Een psychische aandoening (ook wel geestesziekte of psychiatrische stoornis) is een aandoening die wordt gekenmerkt door afwijkende ervaringen en gedrag. Psychische aandoeningen worden onder andere vastgesteld aan de hand van gedragsobservaties.
Hij/zij is erg somber, geniet nergens van en vindt het leven uitzichtloos. Hij/zij reageert heel heftig op kleine gebeurtenissen. Hij zij wordt dan bijvoorbeeld woedend of heel verdrietig. Hij/zij is vaak in de war, gedraagt zich vreemd of maakt vreemde opmerkingen.
De term psychische aandoening wordt gebruikt om een beschrijving te geven van een psychische en emotionele gesteldheid die het denken, voelen en handelen zodanig beïnvloeden dat men niet optimaal kan functioneren in het dagelijkse leven.
Als het niet goed gaat met iemand, merk je dat meestal aan diens emoties: vaker geïrriteerd of boos, minder fut, sneller huilen, … Ook snelle schommelingen in de stemming kunnen een teken zijn. Bij mensen die psychisch in de knoop zitten, overheerst vaak hopeloosheid.
We kunnen het omschrijven als repetitief, uitdagend, antisociaal of agressief gedrag dat niet beantwoordt aan de sociale verwachtingen voor de leeftijd, en dus niet sociaal aanvaard wordt door de omgeving en/of de maatschappij.
Er zijn verschillende oorzaken van psychische aandoeningen. Wat je hebt meegemaakt kan veel invloed hebben. Maar ook hoe (on)gezond je leeft. Heftige gebeurtenissen, armoede, infectieziektes, drugsgebruik en alcohol kunnen mensen die er aanleg voor hebben, een duw geven in de richting van een psychische aandoening.
je handelt vaak uit eigenbelang. je kunt je niet inleven in de emoties en behoeftes van andere mensen. je bent gewelddadig of agressief. je brengt jezelf of anderen in de problemen door je roekeloze levensinstelling.
Gedrag waar je op kan letten zijn: nieuwe/toegenomen concentratieproblemen, slaapproblemen, gejaagdheid of onrust, opvliegendheid, maar ook problemen met voeding of gebruik van alcohol of drugs. Reacties en emoties. Wanneer we (even) niet lekker in ons vel zitten, merk je dat aan de manier waarop we ons uiten.
Mensen van 25 tot 35 jaar hebben het vaakst ooit in het leven één of meer psychische aandoeningen gehad en mensen van 55 tot 65 jaar het minst vaak. Stemmingsstoornissen komen het vaakst voor bij mensen van 45 tot 55 jaar, angststoornissen bij 35 tot 45-jarigen en middelenstoornissen bij 18 tot 35-jarigen.
Meest voorkomende psychische stoornissen
ADHD. Je kind heeft moeite om zich te concentreren en is snel afgeleid. Ook kan het zijn dat je zoon of dochter erg druk en impulsief is. Angststoornis.
Hieronder vallen de antisociale, borderline, theatrale en narcistische persoonlijkheidsstoornissen. Mensen die in het dagelijks leven zeer angstig en onzeker zijn. Hieronder vallen de ontwijkende, afhankelijke en dwangmatige persoonlijkheidsstoornissen.
Bel 0800-1205 als je je zorgen maakt om iemand
Je kunt een deskundige bellen voor advies of om een melding te doen. Bel in een spoedsituatie altijd 112. Denk je aan zelfmoord? Bel dan 113.
Hoe wordt een diagnose bij psychische klachten (ggz) vastgesteld? Een diagnose wordt (na verwijzing door de huisarts) vastgesteld door een psycholoog of psychiater. Deze kijkt naar al je klachten en symptomen door vragen te stellen en naar je te luisteren, soms vragenlijsten af te nemen en je gedrag te observeren.
Er is niet één duidelijke oorzaak te geven voor het ontstaan van een psychiatrische stoornis. De stoornis ontstaat door een combinatie van factoren. In de kern gaat het om aanleg en omgevingsfactoren. Deze werken op een ingewikkelde manier op elkaar in.
Mentale gezondheid gaat over cognitief (denken), emotioneel (voelen) en sociaal welzijn. Mentaal gezonde personen voelen zich over het geheel genomen tevreden, zijn in staat om te genieten, denken positief, kunnen omgaan met tegenslagen en zijn tevreden met hun sociale relaties.
Wanneer we spreken van psychiatrische problematiek, dan bedoelen we zaken die het dagelijkse leven van mensen verstoren en waarbij het nodig kan zijn om behandelingen te ondergaan, soms in combinatie met medicijnen. Denk hierbij aan stoornissen als persoonlijkheidsstoornissen, ADHD en depressies.
Iemand die een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving vormt door een geestelijke stoornis kan tegen zijn of haar zin in worden behandeld. De verplichte behandeling kan een gedwongen opname zijn, maar dat hoeft niet. Iemand kan ook verplicht worden om regelmatig naar een instelling terug te komen.
In een nieuw seizoen van de podcast Wat is er mis met mij? gaat Maite Goossens voor De Morgen op zoek naar concrete tips voor de mentale problemen waarmee we allemaal worstelen. Beluister hieronder alle afleveringen.
Bij een persoonlijkheidsstoornis zijn bepaalde eigenschappen erg aanwezig. U bent bijvoorbeeld extreem gevoelig voor kritiek, u heeft heel erge bindingsangst of verlatingsangst, u doet dingen zonder na te denken, u bent erg afhankelijk, perfectionistisch of verlegen.
Verschil met psychopathie
De aandoening kenmerkt zich vooral door emotionele problemen, impulsiviteit en antisociaal gedrag. In tegenstelling tot een psychopaat, is een sociopaat in staat tot emotionele gehechtheid en schuldgevoel.
Antisociaal gedrag betekent dat je geen rekening houdt met de gevoelens en wensen van andere mensen. Dit is geen bewuste keuze, maar dit komt door je ASP.
De belangrijkste drie oorzaken zijn: biologische, psychische en sociale oorzaken. Er zijn een aantal biologische oorzaken: Uit onderzoek binnen families waar bipolaire stoornis voorkomt, blijkt dat de kans om een stemmingsstoornis te krijgen voor een deel erfelijk kan zijn.