De kerstboom vindt zijn oorsprong in de Germaanse geschiedenis, en komt dus oorspronkelijk uit het deel van Europa waar Germaanse talen worden gesproken. Ook Nederland hoort daarbij, maar in zijn algemeenheid wordt gedacht dat de kerstboom oorspronkelijk uit Duitsland komt.
Als het Christendom zijn intrede doet in Europa, worden kerstbomen onderdeel van de Christelijke traditie. Uit historische bronnen blijkt dat kerstbomen al in de 16e eeuw onderdeel zijn van christelijke winterfeesten in Oost-Europa, Scandinavië en gebieden van wat later Duitsland zou worden.
De kerstboom zoals we hem kennen is waarschijnlijk vanuit Germaanse tradities ontstaan. In de zestiende eeuw werden er al bomen versierd voor de viering van winterfeesten, al was dat destijds vanuit de kerk gezien een heidens symbool. Voor de gebruikers staat de boom juist voor vruchtbaarheid en vernieuwing.
Vanaf de zestiende eeuw zijn er daadwerkelijk kerstbomen bekend. Later plaatsten inwoners van de Elzas een boom, versierd met kaarsen, klatergoud, gekleurd papier, appels, koek en suikergoed in hun huis. Dit gebruik waaide pas halverwege de 19e eeuw over naar andere West-Europese landen, waaronder Nederland en België.
Germaanse herkomst
De kerstboom is vermoedelijk ontstaan uit Germaanse tradities. Maar ook van de Romeinen is bekend dat ze hun huis versierden met groene takken en verlichting. Bij de Romeinen en Germanen stonden groene bomen en takken symbool voor vruchtbaarheid en goddelijkheid.
Het Christendom en het kerstfeest
De Christelijke kerken, en vooral de Rooms-katholieke Kerk, hebben de kerstboom lange tijd geweerd. De kerstboom heeft met de inhoud van het christelijke kerstfeest namelijk helemaal niets te maken.
,,Niet alle moslims zullen behoefte hebben om iets aan kerst te doen, maar het is een misvatting dat de kerstboom een religieus symbool is. Hij staat voor gezelligheid, en het is een teken van integratie als moslims hem in de huiskamer hebben staan.'' Volgens Odaci kan de islam prima uit de voeten met het kerstfeest.
Christendom en de kerstboom
De katholieken vonden dat de kerstboom niet bij het kerstfeest hoorde. Het kerstfeest diende sober te zijn en een frivool versierde boom leidt alleen maar af van waar het kerstfeest over gaat: de geboorte van Jezus.
Er wordt lekkers (soms drank) aan de kerstman achtergelaten en de volgende ochtend worden de cadeautjes geopend. Families komen samen om te eten. Vaak gaat het om traditionele versierde hammen, gebraden kalkoen, gebraden kip, salades en groente. Voor men gaat eten, gebruikt men Christmas crackers.
Volgens de traditie is 6 januari de datum waarop je je kerstboom aftuigt. Dan is het namelijk Driekoningen, de dag waarop volgens de Bijbel de Wijzen uit het Oosten in Bethlehem aankwamen. Deze feestdag symboliseert het einde van de kerstviering. Het zou ongeluk brengen om je kerstboom op een later moment af te tuigen.
De boom komt oorspronkelijk uit de omgeving ten zuiden en oosten van de Zwarte Zee, dit betreft landen als Turkije, Armenië, Rusland, Georgië, Azerbeidzjan, en het gebied in de Kaukasus-gebergte.
De eerste pieken hadden de vorm van een ster. De ster verwees naar de ster die de Drie Koningen de weg wees naar de geboortestal van Jezus. In veel landen, zoals bijvoorbeeld Amerika, wordt de top van de kerstboom vaak nog steeds versierd met een ster.
De Nordmann kan tot wel 60 meter hoog worden met een stambreedte van 2 meter! Één Nordmann is de hoogste boom van Europa, deze is 85 meter lang! De Nordmann bomen komen vooral uit Denemarken en dat land exporteert een astronomisch aantal bomen per jaar, namelijk rond de 5 miljoen!
Veel van wat wij doen en denken hebben wij overgenomen van onze ouders en grootouders. Bij hen ligt de oorsprong van onze Nederlandse tradities. Een gewoonte of gebruik dat is doorgegeven van generatie op generatie noemen wij een `traditie'. Tradities vormen onbewust de ondergrond van ons dagelijks denken en handelen.
Het licht in onze kerstbomen symboliseert de zon, de 'wedergeboorte' of de 'terugkeer' van de zon na de zonnewende. Licht staat ook voor nieuwe leven, in het Christelijke geloof uitgedrukt in de geboorte van Jezus.
De oorsprong van de kerstbal lijkt de heksenbal te zijn, die vroeger in huis aan de lamp hing of in de tuin in de borders lag. Doordat men geloofde dat heksen geen spiegelbeeld hadden, kon men via de spiegelende bal makkelijk een heks herkennen als die zich in huis bevond.
Omdat het nogal uiteenloopt of men wel of geen kerst viert, wensen Amerikanen elkaar vaak 'Happy Holidays', wat neutraler is dan 'Merry Christmas'. Openbare scholen in Amerika vieren geen Kerstmis vieren omdat de Amerikaanse grondwet een scheiding van kerk en staat voorschrijft.
Kerstavond (Julafton) Kerst wordt in Zweden op kerstavond, 24 december, gevierd. Bij kerst (Jul — uitgesproken als 'juul') draait het eigenlijk maar om één ding: het beroemde Zweedse 'smörgåsbord', dat met kerstmis 'Julbord' genoemd wordt. Daarbij heb je 101 gerechten die elkaar bijna staan te verdringen op tafel.
De oorsprong van de kerstboom
Zijn huwelijk met de godin van de liefde en de vruchtbaarheid Ishtar (in de Bijbel: Astarte of Asjera) leidde steevast tot zijn dood. Bij de verering van Astarte horen groenblijvende bomen (ook bekend als de kerstboom, die ook een altijd groenblijvende boom is).
In totaal is een fijnspar van 2 meter dus ongeveer 7 á 8 jaar oud. De nordmann groeit veel langzamer,deze boompjes zijn na 3 jaar ongeveer 15 cm groot. Na het uitplanten groeien deze bomen ongeveer 25 cm per jaar. Een Nordmann van 2 meter is dus ongeveer 10 á 11 jaar oud!
De kerstboom kent een lange geschiedenis. Er zijn bewijzen dat al in de 15e eeuw versierde bomen werden gebruikt bij Christelijke (mid)winterfeesten. In latere eeuwen lieten vooral welgestelde Oost-Europeanen en Duitsers weelderig versierde bomen opzetten in hun huizen.
"Het idee dat Jezus de zoon van God is, is in strijd met de islam. Zijn geboorte dus ook", vertelt arabist Leo Kwarten. "Veel moslims vieren daarom geen Kerst." Harde cijfers zijn er niet, maar hij schat dat 30 tot 40 procent van de moslims toch iets doet: in de vorm van feestelijke verlichting of een boom.
Christenen herdenken dat Jezus, de zoon van God, op de wereld kwam. Protestanten en rooms-katholieken vieren Kerstmis op 25 december. Deze datum is gekozen door de Romeinse keizer Constantijn, omdat dit samenviel met het Romeinse zonnefeest. Orthodoxe christenen vieren de geboorte van Jezus op 7 januari.
Nederland telt zo'n 30.000 Jehovah's Getuigen die geloven dat alleen zij het ware geloof verkondigen. Ze stemmen niet, vieren geen Kerstmis of verjaardagen, weigeren dienstplicht en bloedtransfusies.