Hoogbegaafde kinderen hebben een snelle cognitieve ontwikkeling. Dit wil zeggen: een snelle ontwikkeling van het opslaan, verwerken, terughalen en toepassen van kennis en informatie. Daarnaast hebben ze ook hele sterke karaktereigenschappen. Deze eigenschappen worden zijnskenmerken genoemd.
Hoogbegaafde kinderen hebben weleens verborgen leerstoornissen. Dit kunnen stoornissen zijn zoals moeilijkheden met visuele perceptie, schrijfstoornissen, ruimtelijke stoornissen, dyslexie en aandacht stoornissen. Hoogbegaafde kinderen kunnen een slecht zelfbeeld ontwikkelen als ze een leerstoornis hebben.
Een hoogbegaafd kind begrijpt en onthoudt moeilijke informatie erg makkelijk.Het leest veel en verzamelt ook in zijn vrije tijd veel informatie. Daardoor heeft het kind vaak een grote feitenkennis en een grote algemene ontwikkeling. Op methode- onafhankelijke toetsen scoort het vaak hoog.
Hoogbegaafdheid betekent dat je snel denkt en je ingewikkelde dingen goed kan begrijpen. Je werkt graag zelfstandig, bent nieuwsgierig en hebt veel motivatie. Ook ben je gevoelig en ervaar je veel emoties. Je vindt het fijn om dingen te bedenken, maken of te ontwikkelen.
Voor het begaafde kind is argumenteren vaak een oprechte poging om te achterhalen hoe de wereld werkt . Mensen met een hoger IQ zien de wereld vaak in een ander licht. Vaak produceert dat licht een perspectief dat anders is dan wat de gemiddelde persoon ziet.
Gedrags- en emotionele problemen die typisch worden beschreven bij intellectueel begaafde kinderen zijn angst [7], sociale terugtrekking [8, 9], een laag zelfbeeld [10] en buitensporig perfectionisme [7], die allemaal behoren tot de categorie van ‘internaliserende’ problemen [11].
Zelfpraat is een krachtig hulpmiddel voor motivatie en is vooral handig voor hoogbegaafde mensen met leerproblemen, omdat zij hun complexe hersenen beter moeten leren beheersen.
Om hoogbegaafdheid officieel te kunnen vaststellen, is op de eerste plaats een intelligentietest, of een IQ-test nodig. Onderdeel van hoogbegaafdheid is namelijk een bovengemiddelde intelligentie, wat zich vertaalt naar een IQ score die zich bevindt in het betrouwbaarheidsinterval waarin 130 zit.
Hoogbegaafdheid is geen stoornis en komt daarom niet voor in de DSM. Er is dus ook geen sprake van een diagnose. Je kunt hoogbegaafdheid wel laten vaststellen aan de hand van een begaafdheidsonderzoek en/of IQ test.
Hoogbegaafde kinderen hebben een verhoogde gevoeligheid voor sommige prikkels uit hun omgeving. Dit kan leiden tot zowel over- als onderprikkeling. Overprikkeling kan zich uiten in agressief gedrag of prikkelbaarheid. Onderprikkeling daarentegen zorgt voor verveling, dagdromen en onoplettendheid.
De ene hoogbegaafde kan een aanleg hebben voor wiskunde maar ondertussen slecht presteren in taalvakken.
Ze kunnen bijvoorbeeld al zien hoe ze iets willen, al weten hoe iets moet, maar nog niet de verfijnde motoriek hebben om het te maken. Zijn soms, niet altijd, cognitief ook al verder dan de sociale en emotionele ontwikkeling. Daardoor kan een hoogbegaafd kind heel volwassen en wijs overkomen.
Een autismespectrumstoornis (ASS) komt voor bij kinderen met alle intelligentieniveaus, dus ook bij hoogbegaafde kinderen. Echter: niet alle kinderen die hoogbegaafd zijn, hebben ook een autismespectrumstoornis.
Hoogbegaafde kinderen lopen vaak voor op hun leeftijdsgenoten in sociale en/of emotionele ontwikkeling. Ze spelen vaker alleen of niet op de manier zoals je dat gewend bent van andere kinderen. Bovendien gaan ze pas spelen als hun leerhonger voldoende gestild wordt.
Hoogbegaafde en getalenteerde kinderen kunnen zich op een uitdagende manier gedragen omdat ze zich gefrustreerd voelen of omdat ze geen leermogelijkheden hebben . U kunt strategieën op maat maken om de emotionele, sociale en gedragsmatige behoeften van hoogbegaafde en getalenteerde kinderen te ondersteunen.
Hoogbegaafde kinderen die enorm nieuwsgierig zijn en graag nieuwe dingen leren, vinden het vaak erg leuk om dingen uit te zoeken. Laat je kind eens op een speelse manier kennismaken met de wetenschap. Bijvoorbeeld door het aanbieden van een scheikundedoos, zodat ze zelf proefjes kunnen doen. Zoals zelf slijm maken.
Begaafde kinderen hebben vaak een buitengewoon vermogen om informatie te onthouden en te herinneren . Ze kunnen zich specifieke details herinneren van gebeurtenissen die jaren geleden plaatsvonden, waardoor de mensen om hen heen verrast worden met hun nauwkeurigheid. Dit sterke geheugen stelt hen in staat om academisch uit te blinken, omdat ze feiten en concepten gemakkelijk onthouden.
Deze personen floreren op puzzels en complexe problemen. Ze benaderen uitdagingen met een kalme en analytische mindset, bedenken effectieve strategieën en zetten door in moeilijkheden . Deze veerkracht en probleemoplossende vaardigheden stellen hen in staat om uit te blinken in veeleisende vakgebieden en obstakels te overwinnen.
Gedragsproblemen. De gedragsproblemen die zwakbegaafde kinderen over het algemeen meer laten zien dan gemiddeld begaafde kinderen hebben vaak te maken met overbeweeglijkheid, concentratie, impulsiviteit, koppigheid en agressie. Het kan zo zijn dat door de lagere intelligentie het normbesef van het kind zwak is.
Hoogbegaafde kinderen zijn net zo gevoelig als ze slim zijn . Hun gevoelens zijn intens. Sociaal-emotionele ontwikkeling zal de intellectuele ontwikkeling weerspiegelen. Dus een hoogbegaafd kind met een IQ in het 98-plus percentiel zal erg gevoelig zijn voor andere mensen.
Je kind houdt van leren, maar haat het gevoel iets niet te weten. Als leren te moeilijk voelt of als ze een fout maken, kunnen ze gaan huilen, hun werk verscheuren of weigeren mee te doen.
Belangrijke deelkenmerken van hoogbegaafdheid die je bij hoogbegaafde kinderen kunt herkennen zijn in ieder geval de volgende: nieuwsgierigheid, voorsprong in ontwikkeling, goed geheugen, leergierigheid, creativiteit, asynchrone ontwikkeling, complex denken, hooggevoeligheid en een sterk rechtvaardigheidsgevoel.
Hoogbegaafde kinderen zijn op veel manieren een uitdaging om op te voeden . Hoe begaafder het kind, hoe vaker het lijkt alsof de ouder gefrustreerd raakt door de discrepantie van iemand die in staat is om school te doen op verschillende niveaus boven het leeftijdsniveau, maar niet kan onthouden om zijn afgemaakte werk mee naar school te nemen.