De zomerzonnewende, ook wel midzomer genoemd, is met 16 uur, 16 minuten en 47 seconden zonlicht, de langste dag op het noordelijke halfrond. Tijdens een schrikkeljaar valt deze dag op 20 Juni, anders bijna altijd op 21 Juni. De astronomische zomer start op deze dag en wordt in een aantal landen nog steeds gevierd.
Op dinsdag 21 december 2021 gaan we weer lichtere tijden tegemoet, als op het noordelijk halfrond de winterzonnewende plaatsvindt. In Amsterdam duurt de dag maar 7 uur, 40 minuten en 40 seconden, en in Brussel 7 uur, 56 minuten en 18 seconden. Maar de volgende dag krijgen we er alweer een paar seconden daglicht bij.
De langste dag van het jaar valt bij het begin van de astronomische zomer. De zon komt die dag het hoogst aan de hemel. In ons land is dat deze eeuw altijd 20 of 21 juni. Het begin van de astronomische zomer (zomersolstitium) is het moment waarop de zon loodrecht invalt op de kreeftskeerkring (23°26′ noorderbreedte).
Het tijdstip van zonsopkomst is ongeveer gelijk aan dat van 15 oktober. Dat komt doordat eind oktober de wintertijd in gaat. Op de donkerste dag van het jaar, 21 december, is het slechts zeven uur en drie kwartier licht.
De term kortste dag is een aanduiding voor de dag in het jaar op de Aarde met de kortste tijd tussen zonsopkomst en zonsondergang. Op het noordelijk halfrond van de aarde valt deze dag elk jaar rond 21 december en wordt hij winterpunt genoemd.
De kortste dag van het jaar (de winterzonnewende) is ongeveer 21 december. Dit houdt in dat in Reykjavík de zon rond 11.30 uur opkomt en rond 15.30 uur weer ondergaat. En naarmate je verder naar het noorden van IJsland gaat, wordt deze dag zelfs nog korter.
Op 10 september begint de astronomische ochtendschemering (eerste lichtstralen) om 05:17 uur en om 20:52 uur is het volledig donker (het einde van astronomische avondschemering).
Hoelang duurt deze langste nacht dan precies? Deze langste nacht noemt men ook wel de 'winterwende', ofwel het officiële begin van de winter. De zon gaat vandaag al om 16.29 uur onder en komt morgen pas weer om 08.49 uur tevoorschijn. Hierdoor is het in totaal wel 16 uur en 19 minuten donker!
Op hogere breedtegraden worden de dagen nog sneller korter!
Waar de dagen in Nederland begin augustus met zo'n 3:30 minuten per dag korter worden, gaat dat rond 23 september met ruim 4 minuten nog sneller.
Svalbard, of eigenlijk Spitsbergen, is het meest noordelijk gelegen eiland van Noorwegen. Door de draaiing van de aarde om de zon is het hier in de winterperiode 84 dagen donker. De zon komt dan helemaal niet op en het is dus gewoon constant donker.
En dus moet de aarde een stukje verder doordraaien om terug dezelfde positie t.o.v. de zon in te nemen. Lengen de dagen in de maand januari gestaag 1 tot 3 minuten per dag, als je meer naar het noorden gaat, verloopt het langer worden van de dagen veel spectaculairder.
December – de donkerste maand van het jaar.
Langste dag 2022 (21 Juni)
Bijna vier minuten per dag: het gaat dus hard in deze periode. Maart is altijd de maand waarin er het meeste daglicht bijkomt. Tijdens de hele maand maart zullen we er in totaal 1 uur, 59 minuten en 39 seconden hebben bijgewonnen.
De middernachtzon is een natuurfenomeen dat in de zomer voorkomt op plaatsen ten zuiden van de zuidpoolcirkel en ten noorden van de noordpoolcirkel, dus ook in Noord-Noorwegen. De aarde draait met een gekantelde as ten opzichte van de zon, en in de zomermaanden is de Noordpool naar de zon gericht.
De zon staat boven de Kreeftskeerkring en de dagen zijn op het noordelijk halfrond op hun langst. Het is met een zonhoogte van 61,4 graden zomer. De dagen worden vanaf dit moment weer korter.
Pas op 4 januari begint de zon 's ochtends vroeger op te komen. De vroegste zonsondergang heeft plaats op 13 december. De meest late zonsopkomst gebeurt op 30 december.
De vuistregel is dat Golden Hour één uur na zonsopkomst en één uur voor zonsondergang is.
UpdateNederland beleeft vandaag de langste dag van het jaar. Tussen zonsopkomst en zonsondergang zit op 21 juni in totaal 16 uur en 46 minuten. De dag waarop de zon het vroegst opkomt, hebben we al gehad: dat gebeurde afgelopen vrijdag. De meest late zonsondergang staat voor aanstaande vrijdag gepland.
Sterrenkundigen houden de kortste dag van het jaar aan als datum waarop de winter start. Deze datum varieert door de jaren heen en wordt bepaald door het moment dat de zon loodrecht boven de Steenbokskeerkring, op het zuidelijk halfrond staat. De zon staat dan het verst van ons af.
Tijdens de Noorse zomer gaat de zon niet onder boven de (noord)poolcirkel en is deze gedurende een aantal maanden 24 uur per dag zichtbaar. De Middernachtzon is te zien doordat de aardas gekanteld is. Deze as is de denkbeeldige lijn die dwars door de aarde de noordpool en zuidpool met elkaar verbindt.
Bewoners van het Noorse Svalbard leven van november tot eind februari in duisternis. Alleen het noorderlicht, de maan en bouwlampen beschijnen de eilanden. Wat voor de één een tijd van depressies is, blijkt voor de ander een periode vol gezelligheid.
Vanaf 21 maart is het op de noordpool 6 maanden lang constant dag. Vanaf 23 september valt daar de duisternis in en blijft het de volgende 6 maanden donker. Op de zuidpool gebeurt het omgekeerde. In ons voorjaar en zomer is het daar donker en vanaf 23 september breekt daar voor de volgende 6 maanden de zon door.