Het betreft leerlingen die leerproblemen en/of gedragsproblemen hebben. De kinderen kunnen meerdere hulpvragen tegelijk hebben. Bijvoorbeeld kinderen met ADHD, dyslexie, dyscalculie, autisme, of kinderen die moeite hebben met leren.
Je kind kan niet zomaar naar het speciaal onderwijs, het speciaal basisonderwijs of het praktijkonderwijs is een toelaatbaarheidsverklaring nodig. De reguliere school waar je kind naar toe gaat of waar jij je kind hebt ingeschreven bekijkt of je kind voldoet aan de eisen.
Waarom speciaal onderwijs? Speciaal onderwijs is voor kinderen met een beperking, chronische ziekte of stoornis. Deze kinderen krijgen in het speciaal onderwijs meer aandacht en ondersteuning dan in het reguliere onderwijs.
Speciaal onderwijs is onderwijs dat bedoeld is voor kinderen die veel hulp op school nodig hebben. De redenen waarom de leerlingen hulp nodig hebben zijn heel verschillend. Zo zijn er speciale scholen voor kinderen die bijvoorbeeld blind of slechtziend zijn, problemen met gedrag hebben of moeilijk kunnen leren.
Uitleg: referentieniveaus. Wat leerlingen of studenten op het gebied van taal en rekenen moeten kunnen op belangrijke overgangsmomenten in hun onderwijsloopbaan, is vastgelegd in het referentiekader. Voor het einde van het bo, sbo en so gaat het om het fundamentele niveau 1F en het streefniveau 1S/2F.
Er zijn verschillende soorten speciaal (basis)onderwijs. Er zijn bijvoorbeeld scholen die speciaal onderwijs (SO) bieden aan leerlingen die zeer moeilijk leren, deze leerlingen hebben vaak een IQ onder de 70. Er zijn ook scholen die speciaal onderwijs bieden aan kinderen met een lichamelijke of meervoudige beperking.
Op een speciale basisschool is er meer tijd en aandacht voor uw kind. De groepen zijn kleiner: gemiddeld 15 leerlingen per klas. De klas is daardoor rustiger. Jouw kind krijgt meer aandacht van de leerkracht en heeft minder last van prikkels.
Speciaal onderwijs is voor leerlingen met een lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke beperking en voor leerlingen die psychische problemen of gedragsproblemen hebben. Het speciaal basisonderwijs is voor kinderen die zich in het regulier onderwijs niet optimaal ontwikkelen.
Speciaal basisonderwijs (SBO)
Het gaat vaak om kinderen met leerproblemen of gedragsproblemen, zoals ADHD, dyslexie, autisme of kinderen die moeite hebben met leren. De scholen vallen onder de Wet op het primair onderwijs en maken daarmee deel uit van het reguliere onderwijs.
Speciaal basisonderwijs (SBO) biedt onderwijs aan leerlingen die zich op het regulier onderwijs niet optimaal ontwikkelen. Het gaat hier om leer- en/of gedragsproblemen. Denk aan kinderen met ADHD, autisme of langzaam en/of moeilijk lerend.
Voor besturen in het so en vso werken we samen met Sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs (GO), waarbij de Sectorraad GO zich met name richt op leerlingen in cluster 3 en 4 en het SBO.
Een school mag niet zomaar een kind weigeren. Ook niet omdat je kind extra hulp nodig heeft. De school moet een goede reden hebben om een kind niet toe laten.
Cluster 1: blinde, slechtziende leerlingen; Cluster 2: dove, slechthorende leerlingen of met een taal-spraakontwikkelingsstoornis; Cluster 3: lichamelijk gehandicapte en/of verstandelijk gehandicapte en langdurig zieke leerlingen (somatisch); Cluster 4: kinderen met psychische stoornissen en gedragsproblemen.
Leerlingen die naar speciaal onderwijs, speciaal basisonderwijs, praktijkonderwijs of een tussenvoorziening gaan, hebben een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) nodig. De school vraagt de TLV aan, niet de ouders. In de aanvraag schrijft de school welke ondersteuning de leerling nodig heeft.
Heeft jouw kind ADHD, ADD of een vorm van autisme, dan hoeft het echter niet per se naar het speciaal onderwijs. Speciaal onderwijs is lang niet altijd nodig. Sterker, met alle bezuinigingen op het speciaal onderwijs wordt het minder waarschijnlijk dat jouw kind daarvoor in aanmerking komt.
De minimumleeftijd waarop scholen uw kind mogen toelaten tot het speciaal onderwijs is 4 jaar. Voor dove of slechthorende kinderen geldt een minimumleeftijd van 3 jaar. Uw kind moet het voortgezet speciaal onderwijs uiterlijk verlaten als het 20 is. Soms is ontheffing mogelijk van deze leeftijdsgrenzen.
Heeft mijn kind een diagnose nodig voor (voortgezet) speciaal onderwijs? Nee, er is geen specifieke diagnose nodig om een kind te kunnen plaatsen op een school voor (voortgezet) speciaal onderwijs. Het kan wel helpen bij het organiseren van de juiste begeleiding.
Kinderen met ADHD hebben extra regelmaat, structuur en duidelijkheid van hun omgeving nodig. En vooral positieve aandacht. Het is daarbij belangrijk om per situatie te bekijken wat de behoefte van het kind is.
Uit onderzoek van Woo et. Al (2015) blijkt dat met name suiker, kunstmatige kleurstoffen en conserveermiddelen de kans op ADHD vergroten. Ook is het deze onderzoekers opgevallen dat kinderen met ADHD vaak tekorten hebben aan zink, magnesium, ijzer, koper en omega-3 vetten.
In het basisonderwijs (bao) zijn er 1.367.357 leerlingen, ongeveer 3.450 leerlingen minder dan in 2021. In het speciaal basisonderwijs (sbao) is een lichte daling te zien met 765 leerlingen, van 35.400 leerlingen in 2021 naar 34.635 leerlingen in 2022.
Verwijzing vanuit SBO (2022)
Als ondersteuningsbekostiging ontvangt de SBO per leerling per week voor personeel nog € 130,27 en voor materieel € 5,98, samen € 136,25.
Op het sbo (speciaal basisonderwijs) leren kinderen hetzelfde als op een reguliere basisschool. Beide sectoren vallen namelijk onder de Wet op het Primair Onderwijs (WPO), waarin 58 kerndoelen staan. Deze kerndoelen omschrijven globaal wat scholen aan leerlingen op de basisschool moeten aanbieden.
Basisscholen voor kinderen met extra ondersteuning
Als uw kind door een beperking of gedragsproblemen extra ondersteuning nodig heeft, kan het naar: een school voor speciaal basisonderwijs (sbo);een school voor speciaal onderwijs (so).
Cluster 4-scholen zijn er voor leerlingen die door (ernstige) gedrags- of psychische stoornissen niet (meer) kunnen meekomen in het regulier onderwijs. Deze leerlingen hebben baat bij structuur en duidelijkheid, en bij leraren die verder kijken dan hun gedrag.
Dan kunt u kiezen voor een bezwaarprocedure of wettelijke stappen. U kunt bij het schoolbestuur bezwaar aantekenen tegen een besluit over toelating van u kind. Het schoolbestuur neemt een besluit op uw bezwaar. U kunt het geschil voorleggen aan de Geschillencommissie passend onderwijs.