De eerste weken na aanleg van een stoma kan de huid gevoelig of pijnlijk zijn bij verwisselen van het materiaal. Deze klachten nemen vanzelf af. Veel stomadragers met een ileostoma geven aan dat het randje huid direct om de stoma pijnlijk en branderig aan kan voelen.
Uw stoma zal in eerste instantie niet goed reageren op hete en gekruide gerechten. Werk er langzaam naar toe door te beginnen met voedsel zonder kruiden en zout, en vermijd producten die draderig of zeer vezelrijk zijn.
U kunt midden in de nacht wakker worden en voeen dat uw zakje moet worden verwisseld of geleegd. Ondersteun uw lichaam met kussens en probeer eens een kussen tussen uw benen of onder uw rug. Dit kan uw slaappositie en -comfort verhogen voor een betere nachtrust.
Bij een uitwendig stoma draagt u een urinezakje op uw lichaam. Bij een inwendig stoma heeft u een urineopslag in uw lichaam. U moet zelf uw blaas legen met een slangetje (katheteriseren). Bij een nieuwe blaas kunt u gewoon plassen.
Een stoma heeft geen sluitspier die de ontlasting tegen kan houden. Om de ontlasting die uit de stoma komt op te vangen, wordt er een 'opvangsysteem' op uw huid geplakt. Dit noemen we 'stomamateriaal'.
Complicaties bij een stoma
Een breuk rond de stoma (parastomale hernia). Een uitstulping van de stoma (prolaps). Het zwart worden van de stoma door een verminderde doorbloeding (necrose). Stuwing van de stoma.
Bij het douchen met een stoma heeft u de keuze uit drie mogelijkheden: met opvangmateriaal, dan wel het filter afplakken;alleen met de plak;zonder opvangmateriaal en vervolgens de huid goed drogen voordat u het materiaal er weer opplakt.
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden. Ook dient het zakje dan vervangen te worden.
Huidplakken kunt u 2 tot 5 dagen laten zitten. Hoelang verschilt per persoon. Overleg met uw stomaverpleegkundige hoeveel dagen u de huidplak kunt laten zitten. Op de huidplak maakt u het opvangzakje vast.
Dit kan de kwaliteit van leven verbeteren. Een stoma kan blijvend of tijdelijk zijn. Dit is met name afhankelijk van de reden waarom je een stoma krijgt. Als je kringspier (anus) niet meer goed functioneert, dan is een blijvend stoma de oplossing.
Om risico's te vermijden, is het verstandig water uit flessen te drinken, geen ongekookt leidingwater te gebruiken, geen ijsblokjes te nemen, geen rauwe groenten, vlees of vis te eten en fruit altijd te schillen. Ook is het beter om geen schepijs of softijs te eten.
Oorzaken van lekkage
De opening van uw stomamal is te groot of te klein. U bent aangekomen of afgevallen waardoor de omgeving rondom het stoma is veranderd. Er zijn plooien in de huid ontstaan.
Psychosociale gevolgen
U leert hoe u de stoma moet verzorgen en dit verloopt in het begin meestal niet vlekkeloos. Vaak voelen mensen zich na de operatie 'beschadigd' en is het zelfbeeld behoorlijk aangetast. In het begin vinden veel patiënten het moeilijk om zichzelf te bekijken en door anderen bekeken te worden.
Mag ik tillen met de stoma? In principe mag u alles doen met uw stoma. Bij tillen moet u er alleen wel op letten dat u niet te zwaar tilt; we adviseren een gewicht van gemiddeld 5 tot maximaal 15 kilo. Hoeveel u mag tillen is onder ander afhankelijk van uw conditie en eventuele andere gezondheidsproblemen.
De gemiddelde leeftijd van de stomadragers is 62 jaar (resultaten niet in tabel); 55% van de stomadragers is jonger dan 65 jaar. Een kwart van de stomadragers heeft een lage opleiding en drie kwart (75%) een middelbare of hoge opleiding (voor specificatie van de indeling zie Verweij e.a. [9]).
Uw behandelend chirurg bepaalt wanneer de stoma opgeheven kan worden. Het opheffen van de stoma gebeurt onder algehele narcose. Uw blijft gemiddeld 3 tot 5 dagen in het ziekenhuis.
De hoeveelheid ontlasting per 24 uur is verschillend per persoon, gemiddeld verwisselt u het zakje twee à drie keer per dag. Bij dunnere ontlasting moet u het zakje vaker verwisselen of legen.
Wanneer u weer helemaal van de operatie hersteld zult zijn, hangt af van de grootte van de operatie, de aard van de aandoening en uw conditie. Houd er rekening mee dat u in totaal 2 tot 6 weken nodig heeft om volledig te herstellen.
Er zijn nette pantalons en stretch broeken met elastische band en hoge taille. zodat u de broek over uw stoma kunt dragen. Tunieken, een lange trui en blousons kunt u ook prima dragen als stoma kleding dames. Ze vallen over uw stoma zodat deze niet te zien is.
voor 1-delige stomapluggen krijgt u 4 zakken per dag. Voor een 2-delig systeem krijgt u 4 zakken per dag en 1 plak per dag. voor een 1-delige Ileostoma of Urostoma krijgt u 2 zakken per dag. Voor een 2-delig systeem krijgt u 2 zakken per dag en 4 plakken per week.
3.1 Stomazakje verwisselen
Daardoor zult u de eerste dagen na de operatie een zogenaamd “open zakje” gebruiken. Dit moet 1 keer per 24 uur verwisseld worden en kan gedurende de dag geleegd worden.
In de beginfase is het stoma gevoelig en kwetsbaar. Het stoma bloed snel en kan relatief makkelijk infecteren. Omdat er nog geen goede barrière is, kunnen de bacteriën makkelijk het lichaam binnendringen en een infectie veroorzaken. Uw huid rondom het stoma kleurt dan rood, de stomp wordt warm, dik en pijnlijk.
In Nederland zijn naar schatting 32.000 mensen met een stoma, de zogeheten stomadragers.
Darmspoelen via een dikke darmstoma
Niet alle stoma's zijn echter geschikt voor spoelen. Je komt hiervoor alleen in aanmerking als de stoma zich op het laatste deel van de dikke darm (colostoma) bevindt. Stomaspoelen is alleen toegestaan als je behandelend arts hiervoor toestemming heeft gegeven.