Het kan de fysieke afwezigheid van de vader of moeder in een gezin zijn, bijvoorbeeld bezet door zijn of haar werk, activiteiten buitenshuis of opgaan in hobby's. Bezigheden die zoveel tijd kosten dat je nauwelijks thuis bent, of thuiskomt als de kinderen al in bed liggen.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Kinderen van afwezige vaders zijn bijvoorbeeld vaak rationeel en helder. Ze hebben leiderschapskwaliteiten en zijn zich erg bewust dat anderen ondersteuning en goedkeuring nodig hebben, juist omdat ze het zelf niet kregen. Ze kunnen opkomen voor zichzelf en voor anderen. Ze houden vast aan hun verantwoordelijkheden.
Emotionele verwaarlozing valt onder de categorie vroegkinderlijke trauma's. Dat klinkt heel heftig, en de gevolgen zijn dat ook, toch hoeft het niet altijd als zodanig te zijn ervaren. Sterker nog, in eerste instantie lijkt het alsof er nooit iets is gebeurd. En dat is het nu precies.
Herbelevingen
Nare herinneringen; beelden en gedachten die zich vaak opdringen. Angstige dromen over de traumatische gebeurtenis. Je reageert soms alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt. Je voelt je erg angstig als je wordt geconfronteerd met iets wat met deze gebeurtenis in verband staat.
Onder Vroegkinderlijke Chronische Traumatisering wordt verstaan: de schadelijke psychische, biologische en sociale gevolgen van (een combinatie van) stressvolle en potentieel traumatische gebeurtenissen tijdens de kinderjaren.
Slachtoffers van emotionele verwaarlozing en mishandeling hebben meer moeite om veilige, gezonde en liefhebbende relaties met anderen aan te gaan en kampen met een negatiever zelfbeeld. Ze zijn extra gevoelig voor sociale dreiging, uitsluiting en afwijzing.
Meisjes met een goede relatie met hun vader staan bijvoorbeeld steviger in hun schoenen dan meisjes met een slechte band. Ze hebben meer zelfvertrouwen, maken minder stresshormonen aan, en hebben minder kans op een depressie.
Ongewenste zwangerschappen (Engelse link) zijn een ander veelvoorkomende reden voor het in de steek laten van kinderen. Verkrachting is één mogelijke factor, evenals zwangerschap bij minderjarigen. Vrouwen en meisjes in deze situaties voelen zich vaak alleen en weten niet goed wat ze moeten doen.
Kenmerken emotioneel onvolwassen gedrag
Je toont je niet graag kwetsbaar en schaamte wil je vermijden. Je ergert je continu aan anderen. Weigeren te bekennen dat je zelf ook iets fout hebt gedaan. Niet openstaan voor het leren van nieuwe dingen.
Negeren als vorm van emotioneel misbruik
Wanneer een ouder het kind vaak en voor een lange tijd negeert, onttrekken ze zich uit deze relatie. Het kind zal zich verlaten, afgewezen, machteloos, ongewenst, onbemind en gefrustreerd voelen.
Emotionele verwaarlozing heeft te maken met een gebrek aan afstemming. Als kind kun je de eigen emotie niet benoemen en plaatsen. We hebben daar de ouder voor nodig. Als de ouder zich kan afstemmen op de behoeften en gevoelens van het kind, leert het kind via de ouder welke emoties het ervaart.
Wat is emotionele beschikbaarheid? Emotioneel beschikbaar betekent dat je bereid bent om met volle aandacht in het moment te zijn bij de pijnlijke emoties van je partner en niet gefocust op andere dingen.
Onder emotionele eenzaamheid wordt verstaan het gemis van een intieme (levens) partner, iemand met wie de diepste emotionele banden mogelijk zijn. Eigenlijk is er maar één soort eenzaamheid, maar door verschillende 'soorten' eenzaamheid te beschrijven, beschrijven we eigenlijk de onvervulde behoefte.
Wat is oudervervreemding? 'Bij een verstoorde ouder-kindrelatie is het systeem van het gezin uit balans. Het is een extreem voorbeeld hoe het kind uit beeld kan raken, terwijl zowel vader als moeder juist strijden voor het belang van het kind. Er is dus niet één ouder die het 'doet' of schuldig is.
In een gezonde moeder dochter relatie is er sprake van een liefdevolle verbintenis. Er is emotionele betrokkenheid en beide partijen gedijen goed in de relatie. Maar ook in gezonde relaties heb je weleens ruzie. Als ruzie echter vaak voorkomt, kan dit voor een verstoorde relatie tussen moeder en dochter zorgen.
Wanneer een narcistische vader woedend is kan hij schreeuwen, jou uitschelden, je slaan, schoppen, aan je haren trekken, je achterna zitten, je opwachten, je angst aanjagen, dreigen jou weg te doen, je straffen, manipuleren, etc. etc. Hij gebruikt verbaal en/of fysiek geweld.
Psychische mishandeling (ook wel emotionele - of geestelijke mishandeling genoemd) is het stelselmatig uitschelden, treiteren, vernederen, bedreigen, kleineren, overvragen, isoleren of elk ander gedrag dat een negatieve invloed kan hebben op de emotionele ontwikkeling van een kind.
Een emotionele blokkade ontstaat door een conflict tussen verstand en gevoel. Wanneer emoties steeds onderdrukt worden, is het op den duur bijna niet meer mogelijk om deze emotie te uiten, dit is een emotionele blokkade.
Emotionele onvolwassenheid kan worden gedefinieerd als een toestand waarin mensen hun verlangens of fantasieën uit hun kindertijd niet hebben opgegeven. Verlangens en fantasieën die te maken hebben met de wereld die om hen draait, of met de werkelijkheid die zich aanpast aan wat zij willen.
Verband met trauma
Oorzaken zijn vaak stress door negatieve jeugdervaringen (verwaarlozing, misbruik en mishandeling; Wolf & Baglivio, 2017). Negatieve emotionaliteit als gevolg van trauma lijdt vaak tot rigide persoonlijkheidstrekken en dwang die verward kunnen worden met autisme ( Stöfsel & Mooren, 2016).
Je vind het bijvoorbeeld moeilijk om je te concentreren op je werk. Je hebt last van sombere gevoelens en / of huilbuien en vaak ben je voortdurend gespannen. Een traumatische ervaring kan leiden tot het hebben van flashbacks van de gebeurtenis, herbelevingen van de gebeurtenis overdag of in je slaap.
Stress: Een continu gevoel van geprikkeldheid en stress is een veel voorkomende klacht na een trauma. Angstklachten: Je wordt angstig voor de angst. Je bent bang voor het gevaar dat er eigenlijk niet meer is. Herbeleven: Mogelijk speelt de heftige gebeurtenis zich keer op keer opnieuw af in je hoofd.