Ernstige uitdroging kan tot zeer ernstige complicaties leiden. Elk orgaan in het lichaam heeft vocht nodig om goed te functioneren. Als de uitdroging ernstig is kunnen de organen ermee stoppen. Een heftig verlies aan lichaamsvocht kan tot een shocktoestand leiden, een mogelijk fatale aandoening.
Milde uitdrogingsverschijnselen zijn onder meer dorst en hoofdpijn. Ernstige uitdrogingsverschijnselen zijn onder andere verwardheid en een snelle, onregelmatige hartslag. Raadpleeg direct je huisarts of spoedeisende hulp bij ernstige uitdrogingsverschijnselen. Drink elke dag voldoende om uitdroging te voorkomen.
De hoeveelheid opgeloste suiker kan namelijk water vasthouden in de darm in plaats van ervoor te zorgen dat water door het lichaam wordt opgenomen. Bij diarree kun je dus beter ook geen suikerhoudende dranken drinken zoals cola en vruchtensap. De kans op uitdroging is dan groter.
Laat het slachtoffer regelmatig kleine hoeveelheden drinken. Meestal is water, sportdrank, thee of lichte bouillon voldoende. Geef hem of haar geen (gebluste) cola. In ernstigere gevallen geef je hem best een kant-en-klare rehydratatieoplossing, zoals ORS (Oral Rehydration Solution, verkrijgbaar bij de apotheek).
Laat de maag eerst tot rust komen voordat u weer gaat drinken of eten. Als u meerdere malen moet overgeven, kunt u veel vocht verliezen. Neem dan iedere 5 of 10 minuten een slokje water of een lepeltje slappe thee. Daarmee voorkomt u uitdroging.
Uitdrogen zorgt niet voor lijden
Een patiënt die geleidelijk uitdroogt heeft in het algemeen weinig klachten. Het geven van kunstmatig voeding en vocht kan daarentegen wel problemen oproepen, zoals benauwdheid (vocht achter de longen, als gevolg van het infuus).
Wanneer je te weinig water drinkt, wordt het bloed dikker en neemt de bloeddruk af. Op die manier stroomt het bloed enkel nog naar de meest vitale organen wat leidt tot duizeligheid, concentratiestoornissen en misselijkheid. Ook ons hart heeft water nodig. Wie te weinig drinkt, beïnvloedt de werking van de zenuwcellen.
De tijdsduur tot overlijden hangt af van hoeveel water iemand nog tot zich neemt. Indien uitsluitend water wordt gebruikt voor mondverzorging door een vernevelaar of ijsblokjes dan overlijdt men na ongeveer 10 dagen (spreiding 7-17 dagen).
ORS is een oplossing van zouten en suikers. Als u geen kant-en-klare ORS hebt kunt u het zelf maken door 18 gram suiker (= 8 klontjes) en 3 gram keukenzout (= 1 theelepel) op te lossen in 1 liter drink-water.
Om het vochtgehalte in jouw lichaam te verhogen wordt geadviseerd om iedere dag te beginnen met een glas water. Tijdens onze slaap zweten we en blijven organen doorwerken, waardoor je veel vocht verliest. Daarnaast zorgt een glas water in de ochtend ervoor dat afvalstoffen en gifstoffen uit het lichaam worden gespoeld.
Die klachten kunnen allemaal gerelateerd zijn aan het drinken van te weinig water", zegt Stephan Bakker die zich als nefroloog van het UMCG heeft gespecialiseerd in nieren. Te weinig drinken zorgt ook voor een verhoogde kans op een blaasontsteking, nierstenen, spierzwakte en ga zo maar door.
ORS tegen uitdroging bij diarree
Naast de aanbevolen hoeveelheid vocht kun je bij ernstige diarree ORS gebruiken. ORS staat voor oral rehydration solution. Het voorkomt uitdroging bij extreem vochtverlies door overmatige transpiratie en diarree. ORS is een combinatie van (druiven)suikers en zouten.
Wat kan ik of mijn naaste doen? Je kunt zelf veel doen om uitdroging te voorkomen. Let er bijvoorbeeld op dat je genoeg drinkt (minstens anderhalve liter per dag), ook al heb je geen dorst. Als je vocht verliest, bijvoorbeeld door diarree of overgeven, probeer dan extra te drinken.
'Tranen zijn heel belangrijk voor de functie van het oog', zegt oogarts Tjeerd de Faber van Het Oogziekenhuis Rotterdam. De bovenste cellen daarvan, het epitheel, kunnen niet tegen uitdroging. 'Die cellen zijn heel gevoelig, die moeten voldoende vochtig blijven.
Het lichaam gaat vocht onttrekken aan de huid, die huid gaat uitdrogen, maar op korte termijn is dat niet zo belangrijk want de bedoeling van het lichaam is de circulatie op gang te houden zodat er zuurstof kan circuleren naar het lichaam."
"Als dat water niet wordt aangevuld, kan de totale hoeveelheid lichaamsvocht snel afnemen en het meest gevaarlijk: de hoeveelheid bloed neemt dan af." Als er te weinig bloed circuleert in je lichaam, kan je bloeddruk dalen tot een niveau dat fataal kan zijn.
Te weinig vocht kan hoofdpijn, concentratieproblemen en vermoeidheid veroorzaken. Eveneens kan je duizelig worden als je opstaat. Bij uitdroging kan je flauwvallen, verward of lusteloos zijn. Andere symptomen zijn een droge mond, snelle ademhaling, diepliggende ogen en koude of klamme armen en benen.
Het lichaam laat methaanthiol vrij gedurende het ontbindingsproces. Methaanthiol ruikt naar zweetvoeten en rotte witte kool. Dimethyldisulfide is een stinkend gas dat voortkomt via vele bronnen, zoals bacteriën, schimmels, planten, en dieren.
Mensen die sterven, hebben vaak weinig of geen behoefte meer aan voedsel en vocht. Ze kunnen snel in gewicht afnemen. Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen.
Het stervensproces
Het lichaam kan vaak helemaal geen voedsel meer verteren. De patiënt heeft geen trek meer en kan zelfs last krijgen van misselijkheid en braken. Het lichaam geeft nu aan dat eten en drinken niet meer noodzakelijk is. Dit hoort bij het stervensproces.
Een banaan helpt tegen misselijkheid: fabel
"Daar is geen wetenschappelijk bewijs voor. Er zijn misschien mensen die het fijn vinden om een banaan te eten als ze misselijk zijn. Je moet zelf uitproberen of dat voor jou helpt."
Je kunt het beste water, slappe thee of bouillon drinken. Als je voelt dat je moet overgeven, houd dat dan niet tegen. Zeker als je moet overgeven omdat je iets verkeerds hebt gegeten of gedronken, is overgeven de beste remedie. Zo raakt je lichaam snel de boosdoener kwijt.
ORS is een veilig medicijn. Werken uw nieren minder goed of heeft u diabetes? Let dan op hoeveel glucose (druivensuiker) en zout er in ORS zit.