Een verantwoord vegetarisch voedingspatroon is rijk aan peulvruchten, volkoren graanproducten, zuivelproducten (of zuivelvervangers), eieren, noten en zaden én zeewier en algen.
Je kunt prima eten met minder of zonder vlees, als je andere producten neemt met voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten. Mensen die weinig dierlijke producten nemen en veganisten doen er daarom goed aan vitamine B12-supplementen te slikken.
Minder vlees eten is beter voor je gezondheid en het milieu. Door minder vlees te eten en dit vaker te vervangen door peulvruchten en noten verlaag je het risico op verschillende ziekten. Minder vlees eten leidt ook tot minder uitstoot van broeikasgassen, waardoor het milieu minder wordt belast.
Gezond eten zonder vlees of met minder vlees is niet moeilijk. Ook zonder vlees eet je volgens de Schijf van Vijf. Daarbij let je erop dat je genoeg eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 binnenkrijgt. Dit zijn voedingsstoffen die je vindt in vlees, maar ook in andere producten.
Het verteren van vlees duurt tussen 24-28 uur, afhankelijk van de verschillende soorten vlees. Goed kauwen kan helpen bij de spijsvertering, omdat u het voedsel in kleinere stukjes verdeelt, die ons lichaam gemakkelijker kan verwerken dan grotere brokken.
Waarom kun je afvallen als je vegetarisch eet? Meer vezels en een lagere hoeveelheid calorieën per 100 gram zouden voor een deel kunnen verklaren waarom mensen gewicht verliezen als ze vegetarisch gaan eten.
Vegetarisch eten is gezond
Vegetarisch eten is niet minder gezond dan een voeding met vlees. Sterker nog: er is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat voeding met veel rood en bewerkt vlees ongezond is. Een bewust samengesteld vegetarisch voedingspatroon levert in ruime mate alle noodzakelijke voedingsstoffen.
Vlees belast de darmen omdat het moeilijk te verteren is. Vooral de stof haem in rood vlees is een belasting voor de darmen. Het eten van meer dan 500 gram rood vlees per week (rund-, varkens- en lamsvlees) is een risico voor het ontwikkelen van darmkanker.
Vegetarische bronnen van vitamine B12 zijn producten van dierlijke oorsprong zoals melk, melkproducten, eieren en kaas. Ook is vitamine B12 toegevoegd aan sommige vlees- en zuivelvervangers. Check hiervoor het etiket. Als je óf geen zuivel óf geen eieren gebruikt, kan het noodzakelijk zijn een supplement te slikken.
Maar ook: vegetarisch. Kaas wordt namelijk niet alleen gemaakt van het dierlijke product melk, maar ook met een stukje van het dier zelf. Dat maakt de meeste kaas niet-vegetarisch. Kaas wordt gemaakt van melk - meestal koemelk, geitenmelk of schapenmelk.
Vitamine B12 zit in dierlijke producten zoals melk, melkproducten, vlees, vleeswaren, vis en eieren. Ook in plantaardige producten kan vitamine B12 voorkomen, bijvoorbeeld in gedroogd zeewier en algen. Maar een groot deel hiervan is een variant die niet actief is en het lichaam niet goed opneemt.
Vegan voedsel, de voordelen en valkuilen
Mensen die veel plantaardig voedsel eten worden simpelweg gezonder oud, hebben minder kans op hart- en vaatziekten, hebben een lager LDL-cholesterol, minder kans op een hoge bloeddruk, kanker, minder kans op diabetes en een gezonder gewicht.
Kaas is geen goede vegetarisch optie. Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram.
Gebruik 100-125g als portie. Kaas bevat vitamine B1 en vitamine B12, maar te weinig ijzer. Let goed op de portiegrootte als je kaas eet, vanwege de grote hoeveelheid verzadigd vet. Houd 50g aan als portie.
Het Voedingscentrum adviseert om maximaal 300 gram rood vlees per week te eten [8]. Voor bewerkt vlees is geen bovengrens gesteld, al raadt de Gezondheidsraad aan om de consumptie hiervan te beperken [7]. Jongvolwassen eten gemiddeld 70 gram rood vlees en 47 gram bewerkt vlees per dag.
Als je een jaar lang een dag per week geen vlees eet, bespaar je bijna 6 kilo aan vlees, zo'n 572 kilometer rijden met de gemiddelde auto en 750 liter aan water. Als je ook zuivel laat staan, maak je nog meer impact: dat scheelt maar liefst 921 kilometer rijden, 1.114 liter aan water en bijna 18 kilo aan zuivel.
Wil je gezond vegetarisch eten? Vervang vlees dan vooral door plantaardige producten zoals noten, peulvruchten, sojaproducten zoals tofu (ook wel tofoe of tahoe), tempé … En vul aan met melk en eieren. Gezond veganistisch eten − helemaal plantaardig dus − kan ook als je met een aantal aandachtspunten rekening houdt.
De gezondste vleesvervangers zijn noten, peulvruchten, sojaproducten, kaas, eieren (behalve als je vegan eet) en andere vlezige groenten. Ook de kant- en- klare vleesvervangers zijn erg in opmars en geëvolueerd. Er is een ruime keuze aan vegetarische burgers, balletjes, kip en zelfs vis.
Maar ook dierlijke producten zijn belangrijke bronnen van ijzer. IJzer uit plantaardige producten is iets moeilijker absorbeerbaar, maar een vegetariër die gevarieerd eet, hoeft zich geen zorgen te maken. Wat wel van belang is te weten is, dat thee en koffie de ijzerabsorptie gevoelig remmen.
Je kunt alleen dure etenswaren in een natuurwinkel kopen als je geen vlees eet Onzin. Je koopt weliswaar geen vlees of vis, maar verder alles wat je normaal ook zou kopen: brood, pasta, rijst, kaas, melk, yoghurt, boter, eieren, groenten, fruit, koekjes, dranken.
Vlees en overgewicht
Uit jarenlang wetenschappelijk onderzoek blijkt geen oorzakelijke (causale) relatie naar voren te komen tussen het eten van vlees en het ontstaan van overgewicht. Vlees is in onze voeding een belangrijke bron van eiwitten, vitamines en mineralen. Daarnaast bevat vlees (verzadigd) vet.
Zijn vegaproducten gezond? Het goede nieuws is dat de meeste vleesvervangers veel eiwitten bevatten . In dat opzicht is de vegaburger dus een goed alternatief voor vlees. Bovendien verlagen peulvruchten – waar soja onder valt – je LDL-cholesterol, en helpen zo je bloedvaten gezond te houden.
Wil je snel een paar kilo kwijt? Eet dan even geen vlees. Volgens een Amerikaanse studie blijkt dat je daar in een maand tijd ruim drie kilo door kunt afvallen. Er wordt wel vaker geclaimd dat een vegetarisch dieet goed werkt als je wilt afvallen.