De in 2017 overleden neuropsycholoog Jaak Panksepp onderscheidde in zijn baanbrekend hersenonderzoek zeven emotiesystemen namelijk Zoek, Spel, Lust, Zorg, Paniek/Verdriet, Angst en Woede.
Vreugde, verdriet, angst, woede, verbazing en afschuw worden de basisemoties genoemd omdat er bij deze emoties sprake is van universele expressie.
Bij gevoel horen langetermijn ervaringen zoals liefde, geluk, verbitterdheid, gevoelens van wrok, depressie en tevredenheid. Met emotie gaat het leven veel meer met pieken en dalen gepaard. Emoties gaan over 'veilig' of 'niet veilig'.
In “De 5 B's van …” vragen we aan een van onze medewerkers naar hun associatie bij de woorden Blij, Bang, Boos, Bedroefd en Beschaamd.
Bij de primaire gevoelens onderscheiden we o.a. blij, boos/frustratie, bang en verdrietig. Blijheid/tevredenheid zijn signalen die aangeven dat een of meer behoeftes vervuld zijn: vast te stellen dat veel vrienden je omringen op een feestje is een bron van blijheid omdat mijn behoefte aan vriendschap vervuld is.
Wat is verliefdheid? Verliefdheid is een gevoel. Je voelt je gelukkig bij iemand en die persoon zo vaak mogelijk wil zien. Je geraakt in een verliefdheidsroes en krijgt een warm gevoel bij de ander.
Een emotie is een lichamelijke reactie op hetgeen wat je voelt of ziet. Het is een reactie op ons gevoel: het gekleurde gevoel of onze intuïtie. In ons lichaam zitten spiegel neuronen. Als je iemand heel hard ziet vallen van zijn fiets, dan voel je dat.
Primaire emoties (de eerste emoties die je waarneemt): woede, angst, walging, vreugde, verbazing, verdriet, verrassing, schaamte, liefde, een neutraal gevoel.
Hevige emoties
En wat bleek: vernedering leidt inderdaad vaak tot heviger emoties dan boosheid of blijdschap. Sterker nog: het is een van de sterkste emoties die een mens kan voelen.
Liefde kan bijvoorbeeld een speciaal soort aantrekking tot een persoon of voorwerp zijn. Het is dan een gevoel of emotie. In de sterkste vorm geeft het mensen de indruk dat ze zonder het object van hun liefde niet meer verder kunnen in het leven, de indruk dat ze psychologisch afhankelijk zijn van de aanwezigheid.
Drie van de vier basisemoties worden bij de meesten van ons door ons denkvermogen als 'onprettig' gecategoriseerd. Deze vier basisemoties zijn: Boos, Bang, Blij en Bedroefd.
Wanneer het lichaam een schadelijke stimulus detecteert, signaleren de pijnreceptoren in de hersenen deze om de dreiging te beoordelen en een bijbehorende actie in te zetten. In deze vorm is pijn niet gerelateerd aan gevoelens of emoties; het is gewoon een lichamelijke functie.
Negatieve emoties is feedback waaruit blijkt dat je je niet goed voelt bij wat je ervaart. Voorbeelden van negatieve emoties zijn boosheid, frustratie, angst, jaloezie, eenzaamheid of bijvoorbeeld verdriet. Deze emoties dragen niet bij aan een gevoel van geluk en daarmee wil je ze graag voorkomen.
In Vermoeidheid als emotie stelt psychotherapeut Ronald Pino dat moeheid, hoewel ervaren als een lichamelijke toestand, toch veeleer een geestesgesteldheid is. Bij moeheid is er hetzelfde aan de hand als bij blozen, dat zichtbaar lichamelijk van aard is, maar de uitdrukking is van een psychologisch verschijnsel.
Boosheid is een emotie, een gevoel waarmee iedereen wel eens te maken heeft. Boosheid gaat gepaard met emotionele spanning. Als u boos bent, verhoogt dat de bloeddruk en maakt dat het hart sneller gaat kloppen. Dit is een natuurlijke reactie van het lichaam op gevaar.
Angst is een emotie die je helpt te reageren op gevaar. Het lichaam raakt in opperste staat van paraatheid waardoor het hart sneller gaat kloppen, de ademhaling versnelt, de bloeddruk omhoog gaat en de spieren zich aanspannen. Deze plotselinge en hevige angst duurt vaak niet lang en ervaart iedereen wel eens.
Lichamelijke gevoelens geven je de energie je lichamelijke behoeften (op het gebied van bijv. honger, pijn, warmte, sex) te bevredigen of toename van de behoefte te vermijden.
In de psychologie worden 4 emoties genoemd waar alle gevoelens naar terug te herleiden zijn: Bang, Boos, Blij en Bedroefd, oftewel: Angst. Boosheid. Vreugde.
Het feit dat we als mensen emoties herkennen heeft te maken met dat wij in het algemeen erg empathische wezens zijn. In onze hersenen zijn er spiegelneuronen die het gedrag van de ander kopiëren. Je kent vast wel het spelletje 'pinkelen'. Bij dat spel geeft iemand steeds een commando.
Alexithymie (uitgesproken als: /ˌalɛksiti'mi/, uit het Griekse ἀ-, λέξις en θυμός, letterlijk zonder woorden voor emoties) is een persoonlijkheidstrek gekenmerkt door moeilijkheden in het beschrijven en onderscheiden van gevoelens, een beperkt fantasieleven en een denken dat voornamelijk gericht is op de buitenwereld ...