Niet alleen olie, gas en graan worden veel duurder door de oorlog in Oekraïne. De prijzen van batterijen, chips en bouwmaterialen kunnen ook gaan stijgen.
Door de oorlog in Oekraïne is de aanvoer van (onder meer) maïs sterk verstoord. Hierdoor stijgen de voerkosten in de Nederlandse varkenshouderij en pluimveesector. Nederland is voor zijn veevoer sterk afhankelijk van de import uit Oekraïne. Door de oorlog staat ook de beschikbaarheid van maïs onder druk.
Er wordt onder meer kerosine, benzine en producten voor de chemische industrie mee gemaakt. Hoewel het voor Europa mogelijk is om ruwe olie uit andere landen te halen, zal ook de olieprijs verder stijgen als de oorlog in Oekraïne voortduurt.
NIJMEGEN - Benzine, gas, brood en zelfs friet: alles wordt steeds duurder. Komt dat allemaal alleen maar door de oorlog in Oekraïne? Of zijn er ook andere oorzaken? En wanneer houden de prijsstijgingen op?
Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog. Landbouweconoom Koos Gardebroek voorziet vooral problemen voor Nederlanders met een kleine portemonnee: 'Het kan oplopen tot honderden euro's per jaar.
Ruwe zonnebloemolie en maïs zijn voor Nederland de belangrijkste producten uit Oekraïne. De invoerwaarde van deze twee producten was in 2021 ongeveer even groot en bij elkaar opgeteld 52,5 procent van de totale invoer uit Oekraïne. Kool- en raapzaad zijn goed voor 17 procent van de invoerwaarde.
Vooral producten die veel energie kosten om te produceren worden duurder. Ook stijgen de prijzen van veel producten waarvan Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland een belangrijke producent zijn. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, gas, graan, hout, nikkel, palladium, aluminium.
Chocola, bananen, appels en schoonmaakmiddelen werden maar een beetje duurder. Dat concludeert marktonderzoeker GfK dat de prijzen bijhield van 55 producten in negen verschillende supermarktketens in de periode september 2021-juli 2022.
Pasta, brood en zuivel stegen nog meer in prijs dan dat gemiddelde, stelt marktonderzoeker GfK na onderzoek. De prijs van appels en bananen bleef in net geen jaar tijd juist zo goed als gelijk. Volgens Norman Buysse, bedrijfsadviseur bij GfK, doen supermarkten dat uit strategische overwegingen.
Wat betreft de dagelijkse voedingsproducten zijn onder meer vlees en groente duurder geworden, volgens het CBS. Dat komt omdat kassen vaak worden verwarmd met gas, en omdat boeren te maken hebben met hoge kosten voor kunstmest of grondstoffen voor veevoer.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
De oorlog in Oekraïne leidt ook tot grote tekorten van biologische grondstoffen voor diervoeders. De sector heeft bij de Europese Unie een derogatie aangevraagd zodat pluimveebedrijven en varkensbedrijven 5 procent gangbaar eiwitrijk veevoer mogen bijmengen in biologisch voer.
Zo blijkt dat zwangerschapstests, condooms en 'andere mechanische voorbehoedsmiddelen' (zoals spiraaltjes) gemiddeld 3,2 procent goedkoper werden. Maar ook het beddengoed werd gemiddeld een klein beetje minder duur: 1,3 procent. Producten van papier werden 5,1 procent goedkoper ten opzichte van maart 2021.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Goedkoopste supermarkt 2022
Dat was volgens onderzoek van het televisieprogramma Kassa jarenlang het geval. In 2022 is er een andere winnaar. Jumbo blijkt dit jaar de goedkoopste supermarkt te zijn. Op de tweede plek is Plus geëindigd.
Sinds september vorig jaar lopen de prijzen van voeding iedere maand sneller op. Vooral zuivel en vlees werd duurder, maar ook brood, oliën en vetten, groente, vis en fruit steeg verder in prijs. De inflatie in het algemeen nam in juni iets af, van 8,8 naar 8,6 procent. Dat is nog altijd een uitzonderlijk hoog niveau.
Volgens de consumentenbond is de Jumbo inderdaad de goedkoopste supermarkt van Nederland. De consumentenbond kijkt in haar onderzoek naar de prijs van de 110 meest gekochte A-merken.
Papier, beddengoed en gordijnen goedkoper
Bij 26 categorieën zijn de producten echter goedkoper geworden. Dat is om te beginnen het geval bij producten van papier. Die zijn ten opzicht van maart 2021 5,1 procent goedkoper geworden. Ook beddengoed en gordijnen zijn respectievelijk 1,3 en 1,1 procent goedkoper geworden.
Prijzen gaan op alle fronten omhoog: grondstoffen, verpakkingen, transport, energie en arbeid zijn duurder geworden. Dat heeft een domino-effect op de voedselprijzen." Prijsstijgingen komen onder andere doordat de kosten fors zijn gestegen. Ook boodschappenbezorger Picnic zegt dat de prijzen enorm fluctueren.
Oekraïne is een grote Europese staat en een grote markt met 42 miljoen consumenten. Het land is rijk aan grondstoffen (vruchtbare gronden, steenkool en erts mijnbouw (mangaan, titanium, ijzer). Het Oekraïense BNP is bij huidige prijzen bijna 131 miljard USD.
Nederland hielp in eerste instantie Oekraïne aan bijvoorbeeld helmen, defensieve middelen, maar nu we ook offensieve wapens leveren (pantserhouwitsers), schuiven we meer op. Ook hoogleraar Geschiedenis en politiek van Rusland Hans van Koningsbrugge ziet dat Nederland steeds meer betrokken raakt bij het conflict.
Hieronder vallen koffie, olieproducten als soja, palm- en zonnebloemolie. Maar ook granen, en veevoer voor de zuivel- en vleesindustrie. Nederlandse boeren exporteren veel.