Er is echter één hoornaar die wel levensbedreigend voor de mens is: de Aziatische reuzenhoornaar (Vespa Mandarinia). Deze komt momenteel enkel in het verre oosten voor. Zeker niet te verwarren dus met de Aziatische hoornaar die af en toe bij ons voorkomt.
Net als gewone wespen kan de Aziatische hoornaar steken. Maar omdat het een groter exemplaar is met een langere angel, zal een steek vervelender aanvoelen. Personen die allergisch reageren op bijen- of wespensteken zijn best extra alert.
Koel de steek met water of een ice pack. Gebruik bij huidirritatie een kalmerende zalf met bijvoorbeeld menthol, aloë vera of calendula. Raadpleeg je huisarts als je meer dan twintig keer bent gestoken, of als je bent gestoken in je mond of rond je keel, nek of ogen.
In tegenstelling tot wat men beweert, is de Europese hoornaar geen agressieve moordenaar voor de mens. Hij komt niet snel in de buurt van mensen en is een pak minder agressief dan de wesp. De Europese hoornaar zal enkel bij bedreiging steken. De steek kan pijnlijker zijn, maar bevat minder gif dan die van een wesp.
De Europese hoornaar is best een fraai insect, met alle kleuren van de Belgische driekleur: opvallende rode poten, veel rood aan de kop en op het borststuk, en met geel en zwart op bijna alle achterlijfsegmenten. Met 2,4 tot 2,6 cm is de soort forser dan een gewone wesp. Koninginnen kunnen tot 3,5 cm lang worden.
Ze vallen de mens met z'n lekkere hapjes en drankjes doorgaans niet lastig. Er is één ding waar hoornaars absoluut niet tegen kunnen: dat je te dicht bij hun nest komt. Als dat gebeurt, kunnen ze wél heel agressief reageren. Liever blijf je op minimaal vijf meter van het nest, om een aanval te voorkomen.
Snijd een sinaasappel en/of een citroen doormidden en steek hierin flink wat kruidnagels. Een schoteltje met een gesnipperde ui doet het ook goed. Zet het buiten en de wespen blijven weg. Wespen hebben een hekel aan de geur van koffie.
De hoornaar is de grootste inheemse wesp in België. Ze zijn minder agressief dan gewone wespen, maar een steek kan pijnlijker zijn. In de meeste gevallen is een steek ongevaarlijk.
De mannetjes en nieuwe koninginnen vliegen uit en paren, waarna de mannetjes sterven en de koninginnen zich verspreiden en een plekje zoeken om te overwinteren. De laatste werksters zullen in de loop van oktober en november sterven.
Het beest ziet er gemeen uit, maar tenzij je naast zijn nest staat zal een hoornaar niet zomaar steken. Sta stil en ga vooral niet wapperen met je handen. Hou autoraampjes dicht als dat enigszins mogelijk is. Vliegt een hoornaar toch naar binnen, ga dan rustig naar de kant van de weg en open al je raampjes.
Steek van een hoornaar
Ook een hoornaar kan steken. De steek van deze superwesp is heel wat pijnlijker dan de steek van een standaard wesp. Dit komt omdat de angel van de hoornaar groter is en daardoor het gif direct in een ader kan spuiten.
Is de hoornaar nuttig? 'Jazeker! De hoornaar vangt allerlei insecten die wij mensen als vervelend ervaren: muggen, vliegen, eigenlijk alles wat rondvliegt of kruipt. Ook ruimen ze dode insecten op.
De angel van een hoornaar is net als bij de wesp niet voorzien van weerhaken. Hij kan er dus meerdere keren mee steken zonder dood te gaan. Het aanwezige gif wordt bij iedere steek in kleine hoeveelheden afgegeven. Het gif is in normale omstandigheden niet dodelijk voor de mens maar wel voor andere insecten.
Gestoken worden door een Japanse reuzenhoornaar is geen pretje. Integendeel, het kan zelfs levensgevaarlijk zijn. Gestoken worden doet dankzij de meer dan een halve centimeter grote angel enorm veel pijn, en dan hebben we het alleen maar over de angel zelf. Het ergst moet namelijk nog komen.
De Aziatische hoornaar is goed te herkennen aan zijn volledig zwarte borststuk. Ook de poten zijn zwart, maar de uiteinden van de poten zijn knalgeel. Op het achterlijf is aan de voorzijde een smalle gele band te zien. Verder naar achter is een dikkere gele band zichtbaar.
Soms slaagt een enkele hoornaar erin je huis binnen te komen. Om er vanaf te raken kun je een vliegenmepper of opgerolde krant gebruiken. Maar bij het slaan van een hoornaar komt een chemische stof vrij die andere hoornaars kan aantrekken.
Hoornaars vliegen ook 's nachts en komen dan op kunstlicht af. Iets bijzonders is dat de larven worden gevoed met dierlijk materiaal en de larven voor de werksters een zoetige vloeistof produceren, dat ze uitbraken en door de werksters weer wordt opgezogen. De werksters worden dus gezoogd door de larven.
Als er erg veel hoornaar vliegen is er een goede kans dat er een nest in de buurt is. Dat kan in een holle plek in een boom zijn, maar vaak bouwen ze hun nesten ook in spouwmuren, of in de dakrand.
Een hoornaar geeft namelijk minder gif af als een wesp. De hoornaar heeft eigenlijk maar één echte natuurlijke vijand in Nederland en dat is de wespendief. Deze roofvogel is gespecialiseerd in het vinden van bijen en wespennesten om ze vervolgens één voor één op te peuzelen.
Een hoornaar nest wordt overigens alleen bestreden wanneer deze in een menselijke omgeving voorkomt. Op plekken waar het nest niet voor overlast zorgt, laat een ongediertebestrijder het nest hangen.
Hoornaars overleven de winter niet, ze leven net als andere wespensoorten slechts één seizoen. Alleen de koningin die aan het eind van het seizoen werd geboren, overwintert om het volgende jaar een nieuw nest te maken. Zij komt rond eind april tevoorschijn uit haar winterslaap.
Biologen van het EIS-kenniscentrum zagen onlangs hun werk verloren gaan toen een Aziatische hoornaar (een soort wesp) met hun zender om opgegeten werd door een kip. Ook bij ander dieren zoals vogels, zeehonden en dolfijnen wordt gebruik gemaakt van zenders om zo hun gedrag in de gaten te kunnen houden.
Let op want honden happen vaak naar wespen, bijen en hoornaars. Het komt dan ook regelmatig voor dat een hond in zijn bek wordt gestoken. In dit geval moet je direct een dierenarts waarschuwen. Door zwelling van de slijmvliezen of de tong kan de hond stikken.