De prijs van een vat Brentolie is dinsdag gestegen tot meer dan 80 dollar (ruim 68 euro), het hoogste niveau sinds oktober 2018.
De olieprijs bereikte in juli 2008 een hoogtepunt van $147 per vat. Door de wereldwijde financiële crisis daalde de olieprijs in de laatste maanden van 2008 echter flink. De prijs van een barrel stond op 27 december op $37,90.
Koers euro verslechterd
De euro is ten opzichte van de dollar het afgelopen jaar minder waard geworden. In juli 2015 kreeg je voor 1 euro 1,10 dollar, in juli 2014 was dit nog 1,35 dollar. In dollar kostte een vat olie 47,5 procent minder dan vorig jaar.
Het is van 2014 geleden dat olie nog zo duur was. Een vat olie van de Noordzeesoort Brent kost 91,23 dollar, of 1,20 dollar meer dan vrijdag. Een vat Amerikaanse WTI-olie stijgt 1,07 dollar in prijs en kost 87,89 dollar.
Goldman Sachs verwacht dat Brent-olie tegen eind 2021 gemiddeld 90 dollar per vat zal kosten en 85 dollar in 2022. Courvalin noemde een gebrek aan investeringen als reden voor de prijsstijging, waardoor het aanbod van olie bij een huidige prijsstijging van meer dan 60 procent zou zijn toegenomen.
Motorolie verschilt – afhankelijk van de kwaliteit en aanbieder – aanzienlijk in prijs. Voor een liter voordelige motorolie betaal je ongeveer 5 euro en de prijs kan oplopen tot ongeveer 20 euro per liter voor hoogwaardige merkolie. In een garage kan een liter merkolie zelfs 30 euro kosten.
Vanmiddag bereikte de olieprijs het laagste peil in meer dan vier jaar. Een vat ruwe Brent-olie kostte minder dan 79 dollar en daalde even naar 78,71 dollar. Voor zo'n lage prijs moeten we terug tot september 2010. Deze zomer kostte een vat nog meer dan 110 dollar, sindsdien is de prijs met 30 procent gedaald.
De koers van de Amerikaanse dollar
De dollar werd zo een wereldwijde reservevaluta en olie wordt daarom gekocht en verkocht in Amerikaanse dollars. Hoewel de VS de dollar in 1971 hebben losgekoppeld van de goudprijs, wordt olie nog steeds in Amerikaanse dollars verhandeld.
Waarom stijgt de prijs van olie? De oliemarkt wordt bepaald door vraag en aanbod. Steeds minder partijen kopen Russische olie, en dus daalt die prijs, al dan niet met een forse korting. Afgelopen weekend werd bijvoorbeeld bekend dat Shell Russische olie voor een spotprijs kon inkopen.
De hoogste stand ooit voor Brent-olie was $140 en die werd bereikt in juni 2008. Bij de huidige prijs van $113 moet Brent nog 24% stijgen voordat er nieuwe hoogste standen ooit op de borden komen.
Dagelijks worden ongeveer 100 miljoen vaten olie opgepompt, zo'n 15,9 miljard liter. De VS is dankzij schalie-olie uitgegroeid tot 's werelds grootste olieproducent met 13 miljoen vaten per dag, gevolgd door Saudi-Arabië met 12 miljoen vaten. Rusland is de nummer drie met 11,3 miljoen vaten.
Opvallend daarbij is dat de prijs voor een liter benzine nu veel hoger is dan in juni 2008, toen de prijs voor ruwe aardolie een record bereikte. De belangrijkste reden daarachter is de relatief dure dollar.
Tegenwoordig is het vat in het Nederlands taalgebied vooral bekend als de Amerikaanse maateenheid die gebruikt wordt als inhoudsmaat voor ruwe aardolie en is gelijk aan 42 US gallon (9.702 kubieke inch), ofwel ca. 158,99 liter.
Ruwe olieprijs
Ongeveer 21% van de pompprijs (€0,332) wordt bepaald door de prijs van ruwe olie. Deze winnen we overal ter wereld. Vraag en aanbod (wereldwijd) beïnvloeden de prijs.
Ruwe olie moet in grote installaties omgezet worden in benzine, diesel en kerosine. De beschikbaarheid aan raffinagecapaciteit bepaalt ook de prijs aan de pomp.
Oliemaatschappijen willen prijs niet verlagen
De olieprijzen dalen, maar de prijs voor een liter benzine of diesel daalt amper mee. De oorzaak ligt grotendeels bij oliemaatschappijen die de prijs liever niet te snel verlagen. Dat stelt marktdeskundige Paul van Selms van United Consumers.
De brandstofprijs in Nederland bestaat voor meer dan 60% uit accijns en btw. In 2022 wordt in Nederland op een liter benzine liefst 83,2 cent geheven. Over de hele brandstofprijs, inclusief accijns, gaat nog eens 21 procent btw heen. Het btw-bedrag stijgt dus als de brandstofprijzen omhoog gaan.
Rusland: 11,49 miljoen bpd.
Die prijs bepaalt voor een groot deel hoe lang we met onze voorraden toe kunnen, vertelde Cyril Widdershoven, olie- en gasspecialist bij TNO in 2014: “Bij een olieprijs van rond 100 dollar per vat en nu bekende voorraden is de olie over circa tachtig jaar op. Dat kan twintig jaar meer of minder zijn.
Azië is en blijft de grootste verbruiker van olie in de wereld, een titel die het continent in 2009 overnam van Noord-Amerika. Azië verbruikte in 2010 25 miljoen vaten olie per dag, zo blijkt uit cijfers van de U.S. Energy Information Administration. Noord-Amerika consumeerde dagelijks 23 en Europa 15 miljoen vaten.
Landen door olieproductie. Wereldwijd worden er 30.056.707.836 vaten olie per jaar geproduceerd. Verenigde Staten van Amerika is de grootste olieproducent ter wereld met een productie van 4.470.526.988 vaten per jaar. Russische Federatie komt op de tweede plaats met een jaarlijkse productie van 3.959.297.000 vaten.
Zwakke euro
Waarschijnlijk de belangrijkste reden waarom de benzine literprijs hoog blijft staan en wij in Nederland nog niet echt profiteren van de koersdaling van ruwe olie is de ongunstige wisselkoers waar de euro mee kampt. De ruwe olie wordt verhandelt in dollars daarentegen betalen wij aan de pomp met euro's.
Van alle vaten ruwe olie die de Europese Unie importeert komt ongeveer een kwart uit Rusland. Het land is daarmee de grootste olieleverancier van Europa. Vorig jaar verdiende Rusland in Europa alleen al aan ruwe olie drie keer zoveel als aan gas.