Walvisachtigen hebben joekels van hersenen en dat hangt samen met hun sociale gedrag. Walvissen en dolfijnen hebben in de oceanen samenlevingen ontwikkeld die in complexiteit niet onderdoen voor die van de mens.
De nummer één met de grootste hersenen is de potvis. Die zijn zo groot als een voetbal en wegen meer dan acht kilo! Het gehoorcentrum in het brein van een potvis is megagroot.
Althans, in verhouding tot je lichaamsgewicht dan. Grotere dieren hebben grotere hersenen nodig om hun enorme lijf aan te sturen. De grootste hersenen ter wereld zijn daarom niet die van de mens, maar van de loodzware potvis.
De potvis – de hersenen wegen 7,5 kilo. De hersenen van de potvis zijn de grootste en meest verfijnde hersenen die we kennen. Ze zijn zelfs nog ingewikkelder dan die van de mens.
De hersenschors van de mens bevat verreweg het grootste aantal neuronen, namelijk zo'n zestien miljard per individu. Onder onze nauwe verwanten hebben orang-oetans en gorilla's acht tot negen miljard neuronen, terwijl de hersenen van chimpansees tussen de zes en zeven miljard neuronen bevatten.
De intelligentie bij olifanten wordt gezien als een van de hoogste onder de dieren. Met een massa van 5 kg zijn de hersenen van olifanten groter dan die van elk ander landdier.
Grote en kleine hersenen
Het verschil zit hem echter in de omvang en grootte van de hersenkwabben. Mens en hond hebben er allebei vier. De frontale kwab zorgt voor het aansturen van mentale functies als emoties, sociaal gedrag, probleem oplossen en taakuitvoering. Deze is echter bij honden veel kleiner.
Varkens zijn sociale en intelligente dieren. Ze worden vaak in één adem genoemd met slimme dieren als mensapen en dolfijnen. Uit verschillende studies blijkt dat hun cognitieve vaardigheden te vergelijken zijn met die van kinderen van rond de vier jaar.
En de domste: de kakapo
Domheid is natuurlijk moeilijk te vergelijken, maar een van de allerdomste dieren is de kakapo. Van deze papegaai is bekend dat hij regelmatig vergeet hoe zwaar hij is, waardoor hij bij het opstijgen neerploft.
Gewervelde dieren zoals honden, katten, vissen en vogels hebben bijvoorbeeld hersenen, maar ook krabben, insecten en inktvissen. Dieren zoals ringwormen, slakken, sponzen, anemonen en kwallen hebben geen hersenen.
Een koe of paard is immers niet intelligenter dan een resusaap, terwijl ze wel grotere hersenen hebben. Van groter belang lijkt de verhouding tussen het volume van de hersenen en dat van het lichaam.
Bij de kleinste wespen bleken de hersenen namelijk kleiner dan het minimum nodig voor intelligent gedrag. Toch vertonen de wespen intelligent gedrag. Dat is een unieke observatie, denken de onderzoekers.
Zo zijn er dieren die nog veel meer neuronen hebben dan wij. Olifanten beschikken bijvoorbeeld over 257 miljard hersencellen in hun brein. Dat heeft vooral te maken met de grootte van hun brein. De hersenen van een Afrikaanse olifant wegen gemiddeld 4,5 kilo.
Een grootschalig onderzoek onder vleesetende dieren toont aan dat het probleemoplossend vermogen van een dier groter is naarmate zijn brein (relatief gezien) groter is. Wetenschappers bestudeerden 140 dieren in negen verschillende dierentuinen.
1. Blauwe Vinvis – 110.000 kilogram. Het grootste dier op aarde is de Blauwe Vinvis. Ze kunnen lengtes behalen van 33 meter en een gewicht halen van meer dan 170.000 kilogram.
De blauwe vinvis is niet alleen het grootste dier dat op aarde voorkomt, maar ook het grootste wezen dat ooit op onze planeet heeft geleefd.
De vis heeft een ingezakt "gezicht" met een dikke neus. De blobvis is bedreigd omwille van de intensieve sleepvisserij. Het dier is nu verkozen tot lelijkste dier ter wereld en krijgt daardoor de eer om voortaan als logo van de Ugly Animal Preservation Society door het leven te gaan.
Intelligentie. Net zoals andere walvissen staan dolfijnen bekend als zeer intelligente en sociale dieren. Ze hebben relatief grote hersenen, waarvoor overigens ook andere verklaringen bestaan dan hoge intelligentie: dolfijnen kennen geen remslaap en dieren zonder remslaap hebben vaak relatief grote hersenen.
De Afrikaanse longvis zwemt in de winter rond in natte gebieden in en rond de Nijl en het Grote Merengebied van Afrika. In de zomer worden deze gebieden door de hitte erg droog en kunnen sommige wateren zelfs helemaal opdrogen. De longvis houdt daarom een zomerslaap.
Zo blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek, dat aantoont dat ze nog intelligenter zijn dan we dachten. Het is al lang bekend dat varkens slimmer zijn dan honden en sommige onderzoeken claimen zelfs dat varkens behoren tot de vier meest intelligente wezens op aarde.
1. Poes. Poezen zijn intelligent. Ze voelen aan wanneer hun baasje ziek is en geven het baasje dan extra aandacht.
Niet alleen eten en slapen ze graag samen, ze rouwen ook samen om de dood van soortgenoten. Wetenschappers van Universiteit Wageningen bewezen zelfs dat varkens empathie voelen voor de soortgenoten waar ze mee leven.
In feite hebben katten het IQ van een kind van 2 of 3 jaar oud.
Zo bleken de trouwe viervoeters zo'n 530 miljoen neuronen in de hersenschors te hebben, terwijl een kat het moet doen met slechts 250 miljoen (ter vergelijking: in het brein van de mens zijn 16 miljard neuronen te vinden).
En wat bleek? De kat is veruit de sterkste diersoort. Meer dan 2.000 fossielen van katten en honden uit de oudheid werden onderzocht, om te kijken hoeveel rassen (wilde) katten en honden er in de loop der jaren zijn uitgestorven.