Weerbaarheid is een belangrijke beschermende factor voor kinderen en jongeren om veilig, gezond en kansrijk op te groeien. Weerbare kinderen en jongeren zijn in staat met eisen van de samenleving om te gaan, zelfstandig keuzes te maken en met tegenslagen om te gaan.
Weerbaar zijn betekent dat je voor je eigen wensen, grenzen en behoeften kunt opkomen en daarbij rekening houdt met de wensen en grenzen van een ander. Er zijn veel begrippen die lijken op weerbaarheid, of eraan raken: veerkracht, zelfverdediging, assertiviteit, agressiebeheersing en gevaarsbeheersing.
Veel mensen denken bij weerbaarheid allereerst aan fysieke kracht, maar het gaat veel meer om een mentale gesteldheid. Weerbaarheid is onder te verdelen in vier vlakken: motorische weerbaarheid, sociale weerbaarheid, emotionele weerbaarheid en mentale weerbaarheid.
Waarom is weerbaarheid belangrijk? Kinderen met weinig zelfvertrouwen worden vaker gepest en zijn vaker pester. Voor een kind dat zich goed voelt over zichzelf en zich goed kan uiten, kan het makkelijker zijn om met pestgedrag om te gaan. Hij of zij kan bijvoorbeeld beter grenzen aangeven.
Waarom is weerbaarheid belangrijk? “Weerbaarheid brengt veel voordelen met zich mee, waaronder betere prestaties, een positievere instelling en meer flexibiliteit en veerkracht. Daarom is het ontwikkelen van mentale weerbaarheid ook zo belangrijk, zeker in tijden van grote verandering en onzekerheid.”
Je oefent fysieke en verbale manieren om jezelf te beschermen, om manipulatie te stoppen en om te gaan met woede en angst. Het tweede deel bestaat uit een groepsgesprek over onderwerpen als veiligheid, eigenwaarde en zelfvertrouwen. Voorafgaand aan de cursus krijgt iedere deelnemer individueel een kennismakingsgesprek.
Emotionele weerbaarheid gaat om je innerlijke wereld en de bewustwording van je eigen emoties. Leren om je gevoelens te herkennen en ruimte maken voor zelfreflectie en negatieve emoties. Door het bewustzijn hiervan wordt je emotionele bewustzijn gestimuleerd.
Bij weerbaarheid gaat het onder andere over grenzen stellen, grenzen herkennen en erkennen. In de JGZ Richtlijnen is hier veel over te vinden en die bieden een goede handreiking voor de basis van je adviezen. Werken aan weerbaarheid betekent ook dat je zelf steeds bewust bent van je eigen grenzen.
Een stukje hardlopen, een rondje fietsen, een fikse wandeling, tien minuutjes touwtjespringen, wat buikspieroefeningen, het maakt niet uit wat je doet. Van elke nieuwe vaardigheid groeit jouw zelfvertrouwen!
Er zijn flink wat theorieën rondom mentale weerbaarheid, die eigenlijk allemaal zeggen dat een hoger energieniveau en positieve emoties je mentaal weerbaarder maken. Daarbij spelen zogenaamde persoons- en werkgebonden hulpbronnen een belangrijke rol.
Weerbaarheid is het tegengestelde van weerloosheid.
Hier gaat het voornamelijk om verbale weerbaarheid. Je oefent met assertief gedrag.Het opkomen voor jezelf met respect voor de ander. Er wordt over het algemeen geen aandacht besteed aan (mogelijk) gewelddadige situaties of situaties waarin sprake is van veel ongelijkheid.
Weerbaarheid wordt veel geassocieerd met termen als veerkracht, zelfvertrouwen en assertiviteit. Iemand die veerkrachtig, vol zelfvertrouwen en assertief is zal weinig problemen ervaren met weerbaarheid.
Ieder contact dat je als professional en als mens hebt met een kind doet ertoe en kan veerkracht versterken óf afbreken. Is weerbaarheid hetzelfde als veerkracht? Nee, weerbaarheid gaat over het vermogen je te verdedigen, om op te komen voor jezelf in moeilijke omstandigheden.
Leef gezond: Mentale weerbaarheid wordt niet alleen beïnvloed door hoe je in het leven staat en hoe je denkt, maar ook door wat je eet, de rust die je neemt en je dagelijkse beweging. Door goed voor jezelf te zorgen krijg je meer energie en hierdoor wordt je mentaal ook weerbaarder.
Je kunt de assertiviteit en het zelfvertrouwen van je kind bevorderen door positieve gevoelens en ervaringen te stimuleren. Dit doe je door je kind veel complimenten te geven en aan te moedigen. Laat je kind weten wanneer hij of zij iets goeds heeft gedaan. Dit kunnen hele kleine dingen of 'overwinningen' zijn.
Zelfvertrouwen speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen. Als je kind veel zelfvertrouwen heeft, gaat hij geen uitdaging uit de weg. Hij staat open om nieuwe dingen te proberen en durft voor zichzelf op te komen. Zelfvertrouwen zorgt er bovendien voor dat een kind een positief zelfbeeld ontwikkelt.