Als het buiten koud is kunt u last krijgen van winterhanden of wintertenen. Een andere naam hiervoor is perniones. U heeft hierbij jeuk en/of pijn aan uw vingers of tenen. Meestal zijn de klachten niet ernstig en gaat het vanzelf over.
Zelf kun je ook nog het een en ander doen om de symptomen van wintervoeten of winterhanden te verzachten. Warm de huid voorzichtig op, zonder de huid te masseren. Houd de huid droog en warm, bijvoorbeeld de voeten met een paar fijne wollen sokken. Gebruik milde huidverzorging.
Eén van de bekendste oorzaken van koude handen en voeten is een verminderde doorbloeding. De bloedvaten functioneren niet optimaal en zijn bijvoorbeeld vernauwd. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij stress, maar ook als je diabetespatiënt bent.
Perniones is de medische benaming voor de meer bekende “wintertenen”, “wintervoeten” of “winterhanden”. Andere veelgebruikte medische namen zijn “chilblains” of “perniosis”. Het gaat hierbij om een abnormale reactie van de kleine bloedvaten in de huid bij blootstelling aan kou.
Zorg ervoor dat je isolerende, ademende en niet-knellende kleding draagt. Zo hou je je gehele lichaam warm. Wanneer je last hebt van wintertenen raden we je aan om te zorgen voor droge voeten, geen kunststof sokken en te zorgen dat je droog, niet-knellend en goed ademende schoenen draagt.
Als het koud is (onder de 10 tot 15 graden) kunnen de bloedvaatjes in de huid tijdelijk vernauwen en verkrampen. Als het bloed niet goed doorstroomt ontstaat er stuwing en/of een tekort aan zuurstof in de huid. De huid wordt rood of blauwrood, gaat zwellen en ontsteken, waarbij ook blaren en wondjes kunnen ontstaan.
Perniones zijn wintertenen of -voeten. Perniones is een abnormale reactie van de kleine haarvaatjes in de huid op koude. De grotere vaatjes in de lederhuid gaan vernauwen om de warmte in de huid vast te houden. De kleine haarvaatjes gaan echter verwijden, in plaats van vernauwen, waardoor de huid blauwrood gaat zien.
Wintertenen (perniones) zijn één of meerdere plekken op de tenen die verschijnen na blootstelling aan kou. De plekken zijn vaak rood of paarsblauw van kleur en zorgen voor een branderig gevoel, jeuk en soms licht gezwollen plekken op de tenen.
Secundaire perniones
Bij COVID-19 manifesteren deze huidverschijnselen zich bijvoorbeeld op de voeten en tenen, vandaar de bijnaam 'COVID-tenen'. Deze huidmanifestatie lijkt vooral voor te komen bij jongere patiënten. In het Engelstalige artikel wordt verder gesproken over chilblain lupus erythematosus (CHLE).
Door de kou vernauwen de kleine bloedvaten en hierdoor komt er te weinig zuurstof en voedingsstoffen bij de tenen. Je kan dan pijnlijke tenen krijgen, maar ook kan het zorgen voor blaarvorming en bacteriële infecties. Extra vitamine D wordt weleens gegeven tegen wintertenen, in de vorm van injecties.
Je handen en/of voeten 2-3 minuten in een warm badje en dan 2 tot 3 seconden in koud water. Ongeveer 8 keer herhalen en eindigen met het koude bad. Handen en/of voeten afdrogen en heerlijke warme sokken aantrekken. Je zult zien je een betere bloedsomloop krijgt.
Kunnen koude handen en voeten kwaad? "Meestal niet. Zeker als het buiten koud is, is het een normale lichaamsreactie. Bij ongeveer 5 procent van de gezonde bevolking is het mechanisme van het sluiten van de kleine bloedvaatjes overactief of overgevoelig.
Bij het fenomeen van Raynaud krijgt u aanvallen van koude, gevoelloze vingers of tenen. Ze zijn eerst wit, dan paars en rood. Ze gaan tintelen en gloeien. De aanvallen komen door tijdelijk minder bloed in vingers of tenen.
De ziekte van Raynaud hoeft bijna nooit behandeld te worden. Bij ernstige klachten krijgt u vaatverwijdende medicijnen of zalven. Bij hoge uitzondering is een operatie nodig. Daarbij schakelt de chirurg de zenuw uit die de bloedvaten vernauwen (sympathectomie).
Skafit zilverhandschoenen tegen koude handen en vingers (Raynaud) Skafit zilverhandschoenen zorgen voor warmere handen. Dus heb je regelmatig last van koude handen en koude vingers (Raynaud of winterhanden), dan bieden deze handschoenen uitkomst.
Sokken wintertenen
Een sok of kous met wol is zeer geschikte sok voor wintertenen. Ze zijn vriendelijk voor de voeten, isoleren goed en zorgen dat de voeten droog blijven. Veel sokken hebben een wat dikker laagje voor onder de voet, dat extra isoleert en zacht en comfortabel loopt.
'Winterhanden' zijn rode zwellingen (koubulten) die ontstaan aan de handen of voeten onder invloed van kou die maakt dat onze bloedvaten zich vernauwen om te warmte binnen te houden. De uiterste ledematen, vingers, tenen maar ook voeten, benen neus ogen of kin raken door de koude dus minder goed doorbloed.
Dit kan veroorzaakt worden door artrose, een hallux valgus of stijfheid in het grote teengewricht. Op of tussen de tenen kan overmatige eeltvorming of een likdoorn of wrat ontstaan wat zorgt voor pijnlijke tenen. Daarnaast komt het voor dat er standsveranderingen van de tenen ontstaan, zoals klauwtenen of hamertenen.
Jeuk door warmte in bed
Als u slaapt, verliest u een bepaalde hoeveelheid vocht. Dit vocht moet opgenomen worden door het beddengoed en de matrashoes. Als dat onvoldoende gebeurt, dan blijft het vocht op de huid, kunnen we afkoelen en kan de huid ontsteken en jeuken.
Dan gaat het vaak om een onschuldig kwaaltje. Maar als het blijft doorzetten, dan kan er sprake zijn van eczeem, een schimmelinfectie of een borstontsteking. Als je dus voelt dat het niet helemaal in orde is na de zwangerschap, neem dan contact op met je huisarts.
Winterjeuk is jeuk die optreedt tijdens de koude wintermaanden. Het komt vooral voor bij mensen die al een gevoelige huid hebben en bij oudere, vaak bejaarde mensen. De belangrijkste oorzaak voor winterjeuk is uitdroging van de huid.
Sommige mensen houden langdurig klachten nadat ze COVID-19 hebben gehad. Dat wordt 'Long COVID' of Post-COVID genoemd. Voorbeelden van langdurige gezondheidsklachten na corona zijn vermoeidheid, benauwdheid en pijn.
Rode voeten
Deze verschijnselen kunnen duiden op onder andere een infectie, maar ook op een zeldzame 'Charcot voet' die bij diabetes patiënten kan voorkomen. Er is dan sprake van meerdere fracturen in de voet, die door een gebrek aan gevoel (neuropathie) onopgemerkt zijn ontstaan.
Het blauwe teen syndroom is een aandoening waarbij de kleine slagaders tijdelijk verkrampen, daardoor neemt de aanvoer van het bloed naar de achter gelegen weefsels af. Dit zijn vaak de kleine bloedvaten in de meer uitstekende lichaamsdelen, bijvoorbeeld de vingers en soms ook de tenen.