En zeg ook wel eens iets af als je daar geen energie voor hebt. Gezond eten en bewegen kan helpen tegen vermoeidheid. Verdeel je activiteiten wel over de dag en bouw rustpunten in. Probeer minimaal 1 uur per dag te bewegen, als dat lukt.
Praktische adviezen voor een energie- en eiwitrijke voeding
Probeer minimaal 6 keer per dag iets te eten. Sla geen maaltijden over. Varieer zoveel mogelijk: wissel zoete, zure of hartige gerechten, warme en koude gerechten regelmatig af. Neem rustig de tijd om te eten, kauw goed.
Bij chemotherapie gaan de cytostatica via het bloed naar je cellen. De medicijnen worden omgezet in afvalstoffen. De afvalstoffen van de medicijnen verlaten uiteindelijk je lichaam via je ontlasting, urine en via zweet en braaksel. Meestal duurt het maximaal 7 dagen voordat alle chemotherapie uit je lichaam is.
Eet of drink geen grapefruit(sap) of kruisingen hiervan als je chemotherapie krijgt. Vraag bij andere medicatie altijd na of je grapefruit(sap) en kruisingen hiervan mag eten en drinken. Voor, tijdens en na chemotherapie mag je gewoon (sap van) sinaasappels, mandarijnen en citroenen eten en drinken.
Deze tweede chemo is harder binnen gekomen dan de eerste. Ik voelde op de eerste dag de chemo daadwerkelijk met een hoog tempo door mijn lichaam razen. De tweede dag was dat minder en ben ik in de ochtend zelfs nog naar de markt geweest, 's-middags een uurtje geslapen, daarna nog veel op geweest.
Een muntthee met vers citroensap is erg gezond en kan je de nodige energie geven als je moe bent. Ook een dagelijkse portie vloeibare honing kan wonderen doen: drink 's ochtends een eetlepel vloeibare honing en je kan de dag met energie beginnen.
Eet veel producten met eiwit
Om spieren weer op te bouwen is eiwit nodig en is het belangrijk dat je veel beweegt. Eiwit haal je vooral uit vlees, kip, vleesvervangers, vis, ei, melk(producten), sojaproducten, peulvruchten en noten. Recepten met veel eiwit vind je hier.
De meeste middelen zijn vrij (dus zonder recept van een arts) verkrijgbaar bij de drogist of via internet. Voorbeelden van voedingssupplementen en kruidengeneesmiddelen zijn vitamines, antioxidanten, Ginkgo Biloba, Hypericum/St Janskruid, Rode gist rijst, visolie en Valeriaan.
Vermijd hele warme of zeer koude dranken, koffie, cafeïnehoudende thee en alcohol. Eet en drink vaak kleine beetjes in plaats van drie maaltijden per dag te nemen.
De vitamines B2, B3, B5, B6, B12, C activeren extra energie bij vermoeidheid. Zorg daarom dat je voldoende graanproducten, zuivel, groente en fruit binnenkrijgt. Tip: neem een multivitamine ter aanvulling op je dagelijkse voeding, zodat je zeker weet dat je deze energievitamines binnenkrijgt.
Uit onderzoek blijkt dat vermoeidheid de nummer één reden is waarom mensen niet (genoeg) sporten en bewegen (2). Ironisch genoeg wordt de oplossing voor vermoeidheid vaak gevonden in meer beweging (3, 4). Door regelmatig te sporten verbranden je cellen meer energie en wordt zuurstof verplaatst door het lichaam.
Een vitamine B-tekort kan je herkennen aan vermoeidheid, gebrek aan energie, hoofdpijn, duizeligheid, versnelde hartslag en concentratieproblemen.
Bananen bevatten glucose wat je van een goede energieboost voorziet. Voor een dipje na de lunch, kan je wat knabbelen op bosbessen. Ze bevatten weinig suiker, maar wel veel vezels, een krachtige combinatie om je lichaam te doen ronken van energie.
Groene thee is een van de gezondste theesoorten van allemaal. Er zitten ontstekingsremmende eigenschappen in, waardoor 't virussen tegengaat en bacteriën doodt. Dankzij de vele antioxidanten helpt een kopje ook bij stress en vermoeidheid en geeft het een welkom duwtje in de rug bij het afvallen.
Bloedarmoede (anemie)
Bij de behandeling van kanker met chemotherapie is anemie, een daling van het aantal rode bloedcellen, een veel voorkomende en storende nevenwerking. Bloedarmoede kan ook veroorzaakt worden door bloedverlies tijdens een operatie. Anemie veroorzaakt vermoeidheid.
Energiedranken zijn frisdranken met veel suiker, waaraan cafeïne, taurine en glucurono-lacton zijn toegevoegd. Al deze stoffen hebben een oppeppend effect. Voorbeelden van energiedranken zijn: Red Bull, Burn, Monster en Bullit. Een speciaal soort energiedrankjes zijn de energieshots.
Dat stelt Kelly Silverio Alonso-Duin, gezondheidswetenschapper en diëtist bij het Amsterdam UMC. "Energie haal je uit koolhydraten, eiwitten en vetten. Daarbij verzadigen eiwitten en vezels het meest." Het verschilt per persoon hoeveel calorieën je nodig hebt om de dag energierijk door te komen.
Vermijd fastfood, bewerkte voeding, te veel koolhydraten en te veel snelle suikers. Kies voor een gezonde combinatie van onbewerkte langzame koolhydraten met eiwitten en gezonde vetten. Als je onbewerkte voeding eet met veel groenten en vezels zit je meestal wel goed.
Vermoeidheid tot lang na je behandeling
Het komt bijvoorbeeld niet doordat je iets actiefs hebt gedaan, zoals sporten, wandelen of het huishouden. Dit heet chronische vermoeidheid. Het is vermoeidheid die 6 maanden of langer duurt. Soms duurt het zelfs jaren.
Chemotherapie tast de haarcellen aan, waardoor het haar broos wordt en afbreekt of uitvalt. Haarverlies kan van persoon tot persoon verschillen en hangt ook af van de medicijnen, de dosis en de duur van de behandeling. Sommige mensen worden volledig kaal, bij anderen wordt het haar dunner.
Je gedrag kan veranderen door chemo. Je kunt prikkelbaarder worden. Of je trekt je meer terug of wordt duidelijk emotioneler: je gaat bijvoorbeeld snel huilen. Het is mogelijk dat je je moeilijker kunt concentreren.