Hoe is het in Nederland in de praktijk geregeld? De wetgevende macht bestaat uit het parlement en de regering. Het parlement bestaat uit de Eerste Kamer en de Tweede Kamer. De meeste wetsvoorstellen komen van de regering.
Wat is rechterlijke macht? Rechters en officieren van justitie. De rechters worden tot de zittende magistratuur gerekend en de officieren van justitie tot de staande magistratuur. De rechter blijft zitten tijdens de zitting, de officier van justitie voert staande het woord.
Een van deze verandering was de scheiding van machten, ook wel Trias Politica genoemd. Dit is bedacht door de Franse filosoof Charles Montesquieu.
De Franse filosoof Montesquieu is de bedenker van de driemachtenleer, ook wel de trias politica genoemd. Volgens Montesquieu's theorie dient de staat zo ingericht te zijn dat drie machten van elkaar gescheiden zijn en elkaars functioneren bewaken.
De scheiding der machten wordt ook wel de trias politica genoemd. Het is naar een idee van de Franse Filosoof Montesquieu: de overheidsmacht wordt in de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht verdeeld die elkaar controleren.
Nederland heeft geen scheiding der machten in klassieke zin. Volgens de grondwet delen de Staten-Generaal en de regering (koning en ministerraad) samen de wetgevende macht. Daarnaast moet bij wetgeving advies gevraagd worden aan de Raad van State. De uitvoerende macht ligt bij de regering.
In Nederland wordt de uitvoerende macht onder andere bekleed door: Nationaal niveau: de regering. Provinciaal niveau: Gedeputeerde Staten (met de commissaris van de Koning als voorzitter) Gemeentelijk niveau: college van burgemeester en wethouders.
Regering controleren en wetten maken
Het parlement (ook wel Staten-Generaal) controleert het beleid van de regering (de Koning en de ministers). Ook heeft het parlement een wetgevende functie. Een wet gaat pas in als de Eerste en de Tweede Kamer het wetsvoorstel hebben aangenomen.
De trias politica, de scheiding der machten of de driemachtenleer is een politiek systeem dat gebruikt kan worden voor het besturen van een staat. Het betekent dat je in die staat een wetgevende, uitvoerende en een rechterlijke macht hebt. Het wordt daarom ook wel de 'scheiding der machten' genoemd.
Als de civiele procedure bij het kantongerecht loopt, hoeft u geen advocaat in te schakelen. Het kantongerecht behandelt zaken waarbij de vordering minder dan € 25.000 bedraagt. Daarnaast gaat de kantonrechter over arbeidszaken, huurzaken, lichte strafzaken en geschillen over consumentenkrediet en consumentenkoop.
'Voor het leven benoemd' houdt in dit geval overigens concreet in 'tot zijn/haar zeventigste verjaardag'. Rechters worden door de regering benoemd.
In de Wet op de Rechterlijke Organisatie staat welke gerechten behoren tot de rechterlijke macht. Dit zijn de Hoge Raad, de gerechtshoven, de arrondissementsrechtbanken en de kantongerechten.
Deze machten moeten verspreid zijn over de samenleving, zodat zij elkaar in evenwicht kunnen houden. De wetgevende macht moest volgens Montesquieu in handen zijn van het volk, de uitvoerende macht in handen van de koning en de rechtsprekende macht in handen van onafhankelijke rechters.
Vierde macht (ambtenaren)
Ambtelijke macht is een afgeleide van de macht van de regering. In een strikte scheiding tussen politiek en ambtenarij nemen politieke besluitvormers beslissingen die door ambtenaren loyaal worden uitgevoerd.
Een dictatuur is een bestuursvorm waarin één persoon alle macht in een land heeft.
De Grondwet is het belangrijkste staatsdocument en hoogste nationale wet van Nederland. Zij bevat de regels voor onze staatsinstellingen en de grondrechten van de burgers. Daarnaast bevat de Grondwet regels over bestuur, wetgeving en rechtspraak.
Recht van initiatief
De regering én de Tweede Kamer kunnen allebei met een voorstel komen. Dat heet het recht van initiatief. Verreweg de meeste voorstellen (meer dan 90%) komen van de regering. Het kan een tijd duren voordat een nieuwe wet wordt aangenomen.
Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet.
De federale uitvoerende macht bestuurt het land. Ze zorgt ervoor dat de wetten in concrete gevallen worden toegepast en nageleefd. De uitvoerende macht wordt uitgeoefend door de koning en zijn regering van ministers en staatssecretarissen.
De Europese Commissie is de politiek onafhankelijke, uitvoerende tak van de EU. Zij is politiek onafhankelijk en is als enige verantwoordelijk voor het opstellen van voorstellen voor nieuwe Europese wetgeving en voert de besluiten van het Europees Parlement en de Raad van de EU uit.
De koning, die het hoofd van de uitvoerende macht is, ontvangt de eerste minister regelmatig. De meest zichtbare rol speelt de eerste minister in het parlement, waar kamerleden en senatoren hem over het beleid van de regering ondervragen en interpelleren.
Macht heeft de koning niet. Voor het uitvaardigen van wetten en besluiten zijn de handtekening van zowel de koning als een minister nodig. De minister(s) zijn verantwoordelijk. De positie van de koning en de opvolging zijn geregeld in de Grondwet, vandaar dat in Nederland sprake is van een 'constitutionele monarchie'.
De regering is het centrale bestuur van ons land en bestaat uit de Koning en de ministers . Omdat de Koning onschendbaar is en de ministers verantwoordelijk zijn, wordt het kabinet , (ministers en de staatssecretarissen ) in de praktijk ook vaak regering genoemd, bijvoorbeeld de regering-Rutte.
Politiek is Nederland sinds de grondwetsherziening van 1848 een parlementaire democratie met een constitutionele monarchie, een staatsvorm waarbij de macht volgens de regels gedeeld wordt door de koning(in), de ministers onder wie de minister-president en de twee kamers van het parlement.