Signalenlijst kindermishandeling (4-12 jaar)
Als kinderen mishandeld, verwaarloosd en/of misbruikt worden, kunnen ze signalen uitzenden. Het gebruik van een signalenlijst kan zinvol zijn, maar biedt ook een zekere mate van schijnzekerheid.
Denk bijvoorbeeld aan kinderen die getuige zijn van geweld in huis, kinderen die zelf slachtoffer zijn van mishandeling/verwaarlozing of kinderen die afhankelijk zijn van volwassenen, die echter door alcohol- of drugsgebruik, een psychische ziekte of agressie in de huiselijke sfeer niet in staat zijn om voor het kind ...
Als een kind niet veilig is of in gevaar is, kan iemand dat melden bij Veilig Thuis. Veilig Thuis is het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling. Overal in Nederland zijn er steunpunten van Veilig Thuis. Iedereen kan een melding doen.
Vijf stappen
Stap 1: In kaart brengen van signalen. Stap 2: Overleggen met een collega (eventueel Veilig Thuis raadplegen van of een deskundige op het gebied van letselduiding). Stap 3: Gesprek met de betrokkene(n). Stap 4: Wegen van het huiselijk geweld of de kindermishandeling.
Anoniem melden
Professionals kunnen hun vragen en zorgen anoniem voorleggen. Bij een adviesvraag noteert Veilig Thuis geen gegevens van de betrokkenen. Een professional kan alleen bij hoge uitzondering anoniem blijven bij een melding: als open melden de veiligheid van het kind of de professional zelf in gevaar brengt.
Psychische mishandeling (ook wel emotionele - of geestelijke mishandeling genoemd) is het stelselmatig uitschelden, treiteren, vernederen, bedreigen, kleineren, overvragen, isoleren of elk ander gedrag dat een negatieve invloed kan hebben op de emotionele ontwikkeling van een kind.
Theoretisch valt psychische mishandeling in het Wetboek van Strafrecht onder mishandeling. Maar hoe maak je psychische mishandeling aantoonbaar? In het geval van partnergeweld adviseert de politie slachtoffers om concreet bewijsmateriaal te verzamelen, in de vorm van filmpjes of tekstberichten.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Haast hebben, spullen laten slingeren, een stoel pakken in plaats van een trapje, maar ook versuft zijn door medicijngebruik: het zijn allemaal voorbeelden van situaties en gedrag met een groot risico op vallen; Veroudering.
Veilig Thuis is een regiecentrum Bescherming en Veiligheid. Iedereen die zich zorgen maakt over een kind, gezin of oudere kan hier aankloppen. Veilig Thuis is er voor iedereen. Voor kinderen, voor jongeren, volwassenen en ouderen.
Op onderstaande illustratie zie je de locaties die blauwe plekken verdacht maken voor kindermishandeling: de binnenzijde van lichaamsdelen, plekken waar géén bot dicht aan het oppervlak zit, de oorschelp en wangen, de halsregio, de voorzijde van de romp, handen en voeten en het genitale gebied.
STAP 4: Weeg het geweld
Maak een inschatting van de aard en de ernst van de situatie op basis van signalen, het overleg met een collega en het oudergesprek. Vraag bij twijfel advies aan Veilig Thuis. Bij een reële kans op schade: melden.
Onder actieve mishandeling vallen lichamelijke mishandeling, emotionele mishandeling en seksueel geweld. Bij passieve mishandeling laat de volwassene juist iets na waardoor het kind mishandeld wordt. Onder passieve mishandeling vallen emotionele en lichamelijke verwaarlozing.
Verbaal geweld is iemand met woorden schade berokkenen. Verbaal geweld kan zich eenmalig of herhaaldelijk voordoen. Het kan op zachte toon of met luide stem (schreeuwen, roepen, tieren…, maar ook door te zwijgen).
Emotionele/psychische mishandeling is in Nederland (nog) niet apart strafbaar. Daders worden vooral vervolgd als het gebeurt in combinatie met fysiek of seksueel geweld. Toch biedt de wet wel aanknopingspunten om aangifte te doen.
Kindermishandeling gaat niet altijd om zichtbare schade, zoals blauwe plekken of brandwonden. Ook zonder dat je het ziet kan er sprake zijn van een vorm van kindermishandeling. Denk dan aan: schreeuwen, kleineren of bang maken.
Je partner kan zich bijvoorbeeld niet afstemmen op jouw gevoelens, ook al geef je die wel aan. Of ontkent je gevoelens en doet je verzanden in eindeloze wel/niet discussies. Dit leidt op den duur tot vereenzaming binnen de relatie. Je 'verhongert' emotioneel als het ware.
Word je door iemand in je omgeving gekleineerd, geïntimideerd of gepest? Dan kan er sprake zijn van geestelijke mishandeling. Geestelijke mishandeling wordt ook wel psychische of emotionele mishandeling genoemd. Langdurige en herhaalde geestelijke mishandeling levert grote spanningen op.
Emotionele chantage is een vorm van manipulatie. Daarom wordt het ook wel eens emotionele manipulatie genoemd. Het komt erop neer dat iemand een ander chanteert door gebruik te maken van zijn zwakheden. Denk daarbij aan schuldgevoelens of angst.
De anonimiteit van de melder wordt verder beschermd door technische maatregelen en jurisprudentie. Alleen volledig anonieme meldingen worden doorgestuurd naar onze partners. Zo komen er geen gegevens van jou in het dossier van de verdachte terecht. Je hoeft dus ook niet te getuigen in een rechtzaal.
Iedereen kan een melding doen bij Veilig Thuis. Bijvoorbeeld als iemand zich zorgen maakt over jouw thuissituatie. De meeste meldingen worden gedaan door de politie. Maar ook leraren, hulp- en zorgverleners, verpleegkundigen, (huis-)artsen, familieleden, buren of vrienden kunnen een melding doen.
De term 'huiselijk geweld' verwijst naar de relatie tussen pleger en slachtoffer. Er is meestal sprake van een machtsverschil. Het slachtoffer is afhankelijk van de dader. Het gaat bij huiselijk geweld om lichamelijke, seksuele en psychische vormen van geweld.