Rusland is rijk aan delfstoffen, zoals ijzererts, aardgas en steenkool. Rusland exporteert die stoffen en verdient daar veel geld mee. Een ander belangrijk exportproduct is hout. Bijna de helft van Rusland is bedekt met bos, waaronder waardevolle oerbossen.
De belangrijkste exportproducten in de mijnbouw zijn aluminium, nikkel, koper en ijzer. De Russische mineralenmarkt is in handen van een klein aantal megabedrijven, die vaak een groot deel van de wereldproductie in handen hebben, zoals: ALROSA: 25% van de wereldproductie aan diamanten.
Rusland is een van de grootste producenten van grondstoffen als ijzererts, staal en allerlei soorten metalen. Zo is het land verantwoordelijk voor de helft van de wereldproductie van palladium, dat bijvoorbeeld wordt gebruikt in uitlaten van auto's, telefoons en tandvullingen.
Olie, lng en steenkool
Ruwe olie is met €46 miljard de grootste inkomstenbron van Rusland, gevolgd door gas via pijpleidingen, olieproducten, vloeibaar gemaakt aardgas (lng) en steenkool.
in Oekraïne zou bijna 500 duizend ton lithium onder de grond zitten. Een andere grondstof waar Oekraïne veel van heeft, met ongeveer 20 procent van de wereldwijde reserves, is natural flake graphite. Grafiet, een vorm van koolstof, is essentieel voor batterijen voor elektrische auto's.
De regering heeft de voorbije jaren sterk geïnvesteerd in de sector. Lokale boeren proberen veel landbouwproducten te vervangen die vroeger uit de EU en andere landen werden ingevoerd. Tarwe en boekweit zijn de belangrijkste Russische exportgewassen. In 2019 voerde Rusland 45,5 miljoen tarwe uit.
Maar Oekraïne heeft nog veel meer te bieden. Zoals Kenneth Carroll op Linkedin duidelijk maakt, herbergt het land een heleboel waardevolle grondstoffen. Zo heeft Oekraïne het meeste (winbare) uranium van alle Europese landen. In een tijd waarin kernenergie weer in belangstelling staat, is zo'n voorraad niet verkeerd.
Minerale brandstoffen hebben na 2003 altijd meer dan 80 procent uitgemaakt van de totale waarde van de import uit Rusland. Naast minerale brandstoffen haalt Nederland relatief veel metalen als koper en nikkel uit Rusland.
“Als Rusland de gaskraan dichtdraait, zal Europa gedwongen worden zijn verbruik met 30% te verminderen”
Voor Rusland is de EU zelfs de grootste handelspartner. Daarnaast is de EU de grootste investeerder in Rusland. De belangrijkste Europese exportproducten naar Rusland zijn machines, transportmiddelen en chemicaliën. De EU importeert uit Rusland vooral olie en gas.
Niet alleen olie, gas en graan worden veel duurder door de oorlog in Oekraïne. De prijzen van batterijen, chips en bouwmaterialen kunnen ook gaan stijgen.
Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog. Landbouweconoom Koos Gardebroek voorziet vooral problemen voor Nederlanders met een kleine portemonnee: 'Het kan oplopen tot honderden euro's per jaar.
Nederland importeerde vorig jaar ter waarde van 18,4 miljard euro aan goederen uit Rusland. Het ging voornamelijk (87 procent) om olie, maar we haalden ook nikkel en koper uit het land. Uit Oekraïne importeerden we voor het eerst voor een bedrag van meer dan 2 miljard euro, het ging vooral om maïs en zonnebloemolie.
Oekraïne is een van de grootste landen in Europa en bezit bovendien een rijke bodem en ondergrond: van de meest vruchtbare landbouwgronden tot mijnen met steenkool, ertsen, mineralen en vooral erg zeldzame grondstoffen voor een moderne economie (en defensie).
Volgens het Russische ministerie van Financiën verdient Rusland vandaag aan gas alleen 660 miljoen euro per dag. Dat is veel meer dan de prognoses die het ministerie in het begin van de winter maakte. Toen was de verwachting dat de gasexport dagelijks een kleine 450 miljoen euro zou opleveren.
“Ongeveer dertig procent van de olie in Nederland, komt uit Rusland. We importeren ook nog olieproducten. Dus per saldo komen er ongeveer 750.000 olievaten aan olie per dag richting Nederland”, legt van Cleef uit.
Nederland de rest van Europa zijn nog te afhankelijk van gas uit Rusland. Zonder het Russische gas is er niet voldoende gas om aan de vraag naar gas te voldoen. Wel wil Europa zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar dat kan niet op de korte termijn.
Het alternatief voor het fossiele aardgas is duurzame energie. Denk aan grote windparken op zee, zonnepanelen, geothermie (warmte uit diepe aardlagen) en restwarmte van de industrie. Een overschot aan windenergie kan omgezet worden naar groen (waterstof)gas. Uit mest en rioolslib kan biogas worden gemaakt.
De Russen zijn goed voor 40 procent van de gasvoorziening in de EU. Het is dus niet reëel dat de EU snel de Russische gaskraan dichtdraait. In Nederland gaat het om 15 procent Russisch gas, 6 miljard kubieke meter.
Het levert aardgas aan veel landen in Europa. Nederland haalt ongeveer 15 procent van zijn gas uit Rusland, zo'n 6 miljard kuub per jaar. Het kabinet heeft al gezegd voor het einde van dit jaar helemaal te willen stoppen met Russisch gas en zet in op de inkoop van meer vloeibaar gas (lng) uit andere landen.
Aardgas dat alleen met verlies kan worden geproduceerd, wordt niet tot de reserves gerekend. Op basis van de internationale berekeningsmethode liggen de gasreserves van Gazprom ongeveer een derde lager. In 2020 produceerde Gazprom 455 miljard m³ gas, 47 miljoen ton aardolie en 16 miljoen ton aardgascondensaat.
Gasterra geeft twee redenen voor het niet ingaan op de betalingseisen. Door in roebels te betalen zou het bedrijf de EU-sancties tegen Rusland schenden. Daarnaast moet het dan in Moskou bankrekeningen openen. Die vallen onder Russisch recht, wat een te groot risico zou zijn, aldus Gasterra.
Armste landen ter wereld
De meeste ontwikkelingslanden bevinden zich Zuid- en Midden-Amerika, Afrika en Azië. De allerarmste landen bevinden zich in Afrika: Centraal-Afrikaanse Republiek, Zuid-Soedan, DR Congo en Burundi behoren tot de armste landen ter wereld.
Europese landen zijn het rijkste
De meest welvarende landen bevinden zich voornamelijk Noord-Amerika, Europa, Azië en Oceanië, maar ons continent springt er, niet geheel tegen de verwachting, uit. Geen enkel land uit Zuid-Amerika en Afrika halen de normering.
Europa belangrijkste grondstoffenleverancier
Veel fossiele brandstoffen zoals aardolie komen uit Rusland en Noorwegen, zand en grind uit de buurlanden, granen uit Frankrijk. Metaalertsen en sojabonen komen vooral uit Brazilië.