Het gebruik van social media kan een negatieve invloed hebben op het dagelijks leven. Met name jongeren ervaren een achteruitgang in concentratie en uitgerustheid. Vaak zijn zij bang om dingen te missen. Social media kunnen zowel sociaal als asociaal zijn.
Uit ander onderzoek is gebleken dat de kans op depressie toeneemt, naarmate mensen vaker hun social media gebruiken. De oplossing is simpel. Minder vaak je Facebook, Insta of Twitter checken. Volgens het Deense onderzoek waren mensen na een weekje zonder Facebook gelukkiger.
Positief en negatief gedrag
Social media kan onder andere het zelfvertrouwen vergroten, sociale steun geven, maar ook lotgenoten in contact brengen met elkaar. Jongeren geven daarnaast aan het fijn te vinden om met onbekenden, in een niet-oordelende en anonieme omgeving, over hun problemen te praten.
Zo dragen sociale media voor een deel bij aan de vorming van de identiteit van jongeren. Tegelijkertijd kunnen sociale media ook een negatieve invloed op de mentale gezondheid van jongeren hebben. Het gebruik kan leiden tot stress, slaaptekort en soms zelfs leiden tot psychische klachten.
Uit onderzoek blijkt dat social media verslavend zijn doordat ze gebruikers continu belonen. Mensen krijgen waardering in de vorm van likes en volgers en hun nieuwsgierigheid wordt steeds weer gevoed. Hierdoor komt het beloningshormoon vrij in het brein en dat zorgt voor de verslavende werking.
Negatieve gevoelens en sociale media
'Gevoelens van vermoeidheid en eenzaamheid bleken voorspellend voor PSMU. Dit wijst erop dat bepaalde symptomen van depressie er mogelijk voor zorgen dat mensen door overzichten op sociale media gaan scrollen', aldus George Aalbers, hoofdauteur van het onderzoek.
Mensen die depressief zijn, zijn langdurige tijd somber en hebben vrijwel nergens zin in. Ze verliezen vaak interesse in de dingen om zich heen en kunnen niet echt meer genieten. Men spreekt van een depressie als de gevoelens van neerslachtigheid minstens twee weken duren. Hierbij hoort ook een gebrek aan motivatie.
Onder de noemer sociale media worden onder andere weblogs, microblogs (bijvoorbeeld Twitter), social bookmarking, videosites (bijvoorbeeld YouTube, Vimeo en TikTok), fora, op samenwerking gebaseerde projecten als Wikipedia, en sociale netwerken als Facebook en Google+ geschaard.
Zo groeien kinderen op met media
Kinderen leren de wereld stap voor stap kennen, en dat doen ze hand in hand met media. Hoe ouder ze worden, hoe minder ze daarbij rekenen op de hulp van volwassenen. Ontdek in onze mediagroeilijn wat ze op elke leeftijd al zelf kunnen, en waar er nog begeleiding nodig is.
Verder merkt 55% van de docenten dat het sociale mediagebruik gevolgen heeft voor de schoolprestaties van hun leerlingen: leerlingen zijn snel en vaak afgeleid, kunnen zich minder goed concentreren, hebben minder tijd hebben voor hun huiswerk en hun (rapport)cijfers gaan achteruit.
Een aantal voordelen van social media zorgen er samen voor dat social media het ideale platform is om een nieuw product of dienst te introduceren. Denk hierbij onder andere aan de snelheid, het grote bereik, het sneeuwbaleffect en de relatief lage kosten van social media.
Een tweede verklaring is dat tijdens het gebruik van sociale media het beloningscentrum in de hersenen actiever wordt en er meer dopamine vrijkomt. Een stofje dat je een fijn gevoel geeft. Dit stofje komt ook vrij bij andere dingen die we prettig vinden, zoals eten, roken, sociale contacten maar ook drugs bijvoorbeeld.
In de puberteit is contact met leeftijdgenoten heel erg belangrijk. Sociale media zijn dan ook populair bij jongeren. Als ze geen internet hebben om contact te kunnen maken met hun vrienden, kunnen ze zich heel eenzaam voelen. Online contact is een aanvulling op offline contact.
Het aanmaken van een Facebook, Instagram, Linkedin profiel of ander platform van de social media lijst is inderdaad gratis.
Neurotransmitters en depressie
Bij het ontstaan van een depressie zijn vooral serotonine, noradrenaline en dopamine van belang. In bepaalde delen van de hersenen zou er bij depressie een tekort optreden van deze neurotransmitters.
Zo zouden groenten, fruit, vis, kip, magere kaas en volkoren granen het risico op een depressie verlagen en bovendien zouden bestaande symptomen erdoor verminderen. Foliumzuur schijnt ook te helpen volgens de Finnen, en dan met name bij mannen.
Slaapproblemen verhogen het risico op depressie en angststoornissen en kunnen bijdragen aan een slechter beloop van deze stoornissen, blijk uit Nederlands onderzoek. Slaap is één van de factoren die een sterke invloed kan hebben op depressie en angststoornissen.
Een week lang pauze houden van sociale media zorgde er bij de proefpersonen namelijk voor dat er duidelijke verbetering optrad in hun welzijn, en het verminderde klachten van depressie en angst.
De helft (54 procent) van de jonge mensen met psychische klachten die op sociale media actief zijn, komt posts tegen die hen een negatief gevoel geven. Het gaat bijvoorbeeld over 'perfecte plaatjes', waarop het lijkt of iemand alles voor elkaar heeft en altijd gelukkig is.
Jongeren die hoog scoren op problematisch socialemediagebruik hebben meer last van concentratieverlies en impulsiviteit. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Er is zelfs een verband gelegd tussen obsessief gebruik van sociale media en ADHD-kenmerken.
96% van de Nederlanders is actief op social media. Gemiddeld besteden we dagelijks 98 minuten op social media. Jongeren tussen de 15 en 19 jaar brengen de meeste tijd door op social media; gemiddeld 143 minuten per dag. Met evengoed 82 minuten per dag, besteedt de 65+ leeftijdscategorie de minste tijd op social media.