We worden dan gegijzeld door de amygdala. De reactie van de amygdala kan onmiddellijk reflexief gebeuren. De amygdala is te vergelijken met een kraaiennest van een schip, voortdurend op de uitkijk voor gevaar. Als er gevaar dreigt, neemt de amygdala onmiddellijk het gezag over de hersenen over.
Hoewel de hersenfuncties in netwerken in grote delen van de hersenen verdeeld liggen, zijn de hersenen grofweg van oudsher als volgt verdeeld: in de linkerhersenhelft zitten vooral verbale zaken zoals taal, en in de rechterhersenhelft de non-verbale zaken zoals ruimtelijk denken, verbeelding, emotie etc.
Limbisch systeem
Het centrale deel van de hersenen dat aan het eind van de hersenstam ligt onder de grote hersenen bestaat uit een aantal onderling verbonden gebieden die betrokken zijn bij emotioneel gedrag, stemmingen, onbewust en instinctief gedrag. Onderdeel van het limbisch systeem zijn: Amygdala. Cingulate cortex.
De grote hersenen worden ook wel het cerebrum genoemd en zijn het grootste deel. Het buitenste deel van de hersenen heet de hersenschors, ook wel cortex genoemd, en bestaat vooral uit grijze stof.
De naam komt van het Griekse woord voor zeepaardje. De hippocampus speelt een belangrijke rol bij de opslag van informatie in het geheugen, de ruimtelijke oriëntatie en het controleren van gedrag dat van belang is voor de overleving.
De hypothalamus is een belangrijk centrum voor de temperatuurregulatie van het lichaam, het honger- en dorstgevoel, het dag- en nachtritme (de biologische klok), het emotioneel gedrag en het geheugen. Samen met de hypofyse regelt de hypothalamus onder meer ons eetgedrag, onze temperatuur en vochtbalans.
Het limbische systeem ligt aan de rand onder de hersenkwabben. Het hele limbische systeem wordt gevormd door een groep hersenstructuren in de grote hersenen die betrokken zijn bij emotie, emotieregulering, emotioneel geheugen, genot en motivatie.
De grote hersenen bestaan uit een linker en rechterhersenhelft. De linkerhersenhelft ontvangt vooral informatie uit de rechterhelft van het lichaam, terwijl de rechterhersenhelft juist informatie uit de linkerhelft van het lichaam ontvangt. Lichaamshelft en hersenhelft zijn dus kruislings met elkaar verbonden.
Bij waarneming zijn veel hersengebieden betrokken. Vooral de achterhoofdskwab – ook wel occipitaalkwab genoemd – is belangrijk voor de verwerking van visuele informatie die in de hersenen aankomt. Hersenbeschadiging in dit gebied kan voor tal van zichtproblemen zorgen.
De witte stof zit aan de binnenkant van je hersenen en bestaat uit de verbindingen tussen de zenuwcellen. Om deze verbindingen heen zit een wit isolatielaagje (myeline), vandaar de naam witte stof. Dit laagje zorgt ervoor dat signalen tussen zenuwcellen razendsnel worden doorgegeven.
Bij de ziekte van Alzheimer is de hippocampus vaak één van de eerst aangedane gebieden in de hersenen.Dit kleine hersengebiedje, in de vorm van een zeepaardje, zit in de slaapkwab of 'temporale kwab'. Deze hersenkwab zit aan de zijkant van het brein. Het gebiedje is in beide hersenhelften aanwezig.
Je hersenen onthouden dingen beter wanneer ze vaker en gedurende kortere periodes met iets in aanraking komen. Herhaal een telefoonnummer bijvoorbeeld bij het ontbijt, de lunch en het avondeten. Tip 2 – Besteed veel tijd aan hetgeen je wilt onthouden, maar niet te lang aaneengesloten.
Behalve bij dementie kan een verkleinde hippocampus zich in de meeste gevallen gelukkig herstellen van opgelopen schade. Dit doet het brein door het maken van nieuwe zenuwcellen (dit proces staat bekend als neurogenese) en het versterken van de verbindingen hiertussen (synaptische plasticiteit).
Functie linker hersenhelft
Grofweg stuurt de linker hersenhelft de rechter lichaamshelft aan en speelt het een rol bij taal met name woordkennis, logica, analytisch vermogen, volgorde, details en getallen.
Functie rechterhersenhelft
Grofweg stuurt de rechterhersenhelft de linkerlichaamshelft aan en speelt het een rol bij emotie, verbeelding, kleur, muziek, ritme, dimensie en ruimtelijke inschatting.
Links vs rechts: De linkerhersenhelft wordt gekoppeld aan strategie, rationaliteit, logica, regels en details. Wie deze kant verkiest, koestert redenering boven alles. Daartegenover staan creativiteit, intuïtie, nieuwsgierigheid, fantasie en het visuele voor de rechterhersenhelft.
De hoofdpijn in het achterhoofd kan dus niet uit de hersenen zelf komen, maar wel uit omliggende weefsels. De oorzaak van pijn uit het achterhoofd is vaak stress.Daarnaast kan vermoeidheid of een verkeerde lichaamshouding ook de oorzaak zijn van hoofdpijn. Het is noodzakelijk om de échte oorzaak te herleiden.
De achterhoofdskwab of occipitaalkwab ligt aan de achterzijde van je hoofd. Hier wordt informatie verwerkt die van belang is voor het zien. Prikkels die via je netvlies in je oog binnenkomen worden door zenuwenbanen naar de visuele hersenschors gestuurd.
Nervus occipitalisneuralgie (achterhoofd zenuwpijn) is een nek- en hoofdpijn die ontstaat in het gebied van het achterhoofd. Het is een typische aanvallende, schietende, drukkende of stekende pijn vanuit het achterhoofd die uitstraalt over de schedel. Tussen de pijnscheuten door kan een continue pijn aanwezig zijn.
Het geheugen ligt op meerdere plekken in je hersenen
het komt allemaal voort uit je geheugen. Je geheugen ligt niet op 1 plek in de hersenen, maar er zijn verschillende hersengebieden bij betrokken. Bijvoorbeeld de thalamus, de kleine hersenen en de hippocampus. Hippocampus is een Grieks woord en betekent zeepaardje.
Bij conceptueel denkers is de rechterhersenhelft dominant in het denken, in het verwerken en reproduceren van informatie. Deze manier van denken en informatie verwerken wordt dan ook gekenmerkt door de specifieke eigenschappen van die rechter hersenhelft.
Het episodische (autobiografische) geheugen is voornamelijk afhankelijk van de hippocampus en onderste delen van de frontale hersenkwab schors (ventrale frontale cortex). Wanneer er schade aan deze gebieden is, ontstaat verlies van alle retrograde autobiografische herinneringen en vaak ook anterograde amnesie.
Verschillende hersengebieden zijn hierbij belangrijk. Vooral je amygdala: dit hersengebied zorgt ervoor dat je emoties kunt ervaren en verwerken. Als je hersenen beschadigd raken door een hersenaandoening, kan het zijn dat je problemen krijgt met je emoties.
De amygdala is een amandelvormige kern van neuronen ofwel zenuwcellen. Het is het gebied in je hersenen dat verantwoordelijk is voor de verwerking van gevoelens en emoties. Raakt het overactief, dan kan je minder goed nadenken.
Overactieve amygdala kalmeren en resetten
Gelukkig zijn er verschillende manieren om dit hersengebied te kalmeren, door het duidelijk te maken dat er geen acuut gevaar dreigt. Denk hierbij met name aan activiteiten die je parasympatische zenuwstelsel stimuleren, zoals yoga, mediteren en wandelen in de natuur.