Verschillen tussen bevoegd en bekwaam
Bevoegd zijn voor een handeling is helder en concreet. Je hebt aantoonbaar de juiste papieren; Bekwaam zijn is minder concreet. Dit betekent dat je voor jezelf moet bepalen of je de handeling wel of niet kan uitvoeren.
Voorwaarden voor de uitvoering van voorbehouden handelingen
ze daarvoor opdracht hebben gekregen van een zelfstandig bevoegde zorgverlener; ze bekwaam zijn om de handeling uit te voeren; de opdrachtgever zo nodig aanwijzingen geeft voor de uitvoering van de handeling en daar ook toezicht op houdt.
Een niet-zelfstandig bevoegde zorgverlener mag alleen voorbehouden handelingen uitvoeren als aan de volgende voorwaarden is voldaan: ■ hij/zij voert de handeling uit in opdracht van een zelfstandig bevoegde zorgverlener; ■ hij/zij is bekwaam om de handeling uit te voeren; ■ de (huis)arts (opdrachtgever) geeft (zo nodig ...
Ben je door kennis en hoe goed je een handeling kunt uitvoeren. Als je actuele kennis hebt over injecteren bijvoorbeeld, begrijp je de context en alles wat met het uitvoeren van de handeling samenhangt, dan ben je al halverwege. Als je ook nog eens de handeling goed kan uitvoeren, dan ben je bekwaam.
Je bent bevoegd als je een opleiding hebt gevolgd die vereist is voor de zorg en handelingen die je verricht. Je bent bekwaam wanneer je naast het juiste diploma of certificaat de handeling beheerst. Dit betekent dat je beschikt over zowel de vaardigheden als de bijbehorende kennis en attitude.
Risicovolle handelingen en voorbehouden handelingen
Niet alle risicovolle handelingen zijn voorbehouden. Een infuus inbrengen is bijvoorbeeld een voorbehouden handeling volgens de Wet BIG. Een infuuszak verwisselen is een risicovolle handeling, maar niet voorbehouden.
Artsen hebben op grond van de Wet BIG zelfstandige bevoegdheid. Als zij bekwaam zijn mogen zij op eigen gezag een indicatie stellen en een voorbehouden handeling uitvoeren. Onder bepaalde voorwaarden mogen zij een opdracht geven aan een niet zelfstandig bevoegde om de voorbehouden handeling uit te voeren.
Bekwaamheid gaat over het niveau van competentie waarop je een handeling uitvoert. Een bekwaam persoon voert de handelingen waarvoor hij bevoegd is op een dusdanige manier uit dat deze structureel leiden tot een goed resultaat. Met andere woorden, je bent goed in de zaken die je mag doen.
De vraag bij bevoegd is: maG ik dit? BeKwAAm bevat de AA van vaardig en de K van iK en Kunnen, kennis. Bekwaam is de individuele beoordeling van de zorgprofessional of zij voldoende kennis heeft en vaardig is in de handeling.
Medicijnen uitzetten is een ander verhaal, dat mag je als helpende-plus niet doen. Het toedienen van insuline (via subcutane injectie) is een voorbehouden handeling, dit mag je als helpende-plus ook niet doen. Voor de duidelijkheid: helpende-plus is geen erkende opleiding.
Een helpende kan met behulp van extra scholing Helpende Plus worden. Dan leer je over medicijnverstrekking en – toediening (oraal, neus, oog/oor, huid, inhalatie), wondverzorging, steunkousen aan- en uittrekken en zorg voor mensen met een stoma of katheter.
Volgens de wet BIG is het de individuele verantwoordelijkheid van de beroepsbeoefenaar ervoor te zorgen dat hij bekwaam is en blijft. Alle zorginstellingen dienen scholing te verzorgen die medewerkers de mogelijkheid bieden bekwaam te blijven of te worden. De bekwaamheid is wettelijk 5 jaar geldig.
Als verzorgende IG heb je niveau 3. Je kunt en mag verpleegtechnische handelingen uitvoeren, zoals injecteren, katheteriseren en een maagsonde inbrengen. Verzorgenden zonder deze opleiding zijn hiertoe niet bevoegd.
De Wet BIG is bedoeld om de kwaliteit van de beroepsuitoefening te bevorderen en te bewaken. En de cliënt te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van zorgprofessionals. Als verzorgende IG ben je zelf verantwoordelijk voor het verlenen van verantwoorde zorg.
Zelfstandig bevoegd binnen eigen deskundigheidsgebied
BIG-geregistreerde physician assistants, tandartsen, verloskundigen, klinisch technologen, geregistreerd-mondhygiënisten en verpleegkundig specialisten Algemene Gezondheidszorg (AGZ) zijn ook 'zelfstandig bevoegd' voor het toedienen van een injectie.
Heb je een opleiding tot verzorgende of verpleegkundige (niveau 3 en hoger)? Dan ben je door je opleiding bevoegd om medicatie te geven. Heb je een andere opleiding? Dan heb je die bevoegdheid niet.
Risicovolle handelingen zijn handelingen die bij de uitvoering van de handeling risico's meebrengen voor de cliënt. Een voorbeeld is het toedienen van de sondevoeding. Deze handeling is niet voorbehouden, maar er zijn wel risico's.
Controleer bij losse medicatie: juiste cliënt, juiste medicijn, juiste hoeveelheid, juiste tijd, juiste vorm.
Onder verpleegtechnische handelingen vallen o.a. voorbehouden handelingen zoals injecteren, katheteriseren, puncteren en maagsonde inbrengen en risicovolle handelingen zoals trachea verzorgen, stomazorg, zuurstof toedienen en medicatie via sonde toedienen.
Bevoegdheid is het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten, al dan niet in naam van een andere natuurlijke persoon of een rechtspersoon. Wie deze toestemming niet heeft is onbevoegd. Als hij of zij toch de handeling verricht, dan staan daar sancties op.