Het voornaamste risico van grote doses straling is het ontstaan van kanker. De hoeveelheden straling die gebruikt worden bij een röntgenonderzoek zijn te klein om aan te tonen dat hierdoor kanker ontstaat.
Röntgenstraling kan het DNA beschadigen. Te veel ioniserende straling kan namelijk de opbouw van atomen veranderen. Wanneer beschadigd DNA niet goed hersteld wordt, kan dit op langere termijn kanker veroorzaken.
Er wordt vaak gedacht dat de straling die gebruikt wordt bij röntgenonderzoek, gevaarlijk is. De hoeveelheid straling (doses) die gebruikt wordt voor röntgenonderzoek is echter zo klein, dat er geen schadelijke effecten kunnen optreden. Uw arts weegt af of een röntgenonderzoek echt noodzakelijk is.
Het laten maken van één of twee, of zelfs meerdere röntgenfoto's per jaar kan geen kwaad. Röntgenstraling is alleen schadelijk als u er vaak en lang aan blootgesteld wordt.
Echt serieus wordt het rond de 4000 millisievert. Als een persoon dan niet wordt behandeld, kan hij binnen twee maanden sterven. Bij 10.000 millisievert zal iemand in een of twee weken dood zijn aan interne bloedingen. Het dubbele daarvan tast het centrale zenuwstelsel aan en leidt binnen enkele uren tot de dood.
Uit de vele onderzoeken is gebleken dat er twee effecten kunnen optreden door straling. Het voornaamste risico van grote doses straling is het ontstaan van kanker. De hoeveelheden straling die gebruikt worden bij een röntgenonderzoek zijn te klein om aan te tonen dat hierdoor kanker ontstaat.
Bij de meeste onderzoeken wordt gebruik gemaakt van Technetium 99m. De hoeveelheid radioactiviteit van deze stof halveert iedere 6 uur. Daarnaast scheidt het lichaam deze stof via de natuurlijke weg uit. Hierdoor is de radioactieve stof slechts enkele dagen in uw lichaam aanwezig.
Hoe hoger de dosis van een persoon is, hoe groter is de kans op het krijgen van kanker. Ook een kleine dosis brengt een klein risico op kanker met zich mee. Bij een extreem hoge dosis straling kan iemand acuut ziek worden. We spreken dan over stralingsziekte.
De symptomen van stralingsziekte zijn vermoeidheid, misselijkheid, braken en diarree. Omdat deze symptomen ook optreden bij griep wordt een diagnose vaak laat gesteld. Wanneer de dosis die van 8 Gy overschrijdt, heeft dit de dood tot gevolg.
Beschermende kleding
Om het lichaam te beschermen tegen ioniserende straling is er speciale stralingswerende kleding ontwikkeld. In dit soort kleding is een bepaalde loodwaarde verwerkt waar straling niet doorheen kan.
Voor werknemers die tijdens het werk met ioniserende straling te maken hebben, geldt een maximale effectieve dosis van 20 millisievert (mSv) per jaar. Voor zwangere vrouwen is dat maximaal 1 mSv tijdens de zwangerschap, vanwege de risico's voor de ongeboren vrucht.
Het voornaamste risico van ioniserende straling is het ontstaan van kanker. De kansgebonden effecten zijn bij hoge doses wetenschappelijk aangetoond. De hoeveelheden straling gebruikt bij röntgenonderzoek zijn zo klein dat het moeilijk is om wetenschappelijk aan te tonen dat hierdoor kanker ontstaat.
“Bij CT wordt een dosis röntgenstraling gebruikt die vele malen hoger is dan bij een gewone röntgenfoto. Röntgenstraling is schadelijk en richt zijn schade aan op het moment van toediening. Als standaard zou je kunnen aanhouden dat iemand niet meer dan drie maal per jaar CT-onderzoek mag ondergaan.
Beeldvorming ontstaat doordat de straling afhankelijk van de energie door de meeste zachte weefsels wordt doorgelaten, maar door vooral harder calciumhoudend weefsel wordt tegengehouden. Zo houdt bijvoorbeeld bot veel straling tegen maar kraakbeen veel minder tot geen.
Met behulp van röntgenstraling kunnen we de binnenkant van uw lichaam afbeelden. Röntgenstraling wordt door harde weefsels, zoals botten tegengehouden, terwijl de zachtere weefsels, deze straling doorlaten. Hierdoor ontstaan verschillende grijswaarden op een röntgenfoto.
Voor mensen is gammastraling erg gevaarlijk, omdat het zoveel energie heeft en moeilijk tegen te houden is. Vaak heb je een dik stuk lood of ongeveer een meter beton nodig om de meeste gammastraling tegen te houden. In het menselijk lichaam kan gammastraling veel schade aanrichten.
Hoewel we het niet kunnen voelen, kan ioniserende straling schade veroorzaken in ons lichaam als we hieraan worden blootgesteld. De mate van blootstelling hangt af van de hoeveelheid en soort radioactieve stoffen die vrijkomen.
Aluminiumfolie houdt straling tegen. Wikkel de antenne van uw router in folie en test of u nog steeds bereik heeft op de plekken waar u WiFi nodig hebt. Is dit het geval, dan heeft u een gedeelte van de overbodige straling geëlimineerd.
De elektromagnetische straling van antennes kunnen een opwarmend effect hebben op het lichaam. Andere effecten op de gezondheid zijn niet aangetoond. Sommige mensen melden wel klachten over de gezondheid zoals hoofdpijn, slapeloosheid en duizeligheid.
Tot de meest stralingsgevoelige cellen behoren de stamcellen van hemopoëtisch weefsel en de cryptcellen van de darm.
Verwijder uzelf en anderen zo ver als mogelijk van de stralingsbron. De intensiteit van ioniserende straling neemt namelijk af met de afstand. Beperk de blootstelling zo veel mogelijk in tijd. Plaats één of meerdere afschermende schuttingen tussen de stralingsbron en de personen die eraan worden blootgesteld.
De blootstelling aan straling bij een gewone röntgenfoto van hart en longen bedraagt ongeveer 0,1 mSv. Bij een CT- scan van de borstkas is de stralingsdosis in Nederland gemiddeld 5,5 mSv. In het Maastricht UMC+ ligt deze dosis tussen 2,9 en 4,9 mSv.
Soms wilt uw huisarts extra onderzoek laten uitvoeren. Bijvoorbeeld bloed prikken, een röntgenfoto of een hartfilmpje. Dit wordt vergoed uit uw basisverzekering.
Hoelang blijft de radioactiviteit in mijn lichaam? In de meeste gevallen neemt de radioactiviteit snel af, met een halfwaardetijd van 2 tot 6 uur. In zeldzame gevallen duurt de halveringstijd langer, maar de toegediende activiteit is veel lager.