Middelengebruik in 2021
Van de 12- t/m 16-jarige scholieren heeft 48 procent weleens alcohol gedronken, 17 procent heeft weleens gerookt, 10 procent heeft weleens cannabis gebruikt en 2 procent heeft ervaring met XTC. Het gebruik van deze middelen in de afgelopen maand ligt flink lager.
Drugs kunnen drie soorten effecten hebben: oppeppend (stimulerend), verdovend of 'bewustzijnsveranderend' (hallucinogeen, wat betekent dat je zintuigen de realiteit op een vervormde manier ervaren). Qua werking kunnen drugs dus sterk van elkaar verschillen.
Cannabis is de meest gebruikte drug in Nederland, op enige afstand gevolgd door ecstasy, cocaïne en amfetamine. In 2021 had bij navraag 1 op de 20 volwassenen in de afgelopen maand cannabis gebruikt.
Heroïne en crack blijken samen met alcohol en tabak relatief het meest schadelijk te zijn. Paddo's, LSD en khat scoren relatief laag op deze lijst.
Opvallend: alcohol scoort overall het slechtst (nog erger dan heroïne!), tabak en cocaïne zijn (persoonlijk en maatschappelijk) ongeveer even schadelijk, xtc, lsd en paddo's behoren tot de minst schadelijke substanties (wat niet wil zeggen dat ze ongevaarlijk zijn).
Uppers, ofwel stimulerende middelen. Hieronder vallen cafeïne, nicotine, MDMA (xtc), cocaïne, 4-FA en speed. Trippers, ofwel waarnemingsveranderende middelen: drugs die de zintuiglijke waarneming veranderen. Voorbeelden hiervan zijn; paddo's/truffels, lsd, ketamine en bij een sterke of grote hoeveelheid, hasj en wiet.
Verdovende middelen worden soms ook wel 'downers' genoemd. De gebruiker van deze middelen gaat de wereld (heel) anders zien en beleven doordat deze middelen het bewustzijn tijdelijk veranderen. Voorbeelden: LSD, hasj en wiet en paddo's.
Eenderde van de studenten gebruikte in het afgelopen jaar cannabis en 17% in de afgelopen maand. Van de overige drugs hebben studenten het meest ervaring met lachgas en ecstasy. Bij het drugsgebruik in het afgelopen jaar springt ecstasy er het meest uit naast cannabis.
Cannabis is nog steeds de meest gebruike drug in Nederland. 4,9% van alle Nederlanders boven de 18 jaar blowde in de afgelopen maand. Een cijfer wat vele malen hoger ligt dan bijvoorbeeld XTC (1,2% in de afgelopen maand), speed (0,7% in de afgelopen maand) en lachgas (1,1% in de afgelopen maand).
De resultaten van de Global Drug Survey wijzen al enkele jaren lang op rij uit dat paddo's en psilocybine-houdende sclerotia veruit de veiligste drugssoort zijn om te gebruiken, zelfs nog veiliger dan het toch al onschuldige cannabis.
3-MMC, ook wel 'poes' of '3m' genoemd, is een nieuwe psychoactieve stof (NPS). NPS of designerdrugs, zoals ze ook wel genoemd worden, zijn stoffen die qua werking lijken op 'traditionele' illegale drugs als bijvoorbeeld xtc en cocaïne, maar vaak zo zijn geproduceerd om de huidige drugswetgeving te omzeilen.
Dat blijkt uit cijfers uit de Doodsoorzakenstatistiek van het CBS. Van alle geregistreerde sterfgevallen na drugsgebruik ging het in 2021 in de helft van de gevallen om opioïden (50%). In bijna een kwart van de gevallen was cocaïne de doodsoorzaak (24%).
Heroïne. Heroïne staat met stip op 1 wat betreft meest verslavende drugs (wereldwijd). Heroïne is een opiaat en gemaakt van morfine.
Ketamine komt meestal voor als doorzichtig kristal of wit poeder. In Nederland wordt ketamine vooral onder het uitgaanspubliek gebruikt. Het wordt meestal thuis, op festivals of op huisfeesten gebruikt. De meeste gebruikers snuiven ketamine.
Ook cocaïne en amfetamine (speed) kunnen bijdragen aan het ontstaan van geweld. Door gebruik van deze middelen worden slaap en vermoeidheid onderdrukt, neemt het zelfvertrouwen toe (overmoed) en is iemand alerter. Het lichaam kan in een toestand geraken die bedoeld is voor een noodsituatie (fight or flight response).
Enkele voorbeelden van deze kalmeringsmiddelen (benzodiazepines) zijn oxazepam, diazepam en lorazepam.
Alcohol. Alcohol is waarschijnlijk de oudst bekende drug en zonder twijfel de meest gebruikte drug. Vandaag de dag kunnen veel mensen een avondje stappen zonder alcohol zich niet voorstellen, maar vroeger was men minder onder de indruk van alcohol als essentiële feest-accessoire.
Lachgas is na cannabis en xtc de meest gebruikte drug in Nederland. In 2021 gebruikte 1,6 procent van de volwassen Nederlanders lachgas. Dat zijn 230 duizend mensen.
Legale drugs die niet op de Opiumwet staan, zijn bijvoorbeeld alcohol, tabak en cafeïne. Legaal betekent niet dat alles mag, ook voor legale drugs bestaan er allerlei wetten en regels (zoals leeftijdsgrenzen voor alcohol en tabak). Deze producten vallen onder de 'Warenwet'.
Hoeveel coke op een avond is schadelijk? We kunnen maar beter duidelijk zijn: of je nou af en toe een lijntje neemt of één gram coke op een avond gebruikt, coke snuiven – hoeveel of hoe weinig ook – is altijd schadelijk voor je lichaam. Ook bestaan er altijd de kans op een overdosis.
Eén of twee dagen na het gebruik van XTC (MDMA), voelen mensen zich vaak minder goed. Ze hebben een kater van het XTC-gebruik. Omdat deze kater of 'XTC-dip' voor veel gebruikers op de dinsdag komt, wordt het vaak 'dinsdagdip' genoemd. Iemand met een dinsdagdip voelt zich vaak moe.
Mefedron werkt stimulerend en licht bewustzijnsveranderend. Gebruikers voelen zich euforisch, energiek, tintelend, waarderen muziek beter, zijn open en krijgen de neiging op veel te praten. Het effect is enigszins vergelijkbaar met dat van MDMA (XTC), maar het effect dat je je betrokken voelt met anderen is minder.