Doorbetaalde, uitbetaalde en onbetaalde vrije tijd
Werknemers die in 2016 60 jaar oud waren, hebben t/m 2021 recht op 10 doorbetaalde seniorendagen en 2 niet op te nemen maar uitbetaalde dagen. Vanaf 1 januari 2022 hebben ze alleen nog recht op 12 onbetaalde seniorendagen.
Als je 55-jaar of ouder bent kun je op verzoek vier dagen (gemiddeld 32 uur) gaan werken. Je arbeidsovereenkomst wijzigt niet, die blijft uitgaan van een vijfdaagse werkweek. Hierdoor zijn er geen gevolgen voor de opbouw van je pensioen, vakantietoeslag en het aantal vakantiedagen en (extra) roostervrije dagen.
Als werknemers de leeftijd van 55 jaar bereiken kunnen zij hun werkgever verzoeken om de werkweek aan te passen tot vier dagen. Deze regeling wordt in de cao Bouw & Infra omschreven in artikel 6.5 Cao Bouw & Infra, als de vierdaagse werkweek voor werknemers van 55 jaar en ouder.
In andere woorden: je propt een fulltime werkweek in vier dagen. In plaats van vijf dagen lang van 9:00 tot 17:00 uur te werken, werk je bijvoorbeeld vier dagen van 7:00 tot 17:00 uur. Is dat wel gezond, lieve Belgen? Dit zijn de voor- én nadelen van zo'n 4-daagse werkweek.
De voordelen van 32 uur werken
Meer tijd voor het huishouden, meer tijd voor quality time met de mensen om je heen en meer tijd voor jou! En het zijn juist die momenten waardoor je kunt opladen en je er op werk weer helemaal tegenaan kunt.
In Zweden werkt men 38,7 uur per week en in Nederland 39,7 uur. Een ander bijzonder verschil is het Zweedse koffiemoment, ofwel 'Fika'. In veel organisaties is het 'heilig en verplicht' om een pauzemoment te nemen tijdens het werken, het leven en de mensen om je heen te waarderen.
Vanaf 60 jaar kun je 1/5 korter werken; dit kost je 7,5% van je loon maar je pensioenopbouw blijft 100%. Vanaf 62 jaar kun je 1/5 korter werken; je houdt jouw volledige loon en pensioenopbouw. Vanaf 64 jaar kun je 2/5 korter werken; dit kost je 7,5% van je loon maar je pensioenopbouw blijft 100%.
Je dient nieuwe seniorendagen binnen een jaar op te nemen. Als je dat niet hebt gedaan, dan mag je werkgever ze zelf inroosteren of uitbetalen. Heb je wél een aanvraag gedaan voor opname van je seniorendagen, maar heeft je werkgever dat afgewezen, dan blijf je er zelf volledig de baas over.
Bij zwaarwegende bedrijfsbelangen kan je werkgever het recht op het generatiepact weigeren. Hij moet dat dan binnen 4 weken aan de werknemer laten weten. Als je hierover problemen krijgt met je werkgever dan kun je een klacht indienen bij de Vakraad (zie bijlage 3B van de cao).
Met één dag minder werken ga je er in salaris dus netto € 298,- op achteruit. Had je met de brutobedragen gerekend? Dan kwam je op € 500,- uit. Dat scheelt toch weer € 200,- per maand.
Jouw loon berekenen bij 32-urige werkweek
Stel, je werkt 40 uur en verdient iedere maand €2.600, dan is je netto salaris ongeveer €2.163. Deel nu je bruto inkomen door 40x32, dus €2.600 / (40 x 32) = €2.080 bruto per maand. Je nieuwe netto inkomen op basis van 32 uur is dan €1.852,42.
Een werkweek van 32 uur is een echte parttime week. Je hebt een volle dag vrij en hoeft daar geen langere werkdagen voor te draaien. Steeds meer werknemers kiezen voor een 4-daagse werkweek.
Opbouw leeftijdsdagen
- die de 60-jarige leeftijd heeft bereikt per vakantiejaar recht verwerft op 3 extra vakantiedagen met behoud van salaris.
In dat kader krijgen oudere personeelsleden zogenaamde rimpeldagen, extra vakantiedagen. Ben je vijfenvijftigplusser, dan heb je zo jaarlijks recht op 36 'rimpeldagen'. Dat komt neer op drie extra vrije dagen per maand.
Werknemers krijgen een wettelijk aantal vakantiedagen per jaar. In uren is dit 4 keer het aantal uren dat u per week werkt. Als u bijvoorbeeld het hele jaar 25 uur per week werkt, heeft u recht op 100 vakantie-uren per jaar. Daarmee kunt u in ieder geval 4 weken vakantie per jaar opnemen.
De regeling houdt in dat: de werknemer 80% van zijn werkweek werkt; u hem hiervoor 90% van het loon betaalt en; er sprake is van 100% pensioenopbouw.
Oudere werknemers hebben in sommige cao's recht op extra vrije dagen, ook wel seniorendagen of 'ouwelullendagen' genoemd. Hierdoor kosten oudere werknemers u relatief meer.
Een bekend voorbeeld is de 80/90/100-regeling: je werkt 80%, krijgt 90% van je loon en bouwt 100% pensioen op. Maar die percentages kunnen verschillen: het kan bijvoorbeeld ook 60/80/100 zijn.
Pensioen dat u straks krijgt
Stel, u bouwt gedurende uw hele werkzame leven (zo'n 40 jaar) elk jaar 1,65% van uw pensioengrondslag aan pensioen op. Dan krijgt u als u met pensioen gaat een uitkering van 40 x 1,65% = 66% van uw gemiddelde pensioengrondslag.
Eerder stoppen met werken, wat kost dat? Eerder stoppen met werken kost tussen de 6 en 8 procent van je pensioen voor ieder jaar dat je eerder met pensioen gaat.
Liggen je maandlasten rond de 2250 euro per maand, dan heb je 27.000 euro per jaar nodig. Onderstaand bedrag heb je nodig op het moment dat je stopt met werken: Bij een levensverwachting van 80 jaar – totaal 810.000 euro. Bij een levensverwachting van 100 jaar – totaal 1.350.000 euro.
6 urige werkdag Zweden
Zweden was vorig jaar al in het nieuws met hun overstap naar een 6-urige werkdag in plaats van de gebruikelijke 8 uur. De theorie achter deze overstap is het fenomeen Parkinson's Law, dat stelt dat werk zich uitbreidt naar de hoeveelheid uur die je krijgt om dit werk uit te voeren.
Koploper IJsland
In IJsland is een vierdaagse werkweek al de gewoonste zaak van de wereld. Na een succesvolle proef werkt inmiddels 85 procent van de IJslanders vier dagen per week.