Van ons voedsel komen ook geurstoffen af. Deze geurstoffen worden waargenomen door de zintuigcellen in onze neus. Als deze zintuigcellen worden geprikkeld door de geurstoffen, dan ontstaat ook hier op de gevoelszenuw een impuls. Ook deze impuls wordt naar het smaakcentrum in de schors van de grote
Een voorbeeld: als je verkouden bent en je neus verstopt zit zeggen we vaak dat we ons eten niet meer proeven. Dit heeft echter niets met echte smaakwaarneming (de 5 basissmaken op je tong) te maken, maar met het feit dat er geen luchtdoorstroming door je neus is.
De vijf smaken die je met je tong proeft, zijn zoet, zuur, zout, bitter en umami (hartig). Maar ook geuren of aroma's bepalen of eten je smaakt. Suiker is een echte tong-smaak: die proef je niet met je neus. Je kunt nooit het verschil ruiken tussen water en suikerwater.
Op grote hoogte in de lucht wordt met name zout wel 20% tot 30% minder geproefd. Zoete smaken neem je 15% tot 20% minder waar. En doordat de luchtvochtigheid op grote hoogte afneemt, neemt je neus ook de secundaire smaken, zoals sterk geurende kruiden, minder waar.
Je tong proeft dus vijf smaken, maar er zijn ontelbaar veel geuren die onze neus kan ruiken. Je neus is veel gevoeliger dan je tong en is heel belangrijk bij het proeven. Houd je neus en ogen maar eens dicht als je iets eet, je proeft dan veel minder goed.
Minder proeven
Geuren van wat we eten en drinken gaan door onze neus. Daar ruiken we ze en zo kunnen we veel verschillende smaken proeven. We proeven ook met onze tong. Maar in de mond proeven we alleen of iets zoet, zuur, zout, bitter of umami (hartig) is.
We hebben zonet geleerd dat je neus in verband staat met je smaak. Als je dus minder goed kan ruiken met je neus, dan kan je ook minder goed proeven. Daardoor smaakt je eten anders of proef je zelfs helemaal niets als je verkouden bent!
Neem vanille-ijs. Je proeft dat het zoet is, en je denkt dat het naar vanille smaakt. Dat is mis, je proeft vanille niet, je ruikt het.
Op je tong (en op je verhemelte) hebben we duizenden smaakpapillen, dat zijn die rode stipjes, en die smaakpapillen bestaan weer uit smaakcellen. Deze smaakcellen hebben specifieke receptoren waarmee ze maar 1 smaak kunnen herkennen: zoet, zuur, zout, bitter en umami.
Tijdens het kauwen ga je na ongeveer twintig tot dertig seconden een andere smaak ervaren dan de eerder vernomen zoet en zuur; ietwat hartig. Dat is umami.
Overal op je tong proef je zoet, zuur, zout, bitter en umami, sinds enkele jaren de vijfde smaak. Het is dus niet zo dat je zoet op het puntje van je tong proeft en bitter aan de zijkant. Overal op je tong liggen smaakpapillen en die kunnen alle smaken waarnemen, want één papil bevat alle smaakreceptoren.
We kunnen vijf verschillende basissmaken herkennen: zout, zoet, zuur, bitter en umami. Onze tong bezit ook tastzintuigen waarmee we ons voedsel voelen. We kunnen voelen wat de textuur is: korrelig of glad, zacht of hard, draderig of slijmerig.
De Duitse Lena Jüngst bedacht tijdens haar bachelor Product-design een plastic waterfles die dat mogelijk maakt. Inmiddels worden de Air Up-flessen al in zes landen verkocht.
Het schijnt lekker zout te smaken, net als chips. Te veel neuspeuteren kan trouwens wel kwaad. Als je neus beschadigt kun je nare infecties krijgen of een bloedneus. Maar wist je dat eigenlijk iedereen snot eet?
Hun zoutsmaak komt tot stand doordat speeksel het zout uit voedsel oplost en dit vervolgens aanbiedt aan de smaakpapillen in de tong. In deze smaakpapillen bevindt zich een zoutkanaal dat het aangeboden zout 'vertaalt' richting de hersenen als zoutsmaak.
In werkelijkheid kunnen we overal op de tong en zelfs op het gehemelte, bitter, zoet, zuur en zout proeven. Dat is gemakkelijk aan te tonen door een in azijn of zout water gedrenkt doekje tegen de tongpunt aan te houden. Daarnaast is intussen umami officieel als 5e basissmaak erkend.
Amerikaanse onderzoekers hebben ontdekt dat de mens naast de basissmaken zoet, zuur, zout , bitter en umami, een zesde smaak kan onderscheiden. Het gaat om koolhydraten die we aantreffen in brood, aardappelen, pasta en rijst.
Zout, pittig, zuur, vet, umami, bitter en zoet zijn de zeven smaken die je wilt gebruiken in de keuken.
Vanille is een van de duurste specerijen ter wereld omdat de vraag veel groter is dan het aanbod. Bijna alle vanille komt nu uit Madagascar. De aanvoer uit dat land is wisselvallig, net als de kwaliteit. Het kweken is ingewikkeld omdat het bestuiven van de bloemen met de hand moet gebeuren.
Hoewel ze zeldzaam zijn, bestaan er mensen die ook kleuren waarnemen als ze geuren ruiken. Dit noemen we synesthesie. Een eerste studie in zijn soort suggereert dat deze mensen beter zijn in het onderscheiden en het benoemen van geuren dan mensen die deze eigenschap niet hebben.
inderdaad dat je een stof kan ruiken wil zeggen dat individuele moleculen of deeltjes van deze stof in je neusreceptoren terechtgekomen zijn en op die wijze een signaal geven dat we dan een bepaalde geur noemen. Dus als je iets ruikt, is het via de lucht, als gasfase in je neus terechtgekomen.
Vieze smaak in de mond door verkoudheid
Een verstopte neus zorgt er voor dat afvalstoffen niet goed getransporteerd kunnen worden, waardoor de bacteriën achterblijven. Bacteriën zetten eiwitten en slijm om in 'stinkende' geuren die de smaak in uw mond negatief beïnvloeden.
Een metaalsmaak in je mond:
Je kunt van de metaalsmaak afkomen met pepermuntjes of kauwgom of door metalen bestek te vermijden, niet te roken of door te experimenteren met verschillende voedingsmiddelen die de metaalsmaak na het eten verminderen.
Één van de meest voorkomende is gingivitis, wat het gevolg is van de opbouw van tandplak, als je niet regelmatig of correct poetst en flost. Een andere veel voorkomende oorzaak van een vieze smaak zijn abcessen, infecties en doorkomende verstandskiezen.