Een aantal uitkeringen wordt door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gebundeld in één brede 'specifieke uitkering' (SPUK). Gemeenten kunnen dit geld inzetten voor het stimuleren van gezondheid, sport en bewegen, preventie en het versterken van de sociale basis.
Wat is de SPUK
SPUK betekent Specifieke Uitkering. Dat is geld dat de gemeente van het Rijk krijgt om een taak uit te voeren.
Op basis van deze akkoorden en de bijbehorende specifieke uitkering (SPUK) kun je een samenhangende lokale aanpak ontwikkelen op het gebied van gezondheid, sport en bewegen én sociale basis.
Wat is een SPUK? Specifieke uitkeringen zijn fondsen die door het Rijk worden verstrekt aan gemeenten en provincies op basis van hoofdstuk 3 van de Financiële-verhoudingswet. Zij zijn bedoeld om bepaald beleid van de Rijksoverheid uit te voeren op lokaal en regionaal niveau.
Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) is een akkoord dat is opgesteld tussen de rijksoverheden, gemeenten (VNG) en zorgverzekeraars. Het doel van het akkoord is het bereiken van een gezonde generatie in 2040.
Een gezonde generatie in 2040 met weerbare gezonde mensen die opgroeien, leven, werken en wonen in een gezonde leefomgeving met een sterke sociale basis. Dat is de stip op de horizon van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).
SPUK-regeling en Integraal Zorgakkoord (IZA)
De gedachte van het akkoord is de beweging van zorg naar gezondheidsbevordering, het beheersbaar houden van de zorguitgaven en het efficiënt inzetten van de beschikbare capaciteit.
Alleen gemeenten, provincies en waterschappen die het convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (convenant SEB) uiterlijk op 20 augustus 2024 ondertekenden kunnen in 2025 SPUK SEB aanvragen.
IZA en GALA
De ambitie van het IZA is om de zorg voor iedereen toegankelijk, kwalitatief goed en betaalbaar te houden. Het GALA richt zich op het bouwen aan een gerichte aanpak op het gebied van preventie, gezondheid en sociale basis, waarin een gezonde samenleving centraal staat.
De SPUK-regeling bundelt geldstromen die zich richten op het stimuleren van gezondheid, sport en bewegen, preventie en het versterken van de sociale basis. Daarmee geeft de SPUK-regeling vorm aan de afspraken die zijn gemaakt in het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).
Tot wanneer kun je een subsidieaanvraag doen? Je kunt vanaf nu tot 1 november 2024 een GALA subsidie aanvragen voor activiteiten die plaatsvinden in 2024. Een aanvraag voor het volgend jaar kan vanaf 1 november worden ingediend. Jouw aanvraag moet minimaal tien weken vóór de start van de activiteit binnen zijn.
Specifieke Uitkering (SpUk)
Om de Lokale Aanpak te realiseren, kunnen gemeenten in drie tranches (2023, 2024 en 2025) een beroep doen op de Speciale Uitkering Aanpak Isolatie. Met de SpUk zet je als gemeente een eigen isolatieprogramma op voor koopwoningen, ook voor doe-het-zelvers.
Ravijnjaar 2026 staat voor het gigantische gat tussen het oude en het nieuwe financieringssysteem, waar gemeenten en provincies op de een of andere manier mee moeten omgaan. In feite is er in dat jaar géén systeem.
De lokale aanpak bestaat uit drie onderdelen: kennis en vaardigheden, netwerk en interventies. Deze onderdelen vormen de basis van de lokale aanpak en komen terug in de drie fasen van de lokale aanpak: preventie, persoonsgerichte aanpak en detentie en re-integratie.
Met de SPUK Bedrijfsmatig Vastgoed zetten provincies een ontzorgingsprogramma op voor micro- en kleine ondernemers. Zo helpt u als provincie ondernemers hun zakelijk vastgoed en bedrijfsprocessen te verduurzamen. Bijvoorbeeld met begeleiding en advies.
Specifieke uitkering lokale preventieakkoorden en preventieaanpakken. In 2018 is een Nationaal Preventieakkoord gesloten, samen met onder andere de rijksoverheid, gemeenten en maatschappelijk betrokken partners. Het doel is het terugdringen van roken, problematisch alcoholgebruik en overgewicht.
Met de Specifieke Uitkering (SPUK) Lokale Aanpak Isolatie zet u als gemeente een eigen isolatieprogramma op voor inwoners met een slecht geïsoleerde koopwoning. Daarmee biedt u ondersteuning aan (verenigingen van) eigenaars die moeite hebben hun woning te verduurzamen. Alleen gemeenten kunnen deze regeling aanvragen.
Domeinoverstijgend samenwerken tussen gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren leidt naar verwachting tot betere zorg thuis, waardoor zorg in verpleeghuizen en andere zorginstellingen kan worden uitgesteld of voorkomen. Gemeenten kunnen deze specifieke uitkering alleen of samen aanvragen.
Over de SPUK Kansrijke Wijk
Er is in de periode 2023-2025 circa € 256 miljoen beschikbaar gesteld vanuit de regeling Kansrijke Wijk voor de 20 kwetsbare gebieden verbonden aan het NPLV. In deze regeling hebben de ministeries OCW, SZW, VWS en VRO de geldstromen gebundeld.
SiSa betekent eenmalige informatieverstrekking, eenmalige accountantscontrole. Met SiSa verantwoorden gemeenten en provincies aan de Rijksoverheid hoe ze de specifieke uitkeringen hebben besteed. SiSa is een verantwoordingsvorm voor specifieke uitkeringen en Iv3 een informatiestroom met alle financiële informatie.
Dat zijn geldpotjes van de ministeries voor de gemeenten die ze maar aan één bepaald doel mogen besteden.
Voor wie. Een gemeente kan deze specifieke uitkering aanvragen. Als meerdere gemeenten deelnemen aan een transformatieplan, vraagt een van de deelnemende gemeenten de specifieke uitkering aan als penvoerder namens de andere gemeenten.
De Brede SPUK-regeling is voor alle gemeenten beschikbaar gesteld voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis. De stip op de horizon is een gezonde generatie in 2040. De Brede SPUK-regeling is voor alle gemeenten in werking gesteld om diverse afspraken uit te kunnen voeren.
Met de tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat-en energiebeleid (CDOKE) ondersteunt het rijk gemeenten en provincies bij het opbouwen van een interne organisatie gericht op het uitvoeren van klimaat- en energietaken.