Oekraïne is daarmee een van de belangrijkste exporteurs ter wereld van graan en een belangrijke speler voor gerst en zonnebloemolie. Cijfers van UCAB (Ukrainian Agribusiness Club) tonen aan dat landbouw- en voedingsproducten ook in 2020 sterkhouders waren voor de Oekraïense uitvoer.
Ruwe zonnebloemolie en maïs zijn voor Nederland de belangrijkste producten uit Oekraïne. De invoerwaarde van deze twee producten was in 2021 ongeveer even groot en bij elkaar opgeteld 52,5 procent van de totale invoer uit Oekraïne. Kool- en raapzaad zijn goed voor 17 procent van de invoerwaarde.
Rusland is de grootste exporteur van graan, rogge en gerst. Vooral landen in het Midden-Oosten en Afrika zijn hier sterk afhankelijk van: het graan dat bijvoorbeeld Turkije en Egypte importeren komt voor ruim 70 procent uit Rusland. Ook Oekraïne is een grote exporteur van graan, maïs en zonnebloemolie.
In 2021 importeerde Nederland voor ruim 2 miljard euro aan goederen uit Oekraïne. Het merendeel van de import bestond uit granen en graanproducten, zoals maïs, en plantaardige oliën en vetten, zoals zonnebloemolie.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
De exportstructuur van de sector ziet er als volgt uit: gewassen (53,6%, -8% jaar-op-jaar), vetten en oliën (26,1%, +22% j-o-j), afgewerkte voedingsproducten (15,3%, +4% j-o-j) en levende dieren (5,4%, -7% j-o-j).
De waarde van de Nederlandse goederenimport uit Rusland bedroeg in 2021 18,4 miljard euro. Doordat een aanzienlijk deel van de invoer uit Rusland uit minerale brandstoffen bestaat, wordt de invoerwaarde uit Rusland sterk beïnvloed door de wereldwijde olie- en gasprijs.
Rusland exporteert vooral graan (40%), diepgevroren vis en zeevruchten (18%) en plantaardige olie (13%).
In Nederland verbouwen we tarwe, rogge, teff en gerst, en op beperkte schaal haver. Hiernaast importeren we veel graan. De meeste granen komen uit de Verenigde Staten, Canada, Europa, Rusland en Australië. Gerst komt hoofdzakelijk uit Rusland, Canada, Spanje, Duitsland en Frankrijk.
De oorlog in Oekraïne heeft gevolgen voor ondernemers die werken met metalen en mineralen afkomstig uit Rusland en Oekraïne. Alle bedrijven hebben de plicht om werk te maken van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen en misstanden op het gebied van mensenrechten, natuur en milieu tegen te gaan.
Het is al enige tijd schrikken bij het afrekenen van een kar vol boodschappen en de komende tijd zal die schrik alleen maar groter worden. Door de Russische invasie van Oekraïne worden pasta, brood, groente en ook vlees nog duurder, verwachten experts.
Door de oorlog in Oekraïne is de aanvoer van (onder meer) maïs sterk verstoord. Hierdoor stijgen de voerkosten in de Nederlandse varkenshouderij en pluimveesector. Nederland is voor zijn veevoer sterk afhankelijk van de import uit Oekraïne. Door de oorlog staat ook de beschikbaarheid van maïs onder druk.
Het totale exportvolume bedroeg in 2021 ruim 3,4 miljard euro en het importvolume 6,9 miljard euro. De uitvoer omvat vooral chemische en farmaceutische producten. De geïmporteerde goederen zijn vooral metalen, staal, mineralen en (afgeleide) petroleum(producten).
Voor Rusland is de EU zelfs de grootste handelspartner. Daarnaast is de EU de grootste investeerder in Rusland. De belangrijkste Europese exportproducten naar Rusland zijn machines, transportmiddelen en chemicaliën. De EU importeert uit Rusland vooral olie en gas.
Voor tarwe, suikerbieten, koolzaad, komkommer, rogge, gerst en walnoten behoort het tot de top 10 van landbouw-exporterende landen en voor aardappelen, boekweit, kool, mais, pompoen, wortelen en zonnebloemolie zelfs tot de top 5.
Spelt, tarwe en haver zijn allemaal gezonde granen. Wélk graan je kiest, maakt niet zo veel uit; als je de keuze maar laat vallen op volkoren (ontbijt)granen, brood, wraps of pasta. Volkorenproducten bevatten namelijk meer vezels en voedingsstoffen dan niet-volkorenproducten.
Wereldwijd wordt 2.850.389.968 ton graan geproduceerd per jaar. China is de grootste graanproducent ter wereld met 582.660.863 ton productievolume per jaar. De Verenigde Staten van Amerika komen op de tweede plaats met een jaarlijkse productie van 475.983.881 ton. Nederland staat met 1.355.219 op 99.
75 procent van ons voedsel komt uit het buitenland. Hieronder vallen koffie, olieproducten als soja, palm- en zonnebloemolie. Maar ook granen, en veevoer voor de zuivel- en vleesindustrie.
Er geldt een importverbod voor (producten van) ijzer en staal uit Rusland. Ook daaraan gerelateerde diensten zijn verboden. Meer informatie: EU-verordening 833/2014, bijlage XVII. Er is een importverbod voor cement, hout en kunstmest.
China: bbp van 14.723 miljard dollar. Japan : bbp van 5.049 miljard dollar. Duitsland: bbp van 3.803 miljard dollar. Het Verenigd Koninkrijk: bbp van 2.711 miljard dollar.
Nederland de rest van Europa zijn nog te afhankelijk van gas uit Rusland. Zonder het Russische gas is er niet voldoende gas om aan de vraag naar gas te voldoen. Wel wil Europa zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar dat kan niet op de korte termijn.
De helft van de steenkool die we gebruikten, kwam volgens de statistieken uit 2019 ook uit Rusland. Vooral Duitsland (voor de helft), Italië (46 procent), Finland en Letland (ruim 90 procent) waren eind februari van Russisch gas afhankelijk. Die afhankelijkheid maakt kwetsbaar, concludeerden EU-leiders.
Ze legt uit dat Nederland geen hulp aan Oekraïne had hoeven bieden. "Oekraïne is geen lid van de NAVO en van de Europese Unie. Daarom hebben we feitelijk geen verplichting om het land bij te staan." Volgens Stoetman moet het Westen daarom iedere keer goed nadenken over de manier waarop ze Oekraïne willen ondersteunen.
Kenmerkend zijn de ijzer- en staalindustrie, de zware machine-industrie en de productie van voedingsmiddelen. De machinebouw is de grootste industriële sector in Oekraïne, met meer dan 2500 bedrijven en ruim 1,5 miljoen werknemers.