Wat je beter NIET kunt zeggen of doen bij rouwZeg niet: “Bel maar als ik iets voor je kan doen”. Die puf heeft een nabestaande niet, dus dat gaat nooit gebeuren. Beter kun je zelf iets bedenken waarmee je kunt helpen. En vooral dat ook doen!
Deel een korte herinnering of anekdote.
In plaats van te praten over de dood of het gemis, kun je ook ingaan op het leven van de overledene. Deel bijvoorbeeld een mooie herinnering of anekdote en sluit het af met de woorden: 'Hans was een goede vent, ik denk heel graag aan hem terug.
Taalkundige Wouter van Wingerden zocht uit waar het woord en de uitdrukking vandaan komt en hoe je deze moet gebruiken. Letterlijk spreek je met het woord 'gecondoleerd' uit dat je met iemand 'meelijdt'. Een alternatief dat dicht bij de oorspronkelijke betekenis van het woord komt, is 'Mijn medeleven'.
Wanneer u niet goed weet wat u moet zeggen dan kunt u zich altijd redden met de woorden: “Gecondoleerd”, “Veel sterkte” of “Mijn oprechte deelneming”. “Heel veel sterkte, ik zou wel meer willen zeggen, maar ik weet niet zo goed hoe”. “Woorden schieten te tekort, gecondoleerd”. “Ik denk aan je en leef met je mee”.
PCRS wordt ook wel verstoorde rouw genoemd. Het verschil tussen 'normale' rouw en verstoorde rouw is de mate waarin de symptomen voorkomen. In beide gevallen kan iemand een intens verlangen naar de overledene ervaren, moeite hebben om een verlies te accepteren en moeite hebben om alledaagse activiteiten op te pakken.
Wat zijn de vijf fasen van rouw? De genoemde fasen van rouw; Ontkenning, (onderdrukte) woede, onderhandelen, depressie en aanvaarding. Zijn in 1969 beschreven door Elisabeth Kübler-Ross. Zij beschreef deze fasen toen ze werkzaam was als stervensbegeleider.
Ten eerste is het passend om simpelweg te zeggen: “Gecondoleerd” of “Veel sterkte“. Dit zijn basisuitdrukkingen die de nabestaanden laten weten dat je aan hen denkt tijdens deze moeilijke periode. Voel je vrij om jouw eigen woorden toe te voegen als je een persoonlijke band hebt met de overledene of de nabestaanden.
Uit uw medeleven: Laat de persoon weten dat u meeleeft met zijn of haar verlies. U kunt bijvoorbeeld zeggen: "Het spijt me diep om te horen van het verlies van [naam van de overledene]."Deel uw herinneringen: Als u goede herinneringen hebt aan de overledene, kunt u die delen om troost te bieden.
Alleen gecondoleerd zeggen komt op sommigen wat kort en afstandelijk over. Door er iets aan toe te voegen, laat je zien dat je echt meeleeft. Van harte is op zichzelf een neutrale toevoeging: je drukt er alleen extra betrokkenheid mee uit. Van harte gecondoleerd is dus niet ongepast of fout.
Dan is er de vraag hoelang moet je iemand nog condoleren. Is dat tot drie maanden na het overlijden of kan je dit langer doen? Er zijn geen standaardregels voor. Ieder mens rouwt anders, de een langer dan de ander.
Tips: wat zeg je tegen iemand die dood gaat. Zeg tegen jouw dierbare dat je het verschrikkelijk vindt wat er is gebeurd en je met hem meeleeft. Wens hem alle kracht toe die hij nodig heeft. Geef bovendien aan dat je er altijd voor hem bent en dat hij altijd op jouw steun kan vertrouwen en hulp aan je kan vragen.
Het zijn steunende woorden in moeilijke tijden om de familie sterkte te wensen bij het overlijden van een dierbare naaste. Een aantal veelgebruikte korte condoleance teksten om sterkte te wensen bij een overlijden: Met innig deelneming. Gecondoleerd met dit enorme verlies.
“Voor altijd in ons hart” of “We houden van je” zijn hier voorbeelden van. Stond u iets verder in uw relatie? Houdt het dan vooral neutraal. “Een laatste groet”, of de zachtere variant “Een laatste lieve groet” zijn dan zeer toepasselijk.
Enkele voorbeelden hiervan zijn: “Gecondoleerd met het vreselijke verlies van je relatie met de overledene“, “Sterkte toegewenst in deze moeilijke tijd” of “Woorden schieten tekort, maar weet dat ik er voor je ben.” Probeer de tekst passend en oprecht te houden, zodat de ontvanger zich gesteund voelt.
Ik wens je veel sterkte met dit grote verlies. Woorden schieten tekort om jullie te troosten in dit grote verlies. Wij wensen jullie heel veel sterkte en kracht toe voor de komende tijd. Wat een intens verdriet en gemis, in onze gedachten zijn we bij jullie.
Daarnaast kan rouw ook effect hebben op je lichaam. Je kan je bijvoorbeeld vermoeid of zelfs helemaal uitgeput voelen. Ook kunnen mensen last hebben van slaapproblemen, hoofdpijn, maagklachten, verminderde eetlust, concentratieproblemen en vergeetachtigheid. Deze lichamelijke klachten ontstaan vooral door stress.
van schrijver Oscar van den Boogaard: 'Je ouders verliezen is tragisch, je geliefde verliezen ondraaglijk, je kind verliezen het ergste wat er is.
De vermoeidheid bij rouw wordt niet door fysieke uitputting veroorzaakt, maar door de rouw zelf. Bewust en onbewust gebeurt er ontzettend veel. De drukte in je hoofd is op zich al genoeg reden om meer moe te zijn dan normaal. Rouwen doet pijn en dat kost energie.
Normale rouwreacties zijn reacties op de dood van een dierbare; en deze normale menselijke reacties komen overeen met de logische verwachtingen die men heeft over dat soort rouwreacties. Toch zijn er vormen van abnormale rouwreacties, ofwel gecompliceerde rouw.
Bij een plotseling verlies krijg je te maken met verschillende emoties. Zo kun je verdriet voelen, maar ook boosheid, ongeloof of schuld. Daarnaast brengt rouwen ook vermoeidheid, lichamelijke pijn en bijvoorbeeld hoofdpijn met zich mee.