De bijeneter is misschien wel het bekendste voorbeeld. Die exotisch gekleurde vogeltjes duiken regelmatig op in onze natuur en worden gezien als boodschappers van de klimaatverandering. De bijeneter is immuun voor bijen- en wespensteken, maar voor het gemak wrijven ze hun prooi tegen een tak om de angel te verwijderen.
Hoornaars kunnen ook wel eens honingbijen vangen en delen van die bijen aan hun larven voeden. Ook roofvliegen vangen wel eens een bij (zie 20.3.7). In het kader van dit hoofdstuk behandelen we twee graafwespen die bijen als prooidieren benutten (zie 20.2).
Bijen en wespen hebben gemeen dat ze tot de vliesvleugelen behoren en daarbinnen tot de angeldragers. Evenals de Europese hoornaar zal een wesp zich wel eens vergrijpen aan een honingbij op de vliegplank, maar veel schade richten wespen over het algemeen niet aan.
Honingbijen verzamelen alleen nectar, honing, stuifmeel en water. Ze komen dus niet zoals wespen snoepen van je frisdrank of ijs want daar houden ze niet van. Veel planten en bomen hebben in hun bloemen nectar zitten. Bijen en hommels vinden dit heel lekker en zuigen dit op uit de bloem.
Een mix van bomen, struiken, kruiden, vaste planten en bloembollen, waarbij er zowat het hele jaar door wat in bloei staat, is ideaal. De beste bijenplanten hebben open bloemen met veel nectar en stuifmeel. Bijen zijn bijvoorbeeld verzot op kattenkruid, en hommels op vingerhoedskruid.
Een bijennest zit vrijwel nooit op een standaard locatie. De plek waar een bij haar nest bouwt hangt namelijk af van de soort waartoe het behoort. Zo zijn er bijvoorbeeld bijensoorten die een nest in de grond graven. In dit geval zie je vaak een hoopje zand rond de ingang van het nest liggen.
Een wesp, daarentegen, heeft een gladde angel. Als zij steekt, trekt ze angel terug en steekt ze mogelijk nog vaker. Dit maakt een wesp eigenlijk gevaarlijker dan bijen, los van het feit dat wespen zich ook agressiever verdedigen dan bijen.
Hoe ziet een wespenkoningin eruit? De wespenkoningin heeft net als de gewone wesp karakteristieke gele en zwarte strepen dwars over het achterlijf. De typische wespentaille is ook goed zichtbaar. Een gewone werkster wesp wordt 10 tot 15 millimeter groot, terwijl de wespenkoningin ongeveer 20 millimeter groot wordt.
Gebruik bittere amandelolie. Bittere amandelolie, of het hoofdbestanddeel benzaldehyde, kan gebruikt worden om bijen mee te weren. Giet een kleine hoeveelheid op een doek en bewaar deze op een warme, winderige plek buitenshuis waar het snel zal verdampen.
Ze eten of doden allerlei potentieel schadelijke insecten, zoals muggen, en eten soms kadavers van kleine dieren op. Daarnaast bestuiven wespen bloemen. Dat doen ze vooral in de nazomer, wanneer ze geen larven meer kunnen voeden en dus ook geen zoet braaksel meer krijgen.
Koolmezen zijn zelf vaak het voedsel van sperwers. In hun braakballen zijn nog vaak de ringen terug te vinden van geringde koolmezen.
De belangrijkste vijanden van de hommel zijn insectenetende vogels zoals de grauwe klauwier en de bijeneter. Insectenetende zoogdieren zoals dassen, stinkdieren en spitsmuizen graven de hommelnesten op en eten ze leeg.
Wespendief. Ook andere insecteneters, zoals de gierzwaluw en de grauwe vliegenvanger lusten wespen. Maar de meest spectaculaire van allemaal, is zonder twijfel de wespendief.
nee bijen kunnen gepolariseerd licht zien, daardoor weten ze waar de zon staat overdag zelf als het zwaar bewolkt is. 's nachts hebben de bijen net als wij geen idee.
Als je een wesp doodt, komt er namelijk via hun gif een bepaald feromoon vrij. Daardoor worden andere wespen agressiever en maak je dus meer kans op een wespensteek. Het fabeltje dat wespen hun dode soortgenoten wreken, klopt dus echt.
Wespen verjagen met geur
Wespen komen af op vlees en zoetigheid, maar houden niet van de geur van citroen, kruidnagel en geranium. Er is onderzoek gedaan naar geuren waarbij wespen uit de buurt blijven en deze passen goed in een kruidentuin.
De wespen die wél naar ons toe komen vliegen, komen niet voor ons. Het is de geur van eten en drinken die ze richting ons trekt.
De honingbij heeft een angel met weerhaken. Wanneer een honingbij steekt, zorgen die weerhaken ervoor dat zowel de angel als de bij zelf in je huid blijven hangen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een hommelsteek waarbij de angel door de huid prikt, er weer uit gaat en de hommel wegvliegt.
Bij een steek ontstaat een kleine huidwonde en wordt er gif in de wonde gebracht, waardoor een insectensteek pijnlijk kan zijn. Meestal is bijensteek niet gevaarlijk, maar als je allergisch bent aan bijengif kan je een ernstige reactie krijgen (anafylactische schock).
Als een wesp in je buurt komt, sla je hem het liefst snel weg. Maar daar moet je mee oppassen, want de stekelige insecten kunnen boos worden.
Hoewel bijen gemeen kunnen steken, zullen ze nooit “spontaan” aanvallen. Wanneer een bij steekt, kost het ook het diertje zelf het leven. Daarom steken ze alleen om zichzelf of het nest te verdedigen. Eén steek hoeft niet heel erg te zijn, maar een aanval door een hele zwerm kan ernstige gevolgen hebben.
Bijennest verwijderen en de gevolgen
In principe kan een nest weinig kwaad. Echter kan de ingang van het nest op een plek zitten die ervoor zorgt dat je door de aanvliegroute heenloopt. Om zichzelf of het nest te verdedigen kunnen bijen gaan steken.
Het beste is om de bij zo snel mogelijk dood te maken. Hitte is daarom het beste: in de zon in een buisje sterven de bijen binnen no time. Een hoge concentratie CO2 ook. Koude werkt ook prima..Zelf werk ik liever zo simpel mogelijk: dus het liefst met de methode van Jan kruit.