De getijvormen worden grofweg onderverdeeld in dubbeldaags getij, enkeldaags getij, en gemengd getij. De waterstand die daadwerkelijk optreedt wordt daarnaast niet alleen door het getij maar ook door weersomstandigheden als luchtdruk en wind bepaald.
Er zijn zo dus twee vloedbergen op aarde: één naar de maan toe, en één van de maan af. De aarde draait in één dag éénmaal om haar as. De beide vloedbergen blijven gericht naar de maan en precies er van af. Een plaats op aarde passeert zo tweemaal per dag de vloedberg.
Twee keer per maand is het springtij
Zeven dagen na volle maan of nieuwe maan staan de zon en de maan haaks op elkaar. De krachten van de hemellichamen werken elkaar dan tegen. Dit noemen we doodtij: tijdens hoogwater stijgt het water niet zoveel, tijdens laagwater zakt het water niet zoveel.
Het tijdsverschil tussen het begin van de ene vloed en het begin van de daaropvolgende vloed is gemiddeld 12 uur en 25 minuten. Bij volle maan en nieuwe maan zijn de getijkrachten sterker. Als gevolg daarvan komt het hoogwater in de dagen direct daarna sneller op en bereikt een hogere stand.
Bij elke hoogwater en laagwater staat de waterstand gegeven tov NAP. Je kunt er goed aan herkennen hoe het water stijgt en daalt. Het gemiddelde zeeniveau is ongeveer gelijk aan NAP en aan het Duitse “Normalnull”. Onderaan de getijtafel staat gegeven hoe ver het LAT onder het NAP is.
De periode waarin het verschil tussen hoog en laag water het kleinst is, wordt doodtij genoemd. Hoog water is bij doodtij minder hoog dan gemiddeld en laag water minder laag dan gemiddeld. Doodtij treedt ongeveer eens in de 14 dagen op, ongeveer 48 uur na het eerste kwartier en na het laatste kwartier van de maan.
Het is twee keer per dag eb en vloed. Vloed is de periode wanneer de waterstand stijgt tot het maximaal is. Eb is de periode wanneer het water zich terugtrekt.
Het op open zee gewoonlijk slechts geringe verschil tussen eb en vloed wordt groter, wanneer de watermassa's bijvoorbeeld door zee-engten geduwd worden. In de Middellandse Zee zijn er nauwelijks merkbare getijverschillen, omdat het een door landmassa's omsloten water is.
Golven ontstaan door de zwaartekracht van de maan. De aarde, zon en maan werken als magneten op elkaar. De maan trekt het water op aarde een beetje naar zich toe. Daardoor ontstaat vloed.
In quasi volledig afgesloten zeebekkens zoals de Middellandse Zee of de Baltische Zee is het tijverschil nog kleiner dan op de wereldoceanen, omdat ze zo ingesloten liggen dat de getijgolf nauwelijks binnen- en buitengeraakt.
Springtij is vooral gevaarlijk in combinatie met een langdurige noordwesterstorm. Dan wordt het water extra fel landinwaarts geblazen en is er gevaar voor watersnood, zoals bijvoorbeeld op 1 februari 1953.
Een ring van licht rond de zon of de maan noemt men een halo. Dit verschijnsel komt voor wanneer zon- of maanlicht wordt gebroken door ijskristallen. Dit verschijnsel wijst er dus op dat er hoge bewolking aanwezig is (cirruswolken).
Reacties. Het getij zoals het in Nederland wordt waargenomen wordt vooral veroorzaakt door de invloed van maan en zon op het water van de Zuidelijke IJszee, de enige plek op aarde waar de vloedgolf niet wordt gedempt door een landmassa. Daarom treedt springtij in Nederland 2 tot 2½ dag na volle maan op.
Aan de Bay of Fundy zijn de grootste getijdeverschillen ter wereld te zien. Het verschil tussen eb en vloed is daar gemiddeld 15 meter en het grootst gemeten verschil ooit is maar liefst 21,6 (!) meter. Tijdens een 12 uur durende getijdswitch stroomt er ongeveer 115 miljard water in en uit de baai.
PROGRAMMA SPRINGTIJ FORUM 2022. Het versnellen van de duurzame transitie in Nederland. Dat is de missie van Springtij. We willen mensen informeren, confronteren en inspireren om zelf in actie te komen en te kiezen voor verandering.
Bij vloed is het water hoog en dicht bij de duinen. Eb betekent dat het water laag staat en verder weg. Soms vallen hele gebieden droog als het eb is. De aarde, zon en maan werken als magneten op elkaar.
Nazaré. In de zomer een rustig Portugees vissersdorp, in de winter de speeltuin van de heldhaftigste surfers ter wereld. De afgelopen dagen vond hier de Nazaré Tow Surfing Challenge van de World Surfing League plaats.
Het wereldrecord van de hoogste golf die ooit werd bereden, 24,4 meter, is gevestigd in Nazaré. Afgelopen weekend bereikte de hoogste golf er 18 meter. Dat was reden voor de Portugese surfers Joao Guedes en Nic von Rupp om naar het plaatsje te komen.
Normaal voorkomende stormgolven in het midden van de oceaan bereiken regelmatig hoogtes van 7 meter, hetgeen in extreme omstandigheden kan oplopen tot 15 meter. Monstergolven kunnen echter hoogtes tot 30 meter bereiken.
Het is momenteel eb in Curacao. Zoals je kunt zien in de getijgrafiek, is het hoogwater van 0.3m er om 17:22 en het laagwater van 0m was er om 00:41. Klik hier om de getijden tijden van Curacao voor deze week te bekijken.
In Turkije hebben we bijvoorbeeld geen stroming of eb & vloed, hierdoor is er dus niet veel meer kennis nodig dan het zeilen op de binnen wateren in Nederland.
Het getij ontstaat door aantrekkingskracht van hemellichamen (zon en maan) zo ontstaat hoog en laag water, eb en vloed. De hoogte van het getij wordt gemeten naar N.A.P. Dit is een nulpunt afgeleid van het gemiddelde vloed-niveau van het IJ in de 17e eeuw in Amsterdam.
De maan heeft ook zwaartekracht en trekt dus ook aan de aarde. Ook al het water op aarde wordt door de maan aangetrokken. Zo komt het dat het water, aan de kant waar de maan staat, hoger is. Het is daar dan vloed.
De maan heeft bijvoorbeeld effect op je emoties, energie en slaap. Rond volle maan is de invloed het sterkst. Wat veel mensen merken is dat ze rond volle maan onrustig zijn, slecht slapen of veel (intenser) dromen. Er is veel tegenstrijd of er tijdens volle maan ook meer baby's geboren worden en/of ongelukken gebeuren.
Omdat de aarde zelf ook nog in z'n geheel naar de maan getrokken wordt, en de waterlaag door haar losse 'gladde' massa iets achterblijft bij de beweging van de aarde, wordt deze er in feite vanaf 'geslingerd', en hoopt het water zich daar aan de kant het verst van de maan dus ook op.