Wetenschappers weten al jaren dat zoogdieren met grote breinen rouwen wanneer een familielid of goede vriend sterft. Maar na twee jaar onderzoek, ontdekte King iets onverwachts: rouw komt nog meer voor bij dieren dan de wetenschap tot nu toe heeft erkend, uit te breiden tot paarden, katten, honden, konijnen en vogels.
Ook andere dieren in huis kunnen last hebben van het gemis hun maatje. Twee honden die altijd samen zijn geweest, twee katten of een kat en hond, het maakt niet uit. Ze zullen ook het verlies ervaren, net als jij. Dieren rouwen ook en zullen tijd nodig hebben om de dood van hun maatje te verwerken.
Vooral vogelsoorten die bekendstaan als monogaam en intelligent, zoals papegaaien en parkieten, hebben daar last van. Er ontbreekt wetenschappelijk bewijs dat vogels rouw ervaren. Gedrag dat mensen associëren met rouw zou ook andere oorzaken kunnen hebben.
Hoe lang een hond precies rouwt kan enorm verschillen per hond. Vaak kan dit na een paar weken al over zijn en soms kunnen honden het verdriet na het verlies van een dierbare zelfs tot aan hun dood voelen.
Volgens een Brits onderzoek doorlopen olifanten schijnbaar dezelfde rouwstadia als mensen. Ongeloof, frustratie, acceptatie en afscheid nemen. Ze bieden ook bijstand en steun, gaan op rouwbezoek, houden dodewakes en reageren apart op stoffelijke resten van soortgenoten.
Zij komen dan samen om de vogel heen staan. In de tijd die de vogels gebruiken om afscheid te nemen, gaat ook het zoeken naar voedsel op een lager pitje, soms wel tot een periode van 48 uur lang. De onderzoekers geven trouwens wel aan dat het niet gaat om rouwen zoals wij mensen dat doen.
Paarden en pony's
Van paarden is het nog minder bekend hoe en hoelang ze rouwen. Sommige eigenaren beweren dat ze het lang merken aan hun paard, maar het is moeilijk te bewijzen. Paarden zijn vluchtdieren.
Kan een dier rouwen? Een huisdier kan wel zeker een soort verdriet voelen bij het verlies van hun baasje of van een mede-huisdier. Hoe een dier daarmee omgaat hangt natuurlijk af van de aard van het beestje. Het ene dier wordt stil, lusteloos en zoekt een rustig plekje op.
Vaak is het fijn om het dier in een eigen mandje of op een eigen kleedje neer te leggen op een rustige plaats in huis. Iedereen kan dan op zijn eigen moment en eigen manier afscheid nemen. Dit geldt ook voor kinderen en andere huisdieren. Een goed afscheid kan helpen bij de verwerking van het verlies.
Honden kiezen als favoriet vaak iemand met hetzelfde energieniveau en dezelfde persoonlijkheid als zijzelf. Daarnaast zijn er hondenrassen die vooral een band opbouwen met één persoon, waarbij de favoriete persoon dus ook vaak de enige persoon is.
“Vogels hebben een heel emotioneel repertoire: ze kunnen ook kwaad worden of enorm angstig zijn. Dat is voor ons soms wat moeilijk te zien, omdat ze geen echte gezichtsuitdrukkingen hebben, zoals wij primaten. Maar de emoties zijn er wel.
Grasparkieten zijn niet graag alleen – daarom is het beter om er twee te houden. In hun geboorteland Australië leven grasparkieten in een kleine of grote zwerm. Ze hebben een vaste partner, waarmee ze gewoonlijk hun hele leven lang samen blijven. Geef jouw parkiet een soortgenoot, zodat hij zich bij jou thuis voelt.
Duiven die hun partner kwijtraken, rouwen soms zelfs langer dan een jaar en weigeren een andere partner aan te nemen. En een jaar is lang, als je je bedenkt dat duiven vaak niet ouder worden dan 10. En ook ganzen, bijvoorbeeld, kunnen echt depressief worden als ze hun partner kwijtraken.
Het is niet duidelijk of katten zich daadwerkelijk kunnen inleven in menselijke gevoelens en daar hun gedrag op afstemmen. Het is heel goed mogelijk dat katten reageren op emoties van hun eigenaar door middel van geuren die eigenaren tijdens bepaalde emoties afscheiden.
Het is onmogelijk om echt te bewijzen of geesten bestaan en of honden ze kunnen zien als ze dat doen. Wat waar is, is dat honden dingen kunnen zien, ruiken en voelen die mensen niet kunnen.
U zult ervaren dat het dier geen angst of pijn heeft. Vaak zijn dieren ook rustiger, als u in de directe nabijheid bent of het dier zelf vasthoudt. Vaak krijgt het dier eerst een injectie in een spier om het in een roes te brengen.
In de periode van actief verdriet verklaren velen nooit meer een ander huisdier te zullen nemen. Maar in zeven van de tien gevallen wordt er toch weer een nieuw huisdier aangeschaft. Meestal binnen een jaar nadat het vorige huisdier is overleden.
Het kan allebei, 1 of 2 katten. Maar als je kat niet zo van andere katten houdt, is het verstandiger om haar alleen te laten en geen tweede kat in huis te halen. Katten uit hetzelfde nest kunnen wel goed samen, omdat ze van jongs af aan al aan elkaar gewend zijn.
Een jong(er) dier kan ziek worden of een ongeval krijgen waardoor inslapen onvermijdelijk wordt. Wanneer er geen perspectief op genezing of herstel meer is en geen dierwaardig bestaan, dan kan de dierenarts adviseren om je huisdier in te laten slapen.
Ook chimpansees rouwen. Hun manier van verdriet uiten lijkt misschien nog het meest op die van mensen. Zo houden ze zelfs begrafenissen en laat een onderzoek uit 2010 zien dat chimpansees, net als mensen, minder eetlust hebben in de periode na een overlijden en de plek van overlijden proberen te vermijden.
Of dieren werkelijk huilen van verdriet is niet bekend. Verschillende wetenschappers, die dieren in het wild of in dierentuinen observeren, hebben verschillende meningen. Zo zou de Afrikaanse olifant niet, maar de Indische olifant wel huilen bij verwondingen (pijn); de ene apensoort wel de andere weer niet.
Voor veel diersoorten is aangetoond dat ze emoties hebben'. Gevoelens gaan een stapje verder. 'Gevoelens kun je zien als de subjectieve interpretatie van de eigen emoties', vertelt Kret. 'Door negatieve emoties kun je je bijvoorbeeld ongelukkig voelen.
Het verschilt per situatie, of het helpt om een achterblijvend paard het dode lichaam van zijn maatje te laten zien. 'Als een paard gewoon weggehaald wordt om nooit meer terug te keren, dan kan de achterblijver ongerust blijven', vertelt Pearson.
Wanneer je paard nog leeft en getransporteerd kan worden, kun je het dier ook zelf naar het crematorium vervoeren. Er is daar een speciale inslaapruimte en er is een dierenarts aanwezig die het paard kan euthanaseren. Als het paard al overleden is, kan het crematorium je paard ophalen.
Of paarden ook rouwen durft hij niet te zeggen. “Merries die hun veulens verliezen kunnen daar wel heel heftig op reageren. Maar ik denk toch dat oudere paarden iets anders in het leven staan. De natuur is op zich hard.