Te veel zout is een gevaar voor de gezondheid. Zout verhoogt de bloeddruk en vergroot hiermee het risico op hart- en vaatziekten. De te hoge bloeddruk beschadigt de kleine bloedvaatjes in de nieren. En als je al nierschade hebt, ben je extra gevoelig voor te veel zout: je nierfunctie gaat daardoor sneller achteruit.
Te veel zout zal ertoe leiden dat het lichaam meer vocht vasthoudt. Hierdoor zit er meer vocht in de bloedvaten, staat er meer druk op de bloedvaten en moet het hart harder werken om het bloed rond te pompen. Minder zout eten verlaagt je bloeddruk.
Je hebt zout nodig. Je lichaam gebruikt dit voor het prikkelen van zenuwen, het samentrekken van spieren en het goed opnemen en afvoeren van vocht. Hiervoor is ongeveer 1 tot 3 gram zout nodig. Gemiddeld krijgen we zo'n 9 gram zout binnen.
Nederlanders eten ongeveer 8,5 gram zout per dag, mannen wat meer dan vrouwen. De norm voor onze dagelijkse zoutinname is echter maximaal 6 gram per dag. Hoge zoutconsumptie leidt tot een hogere bloeddruk en hoger risico op hart- en vaatziekten en nierschade.
Voor volwassenen geldt het advies om niet meer dan 6 gram zout per dag binnen te krijgen. Voor kinderen is dat minder (zie tabel). De nieren van baby's en jonge kinderen kunnen nog niet veel zout aan. Voeg daarom geen zout toe aan het eten van je baby of kind.
Welke kaas bevat minder zout? Alle jonge kazen, en dan met name de boerenkazen, hebben een lager zoutgehalte. Dit geldt bijvoorbeeld voor Maaslander, maar ook voor Emmentaler 45+ kaas, Milner, hüttenkäse, Leerdammer kaas en Goudse boerenkaas.
Brood bevat gemiddeld circa 0,35 gram zout (140 mg natrium) per boterham van ongeveer 35 gram. Het verschilt erg per broodsoort. Volgens het Warenwetbesluit Meel en brood mag er maximaal 1,8 procent (bakkers)zout berekend op de hoeveelheid droge stof in brood zitten.
Gewone kaas (20+, 30+, 40+ en 48+) bevat gemiddeld 0,4-0,5 gram zout per plak. Met een plak kaas bedoelen we 20 gram. De meeste plakken voorgesneden kaas wegen 30 tot 35 gram, dus bevatten ook meer zout.
En zo los je het snel op
Het maakt niet uit met welke te-veel-aan-zout-symptomen je dealt, de oplossing is meestal hetzelfde: verminder je zoutinname door te bezuinigen op bewerkte voedingsmiddelen en drink meer water. Hierdoor komt je lichaam weer terug in balans.
Het meeste zout krijg je binnen via vleeswaren, kaas, brood, soepen in blik of pak, kant-en-klaarmaaltijden, pizza's, sauzen en snacks. Fabrikanten voegen zout niet alleen toe vanwege de smaak, maar ook voor de houdbaarheid en structuur van een product.
Het betekent dat als je teveel zout eet, de bloedstroom in je hersenen vertraagt. En dat kan verstrekkende gevolgen hebben. Een verminderde bloedstroom kan namelijk leiden tot een te laag zuurstofgehalte, waarbij weefsels in het lichaam niet voorzien worden van voldoende zuurstof (hypoxie).
Overmatig zoutgebruik verhoogt je bloedvolume, waardoor het meer ruimte inneemt in de bloedvaten. Je bloedvaten zetten vervolgens uit om plaats te maken voor de extra massa, wat hoofdpijn kan veroorzaken.
Een zouttekort kan ontstaan als gevolg van uitdroging door ernstige diarree of braken. Een zouttekort doordat je te weinig zout binnenkrijgt via je eten komt zelden voor. Zout komt namelijk voor in veel voedingsmiddelen.
Te veel zout is een gevaar voor de gezondheid. Zout verhoogt de bloeddruk en vergroot hiermee het risico op hart- en vaatziekten. De te hoge bloeddruk beschadigt de kleine bloedvaatjes in de nieren. En als je al nierschade hebt, ben je extra gevoelig voor te veel zout: je nierfunctie gaat daardoor sneller achteruit.
Wat gebeurt er als je 4 eetlepels zout eet? Van die 6 gram zout is 2,4 gram natrium, en dat is de boosdoener als het gaat om je gezondheid. Natriumchloride verhoogt namelijk de bloeddruk, wat kan leiden tot hart-, hersen-, nier- en vaataandoeningen.
Zout verhoogt de bloeddruk en vergroot hiermee het risico op hart- en vaatziekten. De hoge bloeddruk beschadigt de kleine bloedvaatjes in de nieren. Het verlagen van de bloeddruk met medicijnen kan dit schadelijke effect van zout slechts ten dele verhelpen. Hoge bloeddruk en nierschade versterken elkaar.
Een hoge zoutconcentratie werkt als een bijtende stof en tast het maagslijmvlies aan. Een maaginhoud die rijk aan zout is, wordt ook trager uit de maag verwijderd, waardoor het slijmvlies nog langer aan de bijtende invloed blootgesteld wordt. De maagwand wordt ook kwetsbaarder voor kankerverwekkende stoffen.
De wetenschappers analyseerden 67 eerdere onderzoeken onder ruim 40.000 mensen. Minder zout eten bleek het cholesterol met 2,5 procent te doen stijgen en een bepaald type vet met 7 procent te verhogen, wat bloedproppen kan veroorzaken.
Voor je gezondheid zijn zoutsoorten als Himalayazout of Keltisch zeezout niet beter of slechter dan gewoon keukenzout. Deze zoutsoorten bevatten soms wat mineralen, maar in zulke kleine hoeveelheden dat het weinig met je gezondheid doet. Het is zeker geen reden om meer zout te gaan eten.
Nestlé's MAGGI gaat voor minder zout. Zout speelt een belangrijke rol in voeding op het gebied van smaak, textuur en houdbaarheid. Nederlanders krijgen echter nog steeds meer zout binnen dan het door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aanbevolen maximum van 6 gram per dag.
Brood bevat gemiddeld circa 0,35 gram zout (140 mg natrium) per boterham van ongeveer 35 gram. Het verschilt erg per broodsoort. Volkorenbrood is de meest gezonde keuze omdat het de meeste vezels en andere gunstige voedingsstoffen bevat.
Het gebruik van zout verminderen
Gebruik verse, onbewerkte producten. Voedingsmiddelen die geen (voor)bewerking hebben ondergaan, zoals vers fruit en verse groenten, bevatten van nature maar een beperkte hoeveelheid natrium. Dit geldt ook voor onbewerkt vlees, gevogelte en vis.
Licht gezouten vleeswaren zijn fricandeau, kalkoenfilet, kipfilet, lichtgezouten rookvlees en rosbief. U kunt ook zelf vers vlees zonder zout bereiden met gebruikmaking van kruiden en specerijen. Bijvoorbeeld rosbief, lever, gehakt(ballen), kip, tong etc. Er zijn ook enkele soorten natriumarme vleeswaren te koop.