Een temperatuur van 30 graden voelt bij 50 procent luchtvochtigheid aan als 31 graden, bij 80 procent als 38 graden en bij 100 procent zelfs als 44 graden. Gevoelstemperaturen boven 55 graden zijn levensgevaarlijk omdat het lichaam zijn warmte maar moeilijk meer kwijt kan. Dat leidt tot oververhitting.
Kou kan fatale gevolgen hebben. Bij -40 °C kan de huid het drie minuten redden zonder kleren. En bij -60 °C sterven de cellen onmiddellijk af.
Leven heeft het moeilijk als de temperatuur omhoog gaat – de grens voor dierlijk leven ligt bij ongeveer 50°C. Sommige bacteriën kunnen wel overleven bij temperaturen van boven de 100°C; één bacteriestam zelfs bij 122°C. Een beperkende factor voor leven bij hoge temperatuur is het water in levende cellen.
4°C is de ideale temperatuur voor de koelkast. 80% van de respondenten weet niet dat 4°C de ideale temperatuur is. Vooral vlees is bij die temperatuur het langst veilig houdbaar. Met name bij kip kan het aantal ziekmakende bacteriën, zoals listeria, ook bij temperaturen boven 4°C al langzaam toenemen.
Als het onder de 10 graden is, is het zo koud dat je je adem kunt zien. Er zullen dan weinig mensen zijn die zonder jas naar buiten gaan. Dat is maar beter ook, aangezien er een kans is dat je onderkoeld raakt. Tussen de 10 en 15 graden wordt het nog steeds aangeraden om een normale jas (of tussenjas) te dragen.
De meeste volwassenen vinden een temperatuur tussen de 17 en 19 graden prima om zonder jas - maar met trui - naar buiten te gaan. Bij veel kinderen ligt die temperatuur een stukje lager, omdat ze de hele tijd bewegen. Voor hen is 14, 15 of 16 graden vaak al ideaal om zonder jas naar buiten te gaan.
Mogelijke klachten bij hitte zijn hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Bij een zonnesteek helpen een koele douche, in een koele omgeving gaan liggen en drinken.
Mensen overlijden door hart- en vaatproblemen
Bij flinke hitte verwijden je bloedvaten om de warmte te transporteren en je huid te laten afkoelen. Vooral in de bloedvaten vlak onder je huid wordt extra bloed rondgepompt, de verklaring van je rode hoofd tijdens het sporten.
Als je in de kou werkt, loop je risico op bevriezingen. Vooral bij kou in combinatie met sterke wind is het risico op bevriezingen hoog. Bevroren vingers, tenen, neuzen en ogen (hoornvliezen) komen het meest voor. In het ergste geval kunnen vingers en tenen afsterven.
Hoogste temperaturen ooit gemeten
Noord-Amerika: 56,7°C op 10 juli 1913 in Furnace Creek, Death Valley, Verenigde Staten. Afrika: 55,0°C op 7 juli 1931 in Kébili, Tunesië Azië: 55°C, in Al Majmaah, Saoedi-Arabië, op 8 juni 2019.
In 1976 was het 17 dagen lang warmer dan 30 graden, met een piek van 35,4 graden. Het ging toen over een hittegolf, nu spreken we van een hittepiek met een uitschieter tot bijna 40 graden. Ook in 1976 werden maatregelen genomen. Sommige fabrieken sloten en water mocht niet zomaar verspild worden.
Zonder voelbare luchtstroom mag het niet warmer zijn dan 25˚C. Voor zeer lichamelijk inspannend werk geldt een maximum van 25˚C. Mits er een voelbare luchtstroom is. Anders mag het niet warmer dan 23˚C zijn.
De normale lichaamstemperatuur bij gezonde mensen varieert tussen ongeveer 35,5 graden en 37,5 (soms hoger bij inspanning) Celsius. Soms ook wel wat lager. Bijvoorbeeld vroeg in de ochtend of tijdens de slaap. Onderkoeling begint als de lichaamstemperatuur zakt tot onder de 35 °C.
Lichaamstemperatuur van 31° à 33°. Afnemen van het rillen met verstijven van de spieren en de gewrichten. Blauwverkleuring van de huid beginnend bij handen, voeten en lippen. Vertragen van hartslag en ademhaling.
Aanhoudend warm weer vormt vooral een gezondheidsrisico voor ouderen, chronisch zieken en mensen met overgewicht. Ook mensen die niet goed voor zichzelf kunnen zorgen hebben op warme dagen meer aandacht van anderen nodig om voldoende te drinken en koel te blijven.
In Nederland is een hittegolf een opeenvolging van in De Bilt minimaal 5 zomerse dagen (maximumtemperatuur 25,0 °C of hoger), waarvan er minimaal drie tropische dagen (maximumtemperatuur 30,0 °C of hoger) zijn.
Een hitteflauwte is een vrij ongevaarlijk hitteletsel. Een hitteflauwte komt door een tijdelijke verstoring in de hersenen door onvoldoende zuurstof. Dit zuurstoftekort komt door warmte, vochttekort en een lage bloedsuikerspiegel.
Het bleek, dat bij alle drie groepen van temperatuurbepaling de huid van het voorhoofd het hoogst is, namelijk gemiddeld 35°.
Warmte-weerstand omhoog
Je warmte-weerstand gaat omhoog." Het kost je lichaam wel wat moeite om te wennen aan de warmte. "Daardoor voelen sommige mensen zich futloos en moe tijdens zomerse dagen." Ook zit er minder zout in je lichaam, omdat je dat uitzweet. Gevolg: vermoeidheid.
“Het is onzin dat je van kou of tocht op zichzelf ziek wordt” vertelt Jan Wilschut, viroloog aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Verkoudheid of griep krijg je door een virus dat je van andere mensen krijgt aangeproest.”
Wanneer het in het voorjaar of najaar al wat kouder is, dan is het wel lekker om net wat warmere kleding te dragen. Kies dan voor vesten, een comfy trui of een stijlvol shirt met lange mouwen. Wil je liever een jurkje dragen? Ga voor midi of maxi strakke jurkjes.
Wanneer het 15/16 graden is, kunnen zij gerust zonder jas buiten spelen. Denk er altijd wel aan dat de ochtenden en avonden in het voorjaar fris kunnen zijn. Het is dus aan te raden om altijd een jas of vest mee te nemen. Is het in de ochtend al 15 of 16 graden dan kan de jas gerust thuis achter blijven.