Traditionele worst zit over het algemeen in een darm, meestal van een varken. Van den Hooven gebruikt ook runderdarmen, varkensblazen of schapendarmen (bijvoorbeeld voor merguez). De delicatesse coppa, Italiaanse gedroogde varkensnek, zit in de blinde darm van een rund - dat geeft hem een bijzondere smaak mee.
Voor het maken van rookworst wordt een varkensdarm gebruikt. De darm van een varken is ongeveer 13 meter lang en zit helemaal opgerold in de buik.
Waar kan ik de darm bestellen? Je kunt een darm kopen bij de betere slager, maar je kan de darmen ook online bestellen. Een belangrijk aandachtspunt is de maat van de darm, die bepaalt namelijk het formaat van de je worst. De maat wordt aangegeven in milimeter.
Kunstdarmen gemaakt van cellulose, een vezelachtige stof, afkomstig van hout, stengels, stro, planten en katoen of vruchten. De slager gebruikt ze omdat ze zich mooi soepel laten vullen en omdat ze verkrijgbaar zijn bedrukt met zijn eigen logo en/of tekst.
Worst is een vleesproduct dat gewoonlijk gemaakt wordt van gemalen vlees, dierlijk vet, zout (en vaak suiker), specerijen en/of kruiden, dat vanouds in een voornamelijk uit collageen bestaand deel van een dierendarm bewaard wordt.
Iedere worst wordt omhuld door een natuurlijke darm of kunstdarm.
Kunstdarmen van plastic
Een plastic kunstdarm is ideaal voor bijvoorbeeld het maken van een grillworst, leverworst of andere worststoorten waarbij de darm eraf gehaald moet worden. Een plastic kunstdarm kun je namelijk niet op eten.
Maar geen paniek! De maximum toegelaten hoeveelheid nitriet in worst is bij wet geregeld, en er is een enorme veiligheidsmarge ingebouwd, dus mag je gerust droge worst, paté, filet americain of Yorkham eten... maar dan met mate, zoals alles in het leven.
"Sommige worsten worden van natuurdarmen gemaakt. In dat geval kun je het velletje gewoon opeten. Maar als er collageen, dat is een soort plastic, wordt gebruikt, dan kun je het niet eten."
Wit laagje
Dat is schimmel. Althans, meestal. Grote, commerciële producenten rollen de worsten gewoon even door wat meel om ze er authentiek en ambachtelijk uit te laten zien. Schimmel of meel, in beide gevallen is het gewoon eetbaar.
Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van natuurdarmen? Ze hebben een specifieke vorm en een natuurlijke kleurschakering afhankelijk van oorsprong en ras, maar dat geeft hen ook meteen een erg ambachtelijke uitstraling. Ze zijn poreus waardoor ze vocht, lucht en rook doorlaten en smaken goed opnemen.
Varkensdarm kopen? Je bestelt varkensdarm bij starterculturen.nl, dé webwinkel voor al je charcuterie, paté en worstingrediënten.
Collageen darmen zijn doorlaatbare darmen gemaakt van rundercollageen en worden gebruikt voor een ambachtelijk uiterlijk van gekookte en droge worst.
Wist-je-datje: Waarom worst krom is
De welbekende rookworst is altijd hoefijzervormig en ook saucijsjes hebben een kromming. Dit komt doordat de darm bij het dier in kwestie ook opgerold in de buik ligt.
Collageen. Door naar de worsten van menig fabrikant. Omdat natuurdarmen voor grootschalige productie nadelen kunnen hebben (stug, ongelijke dikte), richt de fabrikant zich op vellen van collageen. Met deze kunstdarmen (een elastisch eiwitproduct) is het eenvoudig om identieke exemplaren te maken.
Puck vindt hem sappig, lekker knapperig velletje en vindt hem het toppertje in de test. Gert-Jan van der Horst vindt het de beste worst tot nu toe. De prijswinnende slager is ook te spreken over de biologische worst van Odin. Alleen is het uiterlijk van de worst te bleek.
De schimmel helpt namelijk bij het rijpingsproces van de worst; hij voorkomt het oxideren van het vet, en verhoogt de pH door ammonia aan te maken. Daarnaast krijgen we ook vaak de vraag of de worsten nog eetbaar zijn als er een grijze schimmel op zit die er ''harig'' uitziet.
Het antwoord blijkt vrij simpel te zijn: het is schimmel. Al nemen niet alle producenten het daar even nauw mee, zo blijkt. Misschien ben je wel een grote liefhebber van droge worst en heb je je al vaker afgevraagd wat dat witte, vaak poederachtige, laagje op je favoriete snack doet.
Samenstelling Fuet droge worst
Bij alle worsten kunt u de buitenkant ook opeten. Die is gemaakt van varkensdarm. Dit is dus natuurlijk en dus eetbaar. De worsten wegen tussen de 160 en 180 gram.
Vette vleeswaren, zoals worst en spek kunnen veel verzadigd vet bevatten. Verzadigd vet verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. De magere varianten bevatten minder vet en daarmee minder verzadigd vet. Deze leveren ook minder calorieën.
Rundvlees
Het behoort tot de gezondste vleessoorten die er zijn. Rundvlees is een natuurlijke bron van vitamine B3, B12, zink en ijzer. Het vetgehalte in het vlees hangt ook af van de diersoort, het lichaamsdeel en natuurlijk het voer. Mager rundvlees bevat minder dan tien gram vet per 100 gram vlees.
Er zit 3,1 gram vet in 1 plak (15 gram) salam, droge worst, waarvan 1,2 gram verzadigd vet. Voor je hart en bloedvaten is het gezond om vooral producten te kiezen met veel onverzadigde vetten. Onverzadigd vet zit bijvoorbeeld in olie, halvarine, vloeibare bak- en braadproducten, avocado, noten en (vette) vis.
De worst een poosje onder de (lauwe) kraan houden, zodat het velletje week wordt en daardoor minder gauw scheurt. Hierna kan je het meestal makkelijk verwijderen. Een poosje de worst in het vriesvak doen, zodat de buiten kant aangevroren is. Hierna even natmaken en het velletje kan je er zo van afhalen.
Gelderse gekookte worst is een Nederlandse worstsoort. Deze wordt gemaakt van 70% tot 100% gemalen varkensvlees en water. Aan dit mengsel worden onder meer toegevoegd specerijen, smaakstoffen, smaakversterkers, zout, suiker, zuur, kleurstoffen, emulgator en antioxidanten.
De meest voorkomende droge worsten worden gemaakt van enkel varkensvlees. Maar ook het vlees van rund, paard, wildzwijn, hert, eend, konijn, kalkoen, struisvogel ….. kan worden gebruikt. Al dan niet in combinatie met varkensvlees of varkensvet.