOOTGESTELD AAN EEN SOA? Concentreer u op de medische feiten over de ziekte. Bij de meeste SOA's is het moeilijk, zo niet onmogelijk, om te bepalen wie het als eerste heeft gehad . Het belangrijkste is dat iedereen die is blootgesteld aan een SOA het kan krijgen en zich onmiddellijk moet laten testen en behandelen.
Heb je ooit onveilige seks gehad (seks zonder condoom) dan kan dit symptoom er op wijzen dat je iets hebt opgelopen. Om zekerheid te krijgen adviseren we je een soa test te doen. Op welke soa kan je klacht wijzen: Moeheid, diarree en nachtzweten kan een aanwijzing zijn dat je een hiv besmetting hebt.
Klachten van een SOA
Meer afscheiding of pus uit de vagina, penis of anus. De afscheiding kan waterig, melkachtig, gelig of groenig van kleur zijn. Het kan ook anders ruiken dan normaal.
Er moet minimaal 1 week zitten tussen de seks en de soa-test.