Een trauma herkennen
Een traumatische ervaring kan leiden tot het hebben van flashbacks van de gebeurtenis, herbelevingen van de gebeurtenis overdag of in je slaap. Voorbeelden van een traumatische ervaring kunnen zijn; een ongeluk hebben gehad. getuige zijn geweest van een inbraak of overval.
De klinische praktijk confronteert ons bovendien met 'Type III trauma': extreme stress, waarbij hersenspoeling, isolatie en sensorische deprivatie een rol spelen die resulteert in ernstige dissociatieve stoornissen, zoals dissociatieve identiteitsstoornis, veelal met ernstige comorbiditeit onder andere in de vorm van ...
Ingrijpende gebeurtenissen zoals een overval, oorlogsgeweld, een verkeersongeluk, mishandeling of een verkrachting zijn traumatisch en kunnen (langdurig) psychische klachten tot gevolg hebben. Deze psychische klachten kunnen leiden tot een posttraumatische stress-stoornis, oftewel PTSS.
Je kunt de ervaring niet loslaten. Als je dit herkent, is er mogelijk sprake van een Trauma of een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Klachten kunnen ontstaan direct na de traumatische gebeurtenis, maar ook veel later. Bij een posttraumatische stressstoornis zijn de klachten langer dan een maand aanwezig.
Wat is trauma? In de psychiatrie en psychologie wordt de term trauma gebruikt wanneer iemand na een schokkende gebeurtenis blijft steken in gevoelens van angst, woede of eenzaamheid. De gebeurtenis is in dat geval zo ongewoon, pijnlijk, schokkend of extreem dat het niet lukt om ermee om te gaan.
Wanneer je een trauma niet goed kunt verwerken, levert dit langdurig klachten op: er kan PTSS ontstaan. PTSS beïnvloedt je leven op verschillende vlakken. Sommige mensen met PTSS kunnen tijdelijk niet meer naar werk of naar school.
Een populaire en goed werkende therapievorm voor traumaverwerking is Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). Deze succesvolle techniek helpt vastgelopen verwerking van traumatische ervaringen weer op gang. Dit gebeurt zonder uitgebreide gesprekken en in een zeer korte tijd.
Minder mensen maken type II-trauma's mee. Dat zijn langdurige en herhaalde traumatische ervaringen met interpersoonlijk geweld, zoals huiselijk geweld, seksueel en lichamelijk geweld in de kindertijd, marteling of oorlogsgerelateerde trauma's.
Vicarious trauma (plaatsvervangend trauma): zelf lopen we geen trauma op maar we worden blootgesteld aan andermans traumatische ervaringen en emoties. Onbewust heeft dit ook effect op jezelf. Let op: je brein kent geen verschil tussen fictie en werkelijkheid. Iets heftigs zien op tv kan dus dezelfde impact hebben.
Dissociatie is een verstoring en/of onderbreking van het normale psychisch functioneren, die van invloed is op onder andere het denken, geheugen, identiteit, emotie, perceptie, lichaamsbeleving, motorische controle en gedrag. Dissociatieve symptomen kunnen ieder gebied van het psychisch functioneren verstoren.
Traumatische ervaringen kunnen leiden tot problemen in het omgaan met uzelf en anderen. U heeft bijvoorbeeld minder controle over uw gevoelens en gedrag. Er is sprake van een grotere kwetsbaarheid of gevoeligheid. Sommige mensen trekken zich terug en zijn somber.
Als je dagelijks veel last hebt van de gevolgen van een traumatische ervaring, spreken we van een psychotrauma of een stressgerelateerde stoornis. Psychotrauma en andere stressgerelateerde stoornissen hebben een duidelijke aanleiding: ze ontstaan door een ingrijpende, zeer bedreigende gebeurtenis.
De meeste mensen kunnen een traumatische ervaring zelf verwerken.Maar soms lukt dat niet. De herinneringen en de daarbij behorende angstige gevoelens en/of gevoel van machteloosheid blijven terugkomen.
U heeft minder interesse in de dingen die u vroeger wel leuk vond, in andere mensen, of in de toekomst. Dat wordt gevoelsarmoede genoemd. Het is moeilijker om uw gevoelens te laten zien, of het voelt alsof u bent vervreemd van de anderen. Alsof u er niet meer bij hoort.
Acute stressstoornis wordt ook wel een acute stressreactie, (psychische) shock of acute crisisreactie genoemd. Een acute stressstoornis is tijdelijk en duurt maximaal vier weken. Risicoverhogende factoren voor het ontwikkelen van deze stoornis zijn een hoge leeftijd en vermoeidheid.
Wanneer je meerdere traumatische ervaringen hebt gehad, dan kan er sprake zijn van een complex trauma, complexe PTSS genoemd. Bij (complexe) PTSS heb je vaak moeite met het omgaan met emoties en problemen bij het opbouwen en onderhouden van relaties.
De afkorting staat voor Eye Movement Desensitization Reprocessing. Bij een EMDR behandeling helpt de psycholoog je om de emotionele lading bij een heftige herinnering te verminderen. Je vergeet niet wat er is gebeurd, maar de emoties die je erbij voelt worden minder sterk.
“Niet iedereen slaat hun trauma op in de heupen. Sommige mensen doen dit in hun borst, schouders, nek, rug, of onderrug.Je kan je trauma op allerlei plekken opslaan,” antwoordt ze. De gevolgen van mentale trauma's worden steeds meer besproken in video's op social media als Instagram en TikTok.
PTSS en triggers
, hebben vaak last van triggers. Triggers kunnen klachten die bij PTSS horen veroorzaken, zoals flashbacks, nachtmerries, heel erge angst en vermijdingsgedrag.
Herbelevingen worden meestal uitgelokt (getriggerd) door een zogenaamde 'trigger'. Dit kan gaan om subtiele dingen, zoals een geur of de klank van iemands stem. Mensen met PTSS staan eigenlijk continu op scherp, door angst voor mogelijke dreigingen. Hierdoor kunnen zij snel schrikken.