Bij transmuraal verlof verblijft de patiënt langere tijd buiten de beveiligde zone van de kliniek. Bijvoorbeeld in een zelfstandige woning, een regionale instelling voor beschermd wonen (RIBW) of een forensisch psychiatrische afdeling van een psychiatrische instelling (FPA).
Tijdens transmuraal verlof verblijft een patiënt zonder begeleiding voor langere tijd buiten de beveiligde zone van de inrichting, bijvoorbeeld in een beschermde woonvorm of een open dependance van een inrichting. De patiënt krijgt nog wel intensieve begeleiding vanuit de kliniek.
Tbs staat voor terbeschikkingstelling. Het is primair een beveiligingsmaatregel die de rechter kan opleggen om de samenleving te beschermen als iemand een misdrijf heeft gepleegd terwijl hij leed aan een 'gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens' en er vrees is voor herhaling.
Bij tbs met dwangverpleging wordt de dader verplicht verpleegd in een gesloten tbs-kliniek. Daarnaast krijgt de tbs'er een (niet-verplichte) behandeling die gericht is op terugkeer in de maatschappij. De tbs is voor 2 jaar. Na 2 jaar kan de rechter de tbs verlengen, met steeds 1 of 2 jaar.
TBS en levenslang niet toegestaan
Het is een rechter niet toegestaan om naast een levenslange gevangenisstraf ook TBS met dwangverpleging op te leggen (HR 14 maart 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU5496.
Van die ex-tbs'ers gaat zo'n 20? procent binnen twee jaar na vrijlating opnieuw de fout in, maar zij doen dat wel minder vaak dan voorheen. Die tbs'ers doen dat steeds minder vaak: tussen 2005 en 2009 ging het gemiddeld om 2,3 misdrijven per persoon, tegenwoordig ligt dat aantal op 1,7.
Als het gevaar duidelijk is verminderd, kan de rechter de tbs met dwangverpleging voorwaardelijk beëindigen.
Tbs valt onder de 'vrijheidsbenemende maatregelen'. De tbs-gestelde zit altijd eerst een eventueel opgelegde gevangenisstraf uit, deze straf is bedoeld als vergelding. En wel voor dat deel van het delict dat de veroordeelde - ongeacht de stoornis - te verwijten valt.
TBS wordt in eerste instantie opgelegd voor 2 jaar. Na deze 2 jaar wordt er gekeken of de maatregel verlengd moet worden of niet. De rechter kan de TBS dan telkens met 1 of 2 jaar verlengen. Het wordt pas beëindigd als de TBS'er geen gevaar meer vormt voor de samenleving.
Verlof vormt bij tbs een belangrijke stap op weg naar resocialisatie: de terugkeer van de tbs-gestelde (patiënt) in de samenleving. Een tbs-patiënt gaat pas met verlof als er voldoende vooruitgang is in de behandeling en de kans op herhaling van het delict voldoende is gedaald.
Wanneer tbs met voorwaarden? Als het gevaar van herhaling niet zo ernstig is en geen dwangverpleging nodig is, kan de rechter tbs met voorwaarden opleggen. De tbs'er gaat dan niet gedwongen naar een tbs-kliniek.
Forensische zorg wordt gegeven bij een psychische stoornis, een verstandelijke beperking of een verslaving en is voor: verdachten of daders als voorwaarde bij hun straf; daders die in de gevangenis zitten; verdachten die nog wachten op de uitspraak van de rechter (preventief gehechten);
Voorwaarden tbs
De dader heeft een misdrijf gepleegd waar minstens 4 jaar gevangenisstraf op staat. Of een misdrijf dat speciaal genoemd wordt in de wet, zoals bedreiging. De dader leed aan een persoonlijkheidsstoornis, psychose of verstandelijke beperking toen hij de misdaad beging.
Een tbs-behandeling in een forensisch psychiatrisch centrum kost per dag ongeveer € 465,-.
Tbs is effectief als je kijkt naar de kans op herhaling van een delict oftewel recidive. Voormalig tbs'ers gaan minder vaak de fout in dan ex-gedetineerden. Er zijn ook tbs'ers waarbij behandeling geen zin blijkt te hebben. Sommigen plegen tijdens verlof of na terugkeer in de maatschappij toch ernstige vergrijpen.
Als reactie op de kritiek die de tbr in de loop der jaren krijgt, wordt tbr in 1988 vervangen door tbs.
In de meeste gevallen betaalt het ministerie van Justitie en Veiligheid de kosten van forensische behandeling. Voor intensieve behandeling en beveiligde intensieve zorg kun je terecht bij je zorgverzekeraar.
Een levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent. Levenslang is in Nederland levenslang. Levenslanggestraften hebben sinds 2016 een kans om zich te herstellen en mogelijk ooit weer vrij te komen.
5 jaar na de einduitspraak of 5 jaar na het volledig betalen van een strafbeschikking; 10 jaar na de einduitspraak of 10 jaar na het volledig voldoen van een strafbeschikking als er een vrijheidsstraf of een taakstraf is opgelegd; 2 jaar na het overlijden van de persoon op wiens strafblad het feit staat.
Ook alle veroordelingen door de kantonrechter tot een hechtenis (m.u.w. vervangende hechtenis), taakstraf, bijkomende straf (bijv. ontzegging van de rijbevoegdheid) of geldboete van meer dan € 100,00 worden geregistreerd op het strafblad.
Dit kan als er sprake is van: een samenloop van strafbare feiten. terroristische misdrijven. recidive (herhaling van strafbare feiten)
Behandeling in een tbs-kliniek duurt gemiddeld zeven tot acht jaar, maar er is in principe geen van tevoren afgesproken einddatum bekend. Eens in de twee jaar is er sprake van een verlengingszitting over het al dan niet verlengen van de TBS. De patiënt is daarbij persoonlijk aanwezig, samen met een advocaat.
In 2020 is het aantal ingestroomde tbs-patiënten iets hoger ten opzichte van 2019 (145 in 2019, 138 in 2018). De verwachting is dat deze trend zich de komende jaren zal voortzetten. In 2020 stroomden meer patiënten in dan uit. Lees hier meer over de Cijfers en Bijzonderheden 2020.
Bijna de helft (47 procent) van de ex-gedetineerden die in 2017 de gevangenis verliet, recidiveert binnen twee jaar. Dat percentage is weinig veranderd in de onderzochte periode. Van de ex-JJI-pupillen uitgestroomd in 2017 recidiveert 56 procent binnen twee jaar.
Brengt zo'n onderzoek gebreken of stoornissen bij de verdachte aan het licht, dan is het mogelijk om tbs op te leggen. Bij verdachten is dat geen populaire maatregel. Daarom weigeren steeds meer verdachten hun medewerking aan het psychiatrisch onderzoek.