Veel mensen zagen een bepaalde plaatselijke wespensoort aan voor de dodelijke hoornaars. Wat deze mensen zagen is volgens entomoloog Justin Schmidt van de University of Arizona een onschadelijke, in Amerika inheemse wesp met een angstaanjagende naam: de 'cicada killer'.
Met een poederspuit spuit hij een giftig poeder in de ingang van het nest. Het poeder komt op alle in- en uitgaande hoornaars terecht. De hoornaars verspreiden het poeder zelf verder door het nest. Binnen enkele dagen zijn alle hoornaars dood.
De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) is een invasieve exoot die sinds een aantal jaren vooral in Zuid-Nederland wordt aangetroffen. De hoornaar is schadelijk voor honingbijen, hommelsoorten en andere bestuivende insecten. Bekijk hoe u een Aziatische hoornaar en zijn nest snel herkent.
Koel de plaats van de steek met een nat kompres of een coldpack. Neem een pijnstiller zoals paracetamol bij veel pijn. Gebruik eventueel een zalf tegen huidirritatie, bijvoorbeeld zalf met menthol, aloë vera of calendula.
Net als gewone wespen kan de Aziatische hoornaar steken. Maar omdat het een groter exemplaar is met een langere angel, zal een steek vervelender aanvoelen. Personen die allergisch reageren op bijen- of wespensteken zijn best extra alert.
Steek van een hoornaar
Ook een hoornaar kan steken. De steek van deze superwesp is heel wat pijnlijker dan de steek van een standaard wesp. Dit komt omdat de angel van de hoornaar groter is en daardoor het gif direct in een ader kan spuiten.
Hoe ziet een wespenkoningin eruit? De wespenkoningin heeft net als de gewone wesp karakteristieke gele en zwarte strepen dwars over het achterlijf. De typische wespentaille is ook goed zichtbaar. Een gewone werkster wesp wordt 10 tot 15 millimeter groot, terwijl de wespenkoningin ongeveer 20 millimeter groot wordt.
Na een wespensteek is het normaal dat het gebied rondom de steek gaat jeuken. Probeer niet te krabben. Plaats ijs of azijn rond het gebied en dek eventueel de steek af. Hierdoor zul je niet steeds willen krabben en blijft het schoon.
Het gif is vergelijkbaar met dat van andere wespen, maar de angel van de hoornaar is langer en breder, waardoor hij dieper in de huid doordringt en rechtstreeks in een bloedvat terecht kan komen. Daardoor kan de steek van een hoornaar pijnlijker zijn dan die van een wesp.
De angel van een hoornaar is net als bij de wesp niet voorzien van weerhaken. Hij kan er dus meerdere keren mee steken zonder dood te gaan. Het aanwezige gif wordt bij iedere steek in kleine hoeveelheden afgegeven. Het gif is in normale omstandigheden niet dodelijk voor de mens maar wel voor andere insecten.
Soms slaagt een enkele hoornaar erin je huis binnen te komen. Om er vanaf te raken kun je een vliegenmepper of opgerolde krant gebruiken. Maar bij het slaan van een hoornaar komt een chemische stof vrij die andere hoornaars kan aantrekken.
Hoewel de kans om door een hoornaar te worden gestoken heel klein is (ze zijn een stuk minder agressief dan normale wespen), kan het dodelijk zijn wanneer ze besluiten in groep aan te vallen of als u allergisch bent.
Functie van de hoornaar
Door z'n angstaanjagende grootte is de hoornaar een goede insectenbestrijder. Hij kan grotere prooien aan dan de andere wespen. Ze zijn bovendien erg nuttig omdat ze de natuur opruimen door bijvoorbeeld dode bijen mee te nemen.
Een hoornaar geeft namelijk minder gif af als een wesp. De hoornaar heeft eigenlijk maar één echte natuurlijke vijand in Nederland en dat is de wespendief. Deze roofvogel is gespecialiseerd in het vinden van bijen en wespennesten om ze vervolgens één voor één op te peuzelen.
Bijen zijn vreedzamer dan wespen, maar als hun nest wordt bedreigd of als je op ze trapt, halen ze hun wapen tevoorschijn. Een bijensteek is doorgaans minder pijnlijk dan een wespensteek, al bevat een bijensteek meer gif. Bijen steken echter maar één keer, waarna ze langzaam sterven.
Spoel water over de gestoken plek. Zo kun je achtergebleven restjes gif nog verwijderen. Leg een koud kompres op de gestoken plek. Dit kan de zwelling verminderen.
Raadpleeg een arts als: je de achtergebleven angel niet zelf kunt verwijderen; het slachtoffer uitgebreide roodheid of een pijnlijke jeukende zwelling krijgt, maar zich verder goed voelt; het slachtoffer zich na de steek slecht begint te voelen (dit kan tot 24 uur nadien zijn);
Wespen komen af op vlees en zoetigheid, maar houden niet van de geur van citroen, kruidnagel en geranium. Er is onderzoek gedaan naar geuren waarbij wespen uit de buurt blijven en deze passen goed in een kruidentuin.
Zonder de koningin in het nest zal de voortplanting van de wespen in het nest stoppen. Andere wespen zullen het wespennest ook nooit opnieuw gaan bewonen. Met het bestrijden van de wespenkoningin is de wespenplaag dan ook een halt toe geroepen.
Slapen wespen 's nachts? Wespen zijn vooral overdag actief, tot zonsondergang. Daarna gaan ze in hun nest slapen, tot de zon weer opkomt.
Wanneer men veel wespen in huis aantreft is dit vrijwel altijd het gevolg van een wespennest dat zich ergens in de constructie van het huis bevindt. De wespen zijn meestal erg traag en komen in de kamer terecht vanuit naden en kieren die licht doorlaten naar het nest.
Een lokale zwelling van de steek kan zo'n 10 centimeter groot worden en tot 12 uur lang aanhouden. Heb je er langer last van? Raadpleeg dan je huisarts. Koel de steek met water of een ice pack.
Het nut voor de mens
Ondanks dat wespen als lastig worden ervaren door mensen blijkt dat wespen de mens beschermen tegen insecten zoals muggen en vliegen. Een tekort aan wespen kan leiden tot een plaag van muggen en vliegen. Een nest van 5000 wespen kan ongeveer 7500 vliegen en muggen opruimen.