Het gevoel van kracht en geluk neemt toe door muziek, terwijl negatieve gedachten zoals spanning, depressie en angst onderdrukt worden door muziek. Dit effect is alleen werkzaam bij een laag tot middelmatige inspanning. Bij zware inspanningen heeft muziek helaas geen effect op vermindering van het vermoeidheidsgevoel.
Muziek luisteren werkt positieve gevoelens in de hand en vermindert stress. Tijdens het luisteren naar muziek komen er namelijk verschillende stoffen vrij. Muziek kan je laten glimlachen of huilen van ontroering, je laten ontspannen na een drukke dag of je oppompen voor een rondje hardlopen.
Muziek kan namelijk helpen om emoties die je voelt (maar waar je niet steeds taal aan kunt geven) te (her)beleven en te benoemen. Muziek kan emoties in het hier en nu versterken (denk bijvoorbeeld aan een begrafenis waar een droef liedje wordt gespeeld, of een feestje waar vrolijke muziek wordt gedraaid).
In onze hersenen werkt muziek op twee neurotransmitters: op dopamine, wat onze emotionele reacties reguleert, en op serotonine, wat onze stemming en sociaal gedrag kan beïnvloeden. Dat is waarom liedjes ons soms echt kunnen grijpen en ons terugbrengen naar mooie, of minder mooie, herinneringen.
Het raakt je: verwon- dert, verbaast, emotioneert, brengt herinneringen boven. Het verbindt je met anderen. Muziek grijpt in op de diepste structuren van het brein. Het is een psychofysiologisch oermechanisme van de mens.
Muziek kan sociale banden versterken
Dit is een stof in je hersenen dat een belangrijke rol speelt bij de hechting en opbouwen van vertrouwen tussen mensen. Een andere studie toont aan dat bij het luisteren naar muziek het ”feelgood-hormoon” dopamine vrijkomt. Dit hormoon wordt geassocieerd met leren en geheugen1234.
Uit een onderzoek in 2019 kwam naar voren dat muziek het beloningscentrum van de hersenen stimuleert. Je bent dan extra gemotiveerd om informatie op te nemen en dingen gedaan te krijgen. Ideaal als je een grote presentatie moet voorbereiden of een berg papierwerk moet doorspitten voor een gesprek met een klant.
Het maakt op hoge leeftijd nog herinneringen los, ook bij mensen met dementie. Wanneer je naar muziek luistert zorgt het ervoor dat je ontspannen bent, je bloeddruk verlaagt en je minder gestrest voelt. De positieve invloed van muziek wordt steeds meer gebruikt bij behandelingen van slapeloosheid en depressie.
Muziek is een tijdskunst, met hoorbare (geluiden, klanken, tonen) of (onhoorbare stiltes, pauzes) elementen in opeenvolging of tegelijkertijd. Daarnaast worden geluiden alleen tot muziek gerekend als zij met die bedoeling voortgebracht worden door een muziekinstrument of de menselijke stem.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat muziek zowel acute pijn als chronische pijnklachten vermindert. Rustige muziek maakt endorfine, oxytocine en dopamine vrij in de hersenen. Dit zijn hormonen en neurotransmitters die zorgen voor pijnverlichting en een betere stemming. Je kan muziek ook medisch inzetten.
Muziek ontspant en prikkelt de hersenen
Ook als u luistert naar muziek heeft dat al een positieve invloed op de hersenen. Het maakt tot op hoge leeftijd herinneringen los, ook bij mensen met dementie. Ook zorgt het voor ontspanning, verlaging van de bloeddruk en vermindering van stress.
Maar van muziek kun je ook hartstikke gelukkig worden. Als je naar muziek luistert maakt je lichaam dopamine aan in de hersens. Dat een stofje dat bijvoorbeeld ook vrijkomt wanneer je seks hebt of drugs gebruikt. De proefpersonen op wie de test gedaan werd, kozen nummers uit waar ze kippenvel van zouden krijgen.
Negatieve effecten van muziek
Te lang luisteren naar verdrietige of met woede gevulde muziek kan de afgifte van cortisol verhogen en hersengebieden stimuleren die geassocieerd worden met negatieve emoties. Het kan zelfs de bedreigingsdetectiesystemen in de hersenen inschakelen.
Onderzoeksresultaten. Volgens medische onderzoekers kan muziek ook een geneeskrachtige werking hebben. Het beïnvloedt de hersenen dusdanig, dat er stoffen aangemaakt worden die voor genezing kunnen zorgen. Uit een onderzoek van Lombard uit 1887 bleek namelijk dat het menselijke zenuwstelsel reageert op muziek.
Volgens wetenschappelijk onderzoek van onder meer neuropsycholoog Erik Scherder komt dat doordat muziek ervoor zorgt dat de aanmaak van stresshormonen wordt geremd. Muziek maakt dat eenzame mensen zich minder alleen voelen, kan ons tijdelijk slimmer maken en werkt verzachtend op fysieke pijn.
Muziek kan troosten, afleiden, rust geven en vrolijk maken. Muziek maken is ook een sociaal gebeuren, omdat je het vaak met elkaar doet. Zelf een instrument leren bespelen maakt kinderen zelfverzekerder. Het is goed voor hun zelfvertrouwen en hun zelfbeeld.
Liedjes schrijven, ook wel songwriting genaamd, kan je op verschillende manieren doen. Je kunt liedjes schrijven met de piano, de gitaar, door te neuriën, of zelfs uit je hoofd schrijven (denk aan Mozart, die muziek in zijn hoofd hoorde en het vanuit daar op ging schrijven).
' Erik Scherder: 'Muziek in de les bouwt aan de cognitieve reserve van het kinderbrein. Studies tonen aan dat hun brein complexer wordt door allerlei nieuwe verbindingen aan te leggen. Het vermogen om verbanden te leggen en om te plannen gaat vooruit, maar ook vaardigheden in rekenen en taal.
Het maken van muziek draagt bij aan de emotionele intelligentie van kinderen en het stimuleert hun creatieve activiteit, motoriek, sociale vaardigheden en schoolprestaties. Dat zegt Erik Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit.
Muziek raakt je: het doet je verwonderen, verbazen, emotioneren, herinneren, het verbindt je met anderen. Muziek grijpt in op de diepste structuren in het brein. We leren het zelfs eerder dan taal.
Aan de hand van baanbrekend hersenonderzoek onderscheidde hij zeven oer-emoties, ook wel emotiesystemen genoemd (zie het kader onderaan). Hij noemde ze: Zoek, Spel, Lust, Zorg, Paniek/Verdriet, Angst en Woede (met hoofdletters, om ze te onderscheiden van de bijbehorende gevoelens).
Angst en hoop zijn de twee sterkste emoties van de mens.