Hyponatriëmie bij de oudere patiënt Hyponatriëmie is een vaker voorkomend verschijnsel bij de oudere, gehospitaliseerde patiënt. Meest voorkomende oorzaken zijn hartfalen, diuretica, dehydratie en SIADH.
Hyponatriëmie is een elektrolytstoornis die veel voorkomt bij ouderen. De stoornis kan lang symptoomloos verlopen, maar heeft uiteindelijk ernstige gevolgen. De belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van hyponatriëmie is het gebruik van een thiazidediureticum.
Hyponatriëmie komt vaker voor bij oudere volwassenen omdat ze vaker medicijnen nemen of medische problemen hebben waardoor ze een groter risico lopen op de stoornis . Deze omvatten: Medicijnen die ervoor zorgen dat het lichaam meer urine aanmaakt, diuretica genaamd. Sommige soorten antidepressiva.
Hyponatriëmie is een tekort aan natrium in het bloed. Er wordt gesproken van een hyponatriëmie wanneer de serumconcentratie lager is dan 135mmol/L. Een van de oorzaken van een hyponatriëmie is een teveel aan water (waterintoxicatie).
Een verlaagde hoeveelheid natrium in bloed (natriumconcentratie minder dan 135 mmol/L, hyponatriëmie) wordt meestal veroorzaakt door veel natriumverlies bij onder andere diarree, overmatig zweten, het gebruik van plaspillen of een nierziekte.
Medische aandoeningen die het risico op hyponatriëmie kunnen vergroten, zijn onder andere nierziekte, het syndroom van inadequate secretie van antidiuretisch hormoon (SIADH) en hartfalen .
Het gaat bijvoorbeeld om protonpompinhibitoren, NSAID's (o.a. ibuprofen), opiaten (o.a. tramadol), colchicine in toxische dosis, theofylline.
Letop: Kalium is een effectieve osmol dus kalium in het infuus draagt bij aan correctie hyponatriëmie! Behandelen: stop (hypertoon) infuus, start 5% glucose à 10 ml/kg/u (met regelmatige controle diurese en serum-Na).
Een lagere serumosmolaliteit verhoogde het risico op cardiovasculaire mortaliteit . De buigpunten van osmolaliteit op totale en cardiovasculaire mortaliteit waren 281 mmol/kg.
Een mild tekort aan kalium geeft weinig klachten. Bij een meer ernstig tekort kan je last hebben van vermoeidheid, spierzwakte, obstipatie, vaak plassen of verlies van eetlust. Ernstig kaliumtekort kan tot hartritmestoornissen leiden.
Bewijs van nierfalen (verhoogde bloedureumstikstof [BUN] en creatininespiegels) wijst op primaire nierziekte als waarschijnlijke oorzaak van hyponatriëmie . Als BUN en creatininespiegels normaal zijn, moet het extracellulaire vloeistofvolume worden beoordeeld.
Lichte hyponatriëmie zonder uitdroging kan worden behandeld door een vochtbeperking voor te schrijven of medicijnen aan te passen. Bij een ernstige hyponatriëmie moet de patiënt worden opgenomen in het ziekenhuis. Via een infuus wordt dan natrium en vocht toegediend. Soms wordt dit gecombineerd met een plasmiddel.
Type A wordt gekenmerkt door een ongereguleerde secretie van vasopressine, type B door een verhoogde basale secretie van vasopressine ondanks normale regulatie door osmolaliteit, type C door een 'reset osmostaat' en type D door ondetecteerbare vasopressinespiegels (bij deze patiënten kan er sprake zijn van een gain-of-function mutatie van de V2-receptor).
Opvallend genoeg vertraagt zout de bloedstroom in het brein, wat kan leiden tot een te laag zuurstofgehalte en beschadiging van hersenweefsels. Het is bekend dat teveel zout schadelijk is voor je gezondheid. Zo leidt het bijvoorbeeld tot een hoge bloeddruk, waardoor de kans op hart- en vaatziekten toeneemt.
In bijna alle voedingsmiddelen zit van nature een beetje natrium. Keukenzout bestaat uit natrium (en chloor). Keukenzout zit in nagenoeg alle industrieel bereide producten, variërend van soep tot saus en van chips tot koekjes. Ook brood en vleeswaren bevatten keukenzout en dus natrium.
Een lagere dan normale osmolaliteit kan het gevolg zijn van: ADH-oversecretie . Bijnieren die niet normaal werken. Aandoeningen die verband houden met longkanker (wat leidt tot syndroom van inadequate ADH-productie, of SIADH)
Alle opgeloste stoffen bij elkaar noemen we de osmotische waarde van een oplossing. Een oplossing met lage osmotische waarde bevat dus weinig opgeloste stoffen (en relatief veel water) en een oplossing met een hoge osmotische waarde bevat veel opgeloste stoffen (en relatief weinig water).
U moet bijvoorbeeld vaak plassen als uw bloedosmolaliteit te laag is. Dit helpt uw lichaam om overtollig water kwijt te raken, waardoor de osmolaliteit van uw bloed stijgt.
Waarom een vochtbeperking Wanneer er veel vocht in het lichaam circuleert, moet het hart harder werken om dit te verspreiden. Wanneer het hart de vochtinname niet kan verwerken, ontstaat er vochtophoping in het lichaam. Hierdoor kunt u last krijgen van oedeem (bijv. gezwollen enkels) en/of kortademigheid.
Eerste hulp bij hyponatriëmie
Het tekort aan zouten ontstaat bij warm weer vaak omdat mensen wél veel drinken, maar geen zin hebben om te eten. Dit wordt dan ook wel een 'tea and toast' hyponatriëmie genoemd.
Carbamazepine en oxcarbazepine zijn de anticonvulsiva waarvan het vaakst wordt gemeld dat ze in verband worden gebracht met hyponatriëmie bij patiënten met epilepsie, hoewel ook van andere anticonvulsiva, zoals eslicarbazepine, natriumvalproaat, lamotrigine, levetiracetam en gabapentine, is gemeld dat ze hyponatriëmie veroorzaken [56].
Als uw nieren te weinig natrium uitscheiden met de urine, houdt uw lichaam meer vocht vast en kunt u diverse klachten ervaren. Mensen met een verslechterde nierfunctie moeten dus goed opletten hoeveel natrium ze binnenkrijgen.
Natrium komt van nature nauwelijks in voedingsmiddelen voor, maar het wordt wél heel vaak in de vorm van keukenzout toegevoegd aan voedingsmiddelen om de smaak of structuur te verbeteren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij brood, soepen, sauzen en koekjes.