Allerlei soorten groente zijn geschikt om in te leggen: bietjes, wortels, asperges, komkommer, (paarse) bloemkool, courgette, rode ui, radijs of sperziebonen. Je kunt ook fruit inleggen. Bijvoorbeeld aardbeien en kersen, maar perziken, nectarines en bessen kunnen ook.
Bijna alles kan worden ingemaakt. Inmaken werd vroeger gedaan om ook producten langer houdbaar te maken zodat men ook in de winter groente, fruit, vlees en vis kon genieten. Tegenwoordig is dat wel anders. Het hele jaar door kun je bijna alle soorten groente en fruit krijgen in de supermarkt.
Groenten steriliseren
De inmaaktechniek kan met elke groente, zolang ze kraakvers is. Zorg ervoor dat zowel je bokalen als je groenten perfect schoon zijn. Kook de groenten even voor.
Haal de weckpot na deze tijd met een speciale wecktang uit het water en zet deze ondersteboven op een schone theedoek op het aanrecht. Laat de pot 12 uur afkoelen, zodat alles goed vacuüm kan trekken. Als er geen lucht ontsnapt tijdens deze tijd is het wecken gelukt.
Kook vers water in een waterkoker en vul de weckpotten met het kookwater tot 2 centimeter onder de rand van de weckpot. Weck de boontjes in een inmaakketel op 100 graden gedurende 120 minuten. Boontjes moet u altijd nog 15 minuten laten koken voordat u deze eet om een eventuele kans op botulisme te voorkomen.
Melk en vruchtensappen worden veelal gepasteuriseerd. Steriliseren. Hierbij worden producten (kort) verhit tot boven de 100°C. Dit doodt alle micro-organismen.
Goede bacteriën
Het fermenteren van groente en fruit houdt in dat gezonde bacteriën helpen om een stofje genaamd cellulose af te breken. Ons lichaam vindt dat best lastig, dus alle hulp is welkom. De goede probiotische bacteriën zorgen er voor dat wij gezond blijven en voorkomt dat het voedsel bederft.
U kunt heel gemakkelijk zelf soep wecken. Het enige wat u anders moet doen, dan u gewend bent, is de soep 10 tot 15 minuten korter koken. Daarna gaan we de soep wecken in een inmaakketel gedurende 60 minuten op 100 graden bij een groentesoep. Bij een soep met vlees of kip is de wecktijd: 90 minuten op 100 graden.
Ingemaakte of 'opgelegde' groenten in perfect gesteriliseerde bokalen zijn zeker een jaar houdbaar. Je hoeft ze helemaal niet in de koelkast bewaren. Een koele, donkere plek, bijvoorbeeld de kelder, is prima.
Zuur (zoals azijn) doet precies het omgekeerde, het verstevigt de celwanden waardoor groenten ingemaakt in zuur juist knapperig worden. Calcium- en magnesiumionen verstevigen de celwanden ook. Gebruik daarom ongeraffineerd zout (waarin deze mineralen voorkomen) voor het inmaken en fermenteren.
Glazen potten met schroefdeksel (of jampotten) kunnen voor het inmaken ook gebruikt worden. Vooral als u jam of chutney's inmaakt is een jampot een goede oplossing. Het gebruik van een jampot is mogelijk als u jam inmaakt met geleisuiker. Geleisuiker heeft een bewarende werking en voorkomt dat de jam bederft.
Door het produkt te verhitten tot temperaturen tussen de 110° en 150°C worden niet alleen bacteriën gedood, maar ook de sporen. Hierdoor zijn gesteriliseerde produkten bijna onbeperkt houdbaar. Er is echter een groot verschil in smaak tussen gesteriliseerde en gepasteuriseerde produkten.
[87, Ullmann, 2001]. Bij pasteurisatie wordt meestal een temperatuur van beneden 100°C toegepast. Steriliseren is het verwijderen van levende micro-organismen en kan worden bereikt door stoom, droge warmte, filtratie, bestraling, of door chemische methoden.
UHT: nadelen
UHT is een goede manier om melk veilig te maken voor consumptie, maar het heeft ook een nadeel: het tast de smaak van melk aan. Het wordt niet vies, wel een beetje vlak.
Bij producten die erg zuur worden zoals zuurkool en yoghurt is de kans op de vorming van ziekmakende bacteriën klein. Bijvoorbeeld de botulisme bacterie kan niet groeien in een zure omgeving. Het is belangrijk om altijd hygiënisch te werken als je deze producten thuis fermenteert.
Bij het inmaken van groenten of fruit wordt gebruik gemaakt van zuren, suikers of zelfs alcohol, waarna de pot wordt verhit en alle bacteriën, schimmels en gisten sterven. Dit is een cruciaal verschil met het fermentatie proces, waar de micro-organismes juist voor het zuur zorgen.
Veel producten die we dagelijks gebruiken zoals koffie, kaas en brood zijn gefermenteerd. Maar ook kun je zelf groente, fruit, graan en zuivel fermenteren. Christian: “Fermenteren betekent eigenlijk dat je groente en fruit gecontroleerd laat rotten.
Wecken (inmaken) van pompoenen
Wecken van pompoenen kunt u het beste doen door deze in stukken te snijden. Ze net niet gaar te koken en dan te wecken in een weckpot met zuiver (gekookt) water. Een waterkoker is daarvoor de ideale oplossing. Weck de pompoenen op 100 graden gedurende 60 minuten.
Een te laag zoutgehalte in de pot is één van de factoren die ervoor zorgen dat de bacterie gifstoffen gaat produceren. Voeg daarom bij elke pot een theelepeltje zout toe op een pot van 1 liter. Bij verhitting boven 121,1 graden Celsius (250 graden F) gaan de sporen van de Clostridium botulinum kapot.
Het wecken van fruit is wel veilig omdat fruit veel voedingszuren bevat. De botulisme bacterie kan niet groeien in een zure omgeving. Sporen van de bacterie kunnen daardoor geen schade aanrichten in potten geweckt fruit of zelfgemaakte jam.